بررسی امکان کاهش دز مصرفی علف‏کش تو فور دی جهت کنترل علف هرز منداب (Eruca sativa Mill.) با استفاده از ارقام پرتوان رقابتی گندم (Triticum aestivum L.)

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 16، بهمن 1388، صفحه 1-9   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

منوچهر جم‏ نژاد^{* 1}؛ محمدعلی باغستانی²؛ اسکندر زند²؛ محمدرضا بی همتا³

¹دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

²دانشیار بخش تحقیقات علف های هرز، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران.

³دانشیار دانشگاه تهران.

چکیده

    به منظور بررسی امکان کاهش دز مصرفی علف‏کش  تو فور دی  جهت کنترل علف هرز منداب با استفاده از ارقام پرتوان رقابتی گندم، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1385 در مزرعه  تحقیقاتی  بخش علف‌های‌هرز مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در کرج انجام شد. فاکتورهای این آزمایش شامل ارقام گندم (رقم  رقابت پذیر شیراز و رقم کم توان رقابتی طبسی)، تراکم علف هرز منداب (چهار تراکم صفر، 25، 50 و 75  بوته در متر مربع) و دز مصرف علف‏کش  تو فور دی ( چهار دز 0، 5/0 و 75/0 و 0/1 لیتر ماده مؤثر در هکتار) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از دز کاهش یافته تو  فور دی به میزان 25 درصد کمتر از میزان توصیه شده موجب کاهش معنی‏دار عملکرد نمی‏شود. نتایج این تحقیق  نشان داد که عملکرد دانه گندم رقم شیراز در شرایط عدم مصرف علف‏کش نیز از عملکرد دانه در رقم طبسی همراه با مصرف علف‏کش تو فور دی به میزان توصیه شده بیشتر بود، به عبارت دیگر انتخاب یک رقم رقابت کننده با عملکرد مناسب توانست نیاز به مصرف علف‏کش را مرتفع کند.  رقم شیراز یک رقم با توان تولید عملکرد بیولوژیک کمتر نسبت به رقم طبسی بود، اما نسبت به رقم طبسی توانایی بیشتری در حفظ عملکرد بیولوژیک خود در حضور تراکم‏های مختلف علف هرز منداب داشت. نتایج این بررسی نشان داد که انتخاب رقم مناسب پرتوان رقابتی بهتر از استفاده از علف‏کش‏ها برای کنترل منداب می‏باشد.

کلیدواژه‌ها

گندم؛ منداب؛ رقابت؛ علف‏کش؛ تو فور دی

مراجع

 1- الحانی، ا. 1377. کنترل دم روباهی زرد. پایان‏نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه مازندران، 125 ص.

2- آرمین. م. 1385. بررسی قدرت رقابتی ارقام رقیب و غیر رقیب گندم در تراکم‏های مختلف گندم (Triticum aestivum) و علف هرز یولاف وحشی(Avena ludoviciana). پایان‏نامه دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 105 ص.

3- باغستانی، م. ع. 1383. ارزیابی رقابت برخی از ژنوتیپ‏های گندم زمستانه در مقابل علف‏های هرز با تاکید بر ناخنک
(Goldbachia sp) و یولاف وحشی در منطقه کرج. نشریه آفات و بیماری‏های گیاهی، جلد 72، شماره 1، ص. 111-91.

4- جم‏نژاد، م.، باغستانی، م. ع.، زند، ا. و بی‏همتا، م. ر. 1386. بررسی قدرت رقابتی ارقام رقیب و غیر رقیب گندم
(Triticum aestivum L.) در تراکم‏های مختلف گندم و علف هرز منداب (Eruca sativa Mill.). مجله علوم کشاورزی، شماره 15، ص. 29-20.

5- جعفر نژاد، ا. و رحیمیان مشهدی، ح. 1382. مطالعه رقابت بین ارقام گندم (Triticum aestivum L.) با یولاف وحشی
(Avena ludoviciana) و منداب ( (Eruca sativa Mill.. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره اول، ص. 52-39. 

6- دیانت، م. 1383. تعیین قدرت رقابتی ارقام مختلف گندم در رقابت با چاودار. پایان‏نامه کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف‏های هرز، دانشگاه تهران، 130 ص.

7- دیهیم فرد، ر. 1383. ارزیابی خصوصیات مرفوفیزیولوزیک مؤثر بر افزایش عملکرد برخی ارقام گندم تحت شرایط رقابت با علف هرز پهن برگ منداب (Eruca sativa Mill.). پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، مجتمع ابوریحان. 135 ص.

8- سارانی، م. 1383. بررسی امکان کنترل علف هرز بروموس (Bromus japonicus) با استفاده از ارقام گندم با قدرت رقابتی بالا و مقادیر کاهش یافته علف‏کش دو منظوره یودو سولفورون- متیل+ مزوماکس (شوالیه). پایان‏نامه کارشناس ارشد زراعت، دانشگاه فردوسی مشهد، 89 ص.

9-  ضیائی حسینی، ث.، برار پور، م. ت.، بابائیان جلودار، ن. ع. و منسوجی، ع. م. 1380. بررسی امکان استفاده از مقادیر کاهش یافته علف‏کش‏ها در کنترل علف‏های هرز سویا (Glycine max L.). مجله علوم زراعی ایران، جلد سوم، شماره 40، ص. 38- 29.

10. Blackshaw, R. E., Molnar, J. L., Muendel, H. H., and Saindon, G., Li, X., 2000. Integration of cropping practices and herbicide improves for weed management in dry bean (Phaseolus vulgaris). Weed Technology 14: 327–336.

11. Christensen, S. 1994. Crop weed competition and herbicide performance in cereal species and varieties. Weed Research 34: 29–36.

12. Deihimfard. R. Hejazi, A., Zand, E., and Liaghati, H. 2007. Studying some characteristics affecting competitiveness of eight Iranian wheat (Triticum aestivum L.) cultivars against wild rocket (Eruca sativa Mill.). Deutscher Tropentag, October 9-11, in Kassel-Witzenhausen and Göttingen.

13. Dezfooli A. 2000. Competition between wild mustard  (Sinapis arvensis L.) and spring wheat( Triticum aestivum L.). M. Sc.thesis. University of Guelph. Guelph, 106 Pp.

14. Lemerle, D., Verbeek. B., and Coobes, N. F. 1996. Interaction between wheat (Triticum aestivum) and diclofop to reduce the cost of annual ryegrass (Lolium rigidum) control. Weed Science 44: 634-639.