شناسایی گونه‌های فوزاریوم مولد پژمردگی، مرگ گیاهچه و پوسیدگی ریشه عدس در استان فارس و مقایسه قدرت بیماری‌زایی آن‏ها

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 9، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 16، بهمن 1388، صفحه 73-80   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید محمدرضا موسوی^{* 1}؛ وحید زرین نیا²

¹استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مرو دشت.

²عضو هیأت علمی گروه گیاهپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

چکیده

   این تحقیق به منظور شناسایی گونه‏های فوزاریوم مولد پژمردگی، مرگ گیاهچه و پوسیدگی ریشه عدس در استان فارس و مقایسه قدرت بیماریزایی آن‏ها انجام شد. برای این منظورطی سال‌های 87-1386 تعداد 115 نمونه از گیاهان دارای علایم زردی و پژمردگی در مزارع عدس استان فارس جمع‌آوری و در مجموع 62 جدایه فوزاریوم از این گیاهان جداسازی شد که پس از شناسایی در 5 گونه  Fusarium oxysporum، F. solani، F. equiseti، F. avenaceum و F. sambucinum به ترتیب با فراوانی 7/46، 35، 3/8، 5 و 3/3 درصد قرار گرفتند. این اولین گزارش از وجود F. avenaceum در مزارع عدس ایران است. پس از انجام آزمون بیماری‌زایی و مشخص شدن جدایه‌های بیماری‌زا، شدت بیماری روی قسمت‌های هوایی و ریشه گیاهان تلقیح شده با این جدایه‌ها براساس نمره‌دهی 5 درجه‌ای پیشنهاد شده برای فوزاریوم‌های مولد پژمردگی و پوسیدگی ریشه عدس ارزیابی شد. نتایج نشان داد که F. oxysporum مهم‏ترین گونه بیماری‌زا در مزارع عدس استان فارس است.

کلیدواژه‌ها

عدس؛ پژمردگی؛ پوسیدگی ریشه؛ فوزاریوم؛ بیماری زایی

مراجع

1- ارشاد، ج. 1374. قارچ‏های ایران. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش وترویج کشاورزی، نشریه شماره 10، 874 ص.

2- بی‏نام، 1386. آمارنامه کشاورزی سال زراعی 85-1384. وزارت جهاد کشاورزی، 836 ص.

3- روانلو، ع. ع. و بنی‌هاشمی، ض. ا. 1377. تشخیص و بیماری‌زایی فوزاریوم‏های همراه با ریشه و طوقه گندم. سیزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، صفحه 21.

4- صارمی، ح. 1377. اکولوژی و تاکسونومی گونه‌های فوزاریوم. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 132 ص.

5- صارمی، ح.، شاهویردی، س. و حسین‌بیگی، ا. 1387. اثر اقلیم در پراکنش گونه‌های فوزاریوم در مناطق مختلف، از جنوب تا شمال کشور. هجدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، ص 143.

6- کیانوش، م.، زمانی‌زاده، ح. ر. و عبدالهی، م. 1383. شناسایی عامل پژمردگی عدس در مزارع آبی و دیم استان کهگیلویه و بویراحمد. شانزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، ص 192.

7- محمدی، ح. و بنی‌هاشمی، ض. ا. 1384. انتشار، بیماری‏زایی و پایداری فوزاریوم‌های مولد پژمردگی و پوسیدگی ریشه نخود در استان فارس. بیماری‏های گیاهی، شماره 41: 708-687.

8. Agrios, G. N. 2005. Plant Pathology, 5^th edition. Academic Press, 948 Pp.

9. Alabouvette, C., Rouxel, F., and Louvet, J. 1979. Charasteristics of Fusarium wilt-suppression soils and prospects for their utilization in biological control. In: B. Schippers and W. Gams (eds.), Soil-born plant pathogens. Academic Press, London. Pp. 162-182.

10. Al-Ahmad, M., and Mousell, N. 1978. Wilt and root rot of lentils. Lens Newsletter 14: 31-37.

11. Banihashemi, Z. 1968. The biology and ecology of Fusarium oxysporum f.sp. melonis in soil and the root zone of host and nonhost plants. Ph.D. Thesis, Michigan State University, 114 Pp.

12. Bhatti, M. A., and Kraft, J. M. 1992. Effect of inoculum density and temperature on root rot and wilt of chickpea. Plant Disease 76: 50-54.

13. Bojdova, J., and Sinsky, T. 1990. Species spectrum of the Fusarium genus on lentil in Czechoslovakia. Lens Newsletter 17: 29-30.

14. Booth, C. 1971. The genus Fusaruim. Commonwealth Mycological Institute, Kew, Surrey, England. 237 pp.

15. Burgess, L. W. 1981. General ecology of Fusarium. In: P. D. Nelson, T. A, Toussoun, and R. J, Cook (eds.), Fusarium: disease, biology and taxonomy. The Pennsylvania State University Press, Pp. 225-235.

16. Burgess, L. W., Summerbell, B. A., Bullock, S., Gott, K. P., and Backhouse, D. 1994. Laboratory manual for Fusarium research. University of Sydney, 133 Pp.

17. Eerskin, W., and Saxena, M. C. 1993. Lentil in south Asia. International Center for Agriculture Research in the Dry Areas (ICARDA), Pp. 147-193.

18. Gams, W., Verily, G. J., and Crous, P. W. 2007. CBS course of mycology. Centraalbureau Voor Schimmelcultures, Utrecht.

19. Hamdi A., and Hassanein, A. M. 1996. Survey of fungal diseases of lentil in north Egypt. Lens Newsletter 25: 52-53.

20. Hwang, S. F., Howard, R. J., Chang, K. F., Park, B., and Burnett, P. A. 1994. Etiology and severity of Fusarium root rot of lentil in Alberta. Canadian Journal of Plant Pathology 16: 295-303.

21. Kaiser, W. J., and Horner, G. M. 1980. Root rot of irrigataed lentils in Iran. Canadian Journal of Botany 58: 2549-2556.

22. Khare, M. N., and Joshi, L. K. 1974. Studies on wilt of lentil. Annual of report 1973-74. ICARDA Project. Department. Plant Pathology, JNKVV Jabalpur M.P., Indian UGPP.

23. Khare, M. N., Agrawal, S. C., and Jain, A. C. 1979. Disease of lentil and their control. Technical Bulletin JNKVV, Jabalpur, M.P. India.

24. Komada, H. 1975. Development of selective medium for quantitative isolation of Fusarium oxysporum from natural soil. Review of plant Protection Research 8: 114-124.

25. Leslie, J. F., Pearson, C. A. S., Nelson, P. E., and Toussoum, T. A. 1990. Fusarium spp. from corn, sorghum and soybean fields in the central and eastern United States. Phytopathology 80: 343-350.

26. Lin, Y. S., and Cook, R. J. 1977. Root rot of lentil caused by Fusarium roseum. Plant Disease Reporter 61: 752-755.

27. Lin, Y. S., and Cook, R. J. 1979. Suppression of Fusarium roseum ‘avenaceum’ by soil microorganism. Phytopathology 69: 384-388.

28. Nelson P. E., Toussoun, T. A., and Marasas, W. F. O. 1983. Fusarium species: An illustrated manual for identification. The Pennsylvania State University Press, University Park, 193 Pp.

29. Nelson, P. E. 1981. Life cycle and epidemiology of Fusarium oxysporum. In: M. E. Mace, A. A.  Bell, and C. H. Becman. (eds.), Fungal wilt disease of plant. Academic Press, New York, Pp. 51-80.

30. Saremi, H. 1996. Ecology and Taxonomy of Fusarium species. Ph.D. thesis, University of Sydney, N. S. W. Australia, 195 Pp.

31. Saremi, H., Backhouse, D., and Burgess, L. W. 1995. Effect of temperature on competitive colonization of root by five Fusarium species. Australian Biannual Conference of Plant Pathology, New Zealand.

32. Saxena, D. R., and Khare, M. N. 1988. Factors influence vascular wilt of lentil. Indian Phytopathology 41: 69-74.

33. Singleton, L. L., Mihail, J. D., and Rush, C. M. 1992. Methods for research on soilborn phytopathogenic fungi. APS Press, Minnesota, 265 Pp.

34. Taylor, P., Lindbeck, K., Chen, W., and Ford, R. 2007. Lentil diseases. In: S. S.Yadav, D. L. McNeil, and P. C. Stevenson. (eds.). Lentil, an ancient crop for modern times. Springer Publisher. Netherlands, Pp. 291-313.

35. Westerlund, F. V., Campbell, R. N., and Kimble, K. A. 1974. Fungal root rots and wilt of chickpea in California. Phytopathology 64: 432-436.