ارزیابی مصرف خاکی و تغذیه برگی نیتروژن در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام چغندرقند

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 7، دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 12، آبان 1387، صفحه 63-75   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

الناز فرج‏ زاده معماری تبریزی^{* 1}؛ مهرداد یارنیا²؛ فرخ رحیم ‏زاده خوئی³؛ محمدباقر خورشیدی بنام⁴

¹عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان

²استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

³استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

⁴استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‏شرقی

چکیده

  به‏منظور بررسی اثر زمان‏های مختلف مصرف کود نیتروژن و روش‏های مختلف کاربرد آن بر عملکرد ریشه‏ی ارقام چغندرقند، آزمایشی در سال 1384 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در قالب فاکتوریل بر پایه‏ طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. در این آزمایش فاکتورهای مورد بررسی شامل سه رقم چغندرقند (7233 کالیبره IC, _{، 22}PP)و روش‏های مختلف مصرف کود نیتروژن بودند. نتایج به‏دست آمده از تجزیه‏ واریانس داده‏ها نشان داد که تأثیر روش مصرف کود نیتروژن و ارقام بر روی عملکرد ریشه و عملکرد قند تأثیر معنی‏داری نداشتند ولی در مورد درصد قند اختلاف معنی‏داری در سطح 1% دیده شد. محلول‏پاشی نیتروژن در رقم ₂₂PP منجر به افزایش عملکرد ریشه نسبت به دو رقم دیگر گردید. در بین روش‏های مختلف مصرف، محلول‏پاشی نیتروژن نسبت به دو روش دیگر برتری نشان داد.  مصرف خاکی نیتروژن در دو رقم 7233 کالیبره و IC و محلول‏پاشی نیتروژن در مرحله‏ 16-14 برگی در رقم ₂₂ PP منجر به افزایش عملکرد قند گردید. لذا برای افزایش عملکرد ریشه، محلول‏پاشی نیتروژن در رقم ₂₂PP  مناسب بوده ولی اگر هدف افزایش درصد قند در ارقام چغندرقند باشد، محلول‏پاشی در مرحله‏ 16-14 برگی نیتروژن برای رقم₂₂PP  و مصرف خاکی نیتروژن برای دو رقم 7233 کالیبره و IC توصیه می شود.

کلیدواژه‌ها

چغندرقند؛ درصد قند؛ روش مصرف کود؛ عملکرد ریشه؛ عملکرد قند؛ نیتروژن

مراجع

 1- آخوندی، ن.، م. رشدی.، ع. حسن‏زاده.، ح. رنجی.، ع. پیرمرادی و م. همایون‏فر. 1385. بررسی ویژگی‏های زراعی و محصول‏دهی ارقام پیشرفته کلزا در مناطق سرد و معتدل آذربایجان‏غربی. خلاصه مقالات نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات، صفحه225.

2- اظهری، ا.، ب. علیزاده.، ح. امیری، ر. اصغری و ف. پیغامی. 1385. تعیین سازگاری و واکنش ارقام و هیبریدهای بهاره کلزا در شرایط محیطی منطقه کرج. خلاصه مقالات نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات، صفحه‏229.

3- امینی، ف.، و ق. سعیدی. 1385. بررسی تنوع ژنتیکی در ارقام مختلف گلرنگ ایرانی و خارجی با استفاده از صفات زراعی. خلاصه مقالات نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات، صفحه232.

4- انصاری، س.، ا. ارزانی و ع. میبدی. 1385. ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام تریتیکاله. خلاصه مقالات نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات، صفحه233.

5- خدابنده، ن. 1368. زراعت گیاهان صنعتی. انتشارات سپهر تهران، 450 صفحه.

6- سرمدنیا، غ. و ع . کوچکی. 1376. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). چاپ ششم. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 320 صفحه.

7- علیمرادی، ا. 1377. ترکیبات چغندرقند و اثر آن‏ها بر کیفیت تکنولوژیکی آن. مجله صنایع قند ایران، شماره131، صفحه‏ 213.

8- کلارستاقی، ک. و ا. خلیلی. 1379. برگ پاشی ازت به‏عنوان مکمل مصرف خاکی در چغندرقند. خلاصه مقالات ششمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، صفحه‏ 391.

9. Archer, J. 1993. Crop nutrient and fertilizer use.Farming Press Ltd, 225pp.

10. Arrigoni, O., S. Dipierro and G. Borraccino, 1981. Ascorbater free radical reductase, a key enzyme of the ascorbic acid system. FEBS Letters 125: 242-244.

11. Cattanach, A. W., A. G. Dexter, and E. S. Oplinger. 1991. Sugarbeet research and extension reports. volume 1 to 20. North Dakota State University and University of Minnesota Extension Services.

12. Evans, L.T. and  R. A. Fisher. 1999. Yield potential: its definition, measurement and significance. Crop Science 39: 1544-1551.

13. Garcia, R. L. and J. J. Monway. 1967. Foliar fertilization of soybean during the seed filling period. Agronomy Journal 68:653-657.

14. George, K. 2003. Foliar fertilization current topic. Agronomy Journal 58: 245-249

15. Gransee, A. 1993. Future prospects for the use of micronutrients in sustainable agriculture. Social responsibility. Environmental care, food production and economy.

16. Gormufi, O. 2005. Interactive effect of nitrogen and boron on cotton yield and fiber quality. Turk Journal of Agriculture 29: 51 -59.

17. Holmes, M. R. J. and J. R. Devine. 1976. Nitrogen requirement of sugar beet. Journal of Agricultural Science 87: 549 _– 558.

18. Lamb, J., A. Albert, L. Sims, Larry J. Smith, and G.W. Rehm. 2001. Fertilizing sugar beet in Minnesota and north Dakota. Regents of the University of Minnesota.

19. Loomis, W. D., and R. W. Durst. 1992. Chemistry and biology of boron. Biofactors 3: 229-239.

20. Nevins, D. J. and R. S. Loomis. 1970. Nitrogen nutrition and photosynthesis in sugarbeet. Crop Science 10: 21–26.

21. Nijjar, G. S. 1990. Nutrition of fruit tress. Kalyani Publishers, New Delhi.

22. Peltonen, J. 1992. Ear development stage used for timing supplemental nitrogen application to spring wheat. Crop. Science 32:1029-1033.

23. Sabir, S., J. Bakht, M. Shafi and W. Alishah. 2002. Effect of foliar vs. broadcast application of different doses nitrogen on Wheat. Asian Journal of Plant Science 1 (4): 300-303.

24. Salwau, M. I. M. 1994. Effect of soil and foliar application of nitrogen levels on yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). Field Crop 49: 21-92.

25. Sarandon, S. J. and M. C. Gianibelli. 1992. Effect of foliar sprayings of urea during or after anthesis on dry matter and nitrogen accumulation in the grain of two wheat cultivars of T. aestivum L. Crop Science 31(1): 79–84.

26. Zhao, D. and M. Derrick. 2005. Nitrogen application effect on leaf photosynthesis, nonstructural carbohydrate concentrations and yield offield-growth cotton. Crop, Soil, and Environmental Sciences Department, Fayetteville 4 (5): 69-72.