بررسی اثر تلفیق تیمارهای کنترل مکانیکی و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت در منطقه کرج

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 16، بهمن 1388، صفحه 27-32   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

آرش روزبهانی^{* 1}؛ قربان نورمحمدی²؛ حمید رحیمیان مشهدی³؛ محمدعلی باغستانی میبدی⁴؛ اسکندر زند⁴

¹دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

²استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

³استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.

⁴دانشیار بخش تحقیقات علف های هرز، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور. تهران.

چکیده

    به منظور بررسی اثر تلفیق تیمارهای کنترل مکانیکی و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، آزمایشی در سال زراعی1384 در مزرعه تحقیقاتی بخش علف‏های هرز مؤسسه تحقیقاتی گیاهپزشکی کشور در کرج به اجرا در آمد. این آزمایش به‏صورت کرت‏های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که در آن  سه سطح تیمار کنترل مکانیکی (بدون کنترل یا شاهد، یک بار کلتیواتورزنی در مرحله 10 سانتی متری ذرت و دو بار کلتیواتورزنی در 10 و30 سانتی‏متری ذرت) به‏عنوان فاکتور اصلی و پنج سطح کنترل شیمیایی (عدم کاربرد علف‏کش یا شاهد، کاربرد میزان کاهش یافته آلاکلر + آترازین به میزان 25%، میزان کاهش یافته آلاکلر + آترازین به‏میزان 50% ، میزان کاهش یافته آلاکلر + آترازین به میزان 75% ، آلاکلر و آترازین با غلظت کامل به‏ترتیب به‏میزان 5 و 1لیتر) به‏عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. در بهار پس از انجام عملیات تهیه زمین و بستر بذر،کشت انجام شد و پس از اعمال تیمارها، کلیه مراقبت‏ها براساس عرف منطقه به‏طور مطلوب انجام شد. در انتهای فصل رشد و در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک (تشکیل لایه سیاه) پس از حذف حاشیه‏ها، از هر کرت یک متر مربع برداشت شده و عملکرد دانه بر حسب کیلوگرم در متر مربع و اجزای عملکرد مانند تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن صد دانه، تعیین و یادداشت برداری شد. نتایج نشان داد که اثر تیمار کلتیواتورزنی و تیمار کنترل شیمیایی بر کلیه صفات در سطح احتمال 5%  از نظر آماری معنی‏دار بود. تیمار دو بار کلتیواتورزنی از تیمار شاهد و یک‏بار کلتیواتورزنی برتر بود. هم‏چنین تیمار یکبار کلتیواتورزنی نیز نسبت به شاهد برتر بود. مقایسه میانگین‏های تیمار علف‏کش نشان داد که تیمار 100%  و 75% دز سم علف‏کش به‏جز برای وزن 100 دانه با هم مشابه بودند و نسبت به شاهد و سایر تیمارها برتر بودند. با توجه به نتایج این تحقیق در منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه می‏توان با به‏کارگیری روش‏های تلفیقی، علاوه بر کنترل مؤثر علف‏های هرز، عملکرد محصول زراعی شده را نیز افزایش داد. هم‏چنین در این صورت اثرات نامطلوب علف‏کش‏ها بر محیط زیست و مقاومت علف‏های هرز نسبت به علف‏کش‏ها کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

ذرت؛ مدیریت تلفیقی علف‏های هرز؛ کنترل مکانیکی؛ کنترل شیمیایی؛ عملکرد و اجزای عملکرد

مراجع

1 – بی‏نام. 1379. آمارنامه کشاورزی 78-1377. وزارت کشاورزی، اداره کل آمار و اطلاعات.

2- راشد محصل، م. ح.، رحیمیان، ح. و بنایان اول، م. 1374. علف‏های هرز و کنترل آن‏ها. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 575 ص.

3- زند. 1. باغستانی، م. ع.، شیمی، پ.، و فقیه، س. 1. 1381. تحلیلی بر مدیریت سموم علف‏کش در ایران. بخش تحقیقات علف‏های هرز، 41 ص.

4- نور محمدی. ق، سیادت، ع. و کاشانی، ع. 1377. زراعت جلد اول غلات. انتشارات دانشکده شهید چمران اهواز، 446 ص.

5. Begna, S. H., Hamilton, R. I., Dwyer, L. M., Stewart, D. W., Cloutier, D., Liu, A., and L. Smith, D. 2001. Response of corn hybirds differing in canopy architecture to chemical and mechanical weed control, Morplology and yield. Journal of Agronomy and Crop Science  186 (3): 167-172.

6. Buhler, D. D. 1996. Development of alternative weed management strategies. Productive Agriculture 9: 501-505 .

7. Buhler, D. D. 2002. Challenges and opportunites for integrated weed management. Weed Science  50: 237-280.

8. Doll, J., Thomas, D., and Mulder, A. 1991. Best management practices for corn weed control . Wisconsin integrated cropping systems trial project.

9. Douglas, D. B. , Doll, J. D., Proost, R. T., and Visocky, M. R. 1994. Interrow cultivation to reduce herbicide use in corn follow alfalfa without tillage. Agronomy Journal 86: 66-72.

10. Douglas, D. B., Doll, J. D., Proost, R. T., and Visocky, M. R. 1995. Intergrating mechanical weeding with reduced herbicide use in conservation tillage corn production systems. Agronomy Journal 87: 507-512.

11. Mulder, T. A., and Doll, J. D. 1993. Integrating reduced herbicide use with mechanical weeding in corn (Zea mays L.). Weed Technology 7: 382-389.

12. Swanton, C. J., and Weise, S. F. 1991. Integrated weed management: The rational and approach. Weed Technology 5: 657-663.

13. William, W. D. 2001. Between - row mowing + Banded herbicide to control annual weeds and reduce herbicide use in no-till soybean (Glycine max L.) and corn ( Zea mays L.). Weed Technology 15 (3): 576 - 584.