اثر فاصله کاشت و کود نیتروژن بر صفات مورفولوژیک و درصد اسانس بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 5، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 24، مهر 1390، صفحه 37-43   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

قدرت‎اله شرفی^{* 1}؛ مسعود رفیعی²؛ علی خورگامی³

¹کارشناس ارشد زراعت، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد

²استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان.

³استادیار دانشکده کشاورزی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.

چکیده

     بابونه آلمانی گیاهی یکساله ولی از نظر ارزش دارویی مهم است. گل­های آن حاوی مواد موثره ارزشمندی است. اسانس و مواد مؤثره آن دارای کاربردهای متعدد در طب گیاهی است. به منظور بررسی تأثیر فاصله کاشت و سطوح مختلف کود نیتروژن بر صفات مورفولوژیک و درصد اسانس بابونه آلمانی، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد  با  سه تکرار انجام شد. فاکتور اول کود نیتروژن از منبع اوره در سه سطح 0، 100 و200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و فاکتور دوم فاصله ردیف کاشت: 15، 25 و 35 سانتی­متر بود. نتایج نشان داد که حداکثر عملکرد تک بوته از بیشترین فاصله ردیف کاشت (35 سانتی متر) و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بدست آمد. همچنین حداکثر تولید گل خشک و درصد اسانس گیاه بابونه به ترتیب به میزان 1/474 کیلوگرم در هکتار و 2 /0 درصد برای تیمار فاصله کاشت 25 سانتی متری با کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار حاصل گردید. بنابراین، مصرف نیتروژن 100 کیلوگرم در هکتار در راستای کشاورزی پایدار به منظور جلوگیری از مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی همراه با مدیریت زراعی صحیح از جمله تراکم کاشت، جهت حصول حداکثر اسانس و گل خشک توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها

گیاه دارویی؛ بابونه آلمانی؛ تراکم کاشت؛ کود نیتروژن؛ اسانس

مراجع

Balak RP, Misra N, Sharma NL, Nagari A (1999) Effect of different levels of sodicity and fertility on the performance, oil content and composition of essential oil of Germanchamomile under subtropical conditions Journal of Medicinal Aromatic Plant Science 21: 969-971.

Cassman KG, Peng S, Olk DC, Ladha JK, Reichartdt W, Dobermann A, Singh U (1998) opportunities for increased nitrogen use efficiency from improved resource management in irrigated rise systems. Field Crops Research 56(1-2): 7-39.

Dadkhah AR, Kafi M, Rasam Gh (2009) The effect of planting date and plant density on growth traits‚ yield quality and quantity of matricaria (Matricaria chamomilla). Iranian Journal of Horticultural Sciences 23 (2): 100-107. [In Persian with English Abstract].

Datta PK, Singh A (1964) Effect of different spacing on fresh flower and oil yield of Matricaria chamomilla. Indian Journal of Agronomy 9 (1): 11-20.

Franz Ch (1983) Nutrient and water management for medicinal and aromatic plants. Acta Horticulture 132: 203-216.

Haj-Seyyed Hadi MR, Khodabandeh N‚ Yasa N, Darzi MT (2004) Effects of sowing date and plant density on flower yield and active substance in chamomile. Iranian Journal of Crop Sciences 4 (3): 208-217. [In Persian with English Abstract].

Hornok L (1992) Cultivation and processing of medicinal plants. University of Budapest Academic Publication: Prag. 338 pp.

Jamshidi K (2000) Effects of row spacing and plant density on quantitative aspects of chamomile flower. Iranian Journal of Agriculture Sciences 31 (1): 203-209. [In Persian with English Abstract].

Khajepour MR (2009) Principle of agronomy. Jihad Daneshgahi Press. Isfahan University of Technology: Isfahan, pp. 135-140. [In Persian with English Abstract].

 Omidbagi R (2008) Production and processing of medicinal plants. Astane Qods Razavi Publications: Mashhad, 3: 249-263. [In Persian with English Abstract].

Omidbagi R (2009) Production and processing of medicinal plants. Astane Qods Razavi Publications: Mashhad, 1: 278-233. [In Persian with English Abstract].

Pop GP, Pirsan, Mateoc-Sirb N, Mateoc T (2007) Influence of technological elements on yield quantity and quality in marigold (Calendula officinalis L.) cultivated in cultural conditions of Timisoara‚ The First International Scientific Conference on Medicinal‚ Aromatic and Spice Plants: Slovak University of Agriculture in Nitra. pp. 20-23.

Rahmati MM, Azizy M, Hasanzadeh Khayyat H, Neamati A (2009) The effects of different levels of nitrogen and plant density on the agromorphological characters‚ yield and essential oils content of improved chamomile (Matricaria chamomilla) cultivar ''Bodegold ''. Iranian Journal of Horticultural Sciences 23 (1): 27-35. [In Persian with English Abstract].

Sarmadnia G, Koocheki A (1999) Physiology of crop plants (translated). Jihad Daneshgahi Meshhad Press: Mashhad. [In Persian with English Abstract].

Sing LB (1970) Utilization of saline-alkali soils for agro-industry without reclaimation. Economy of Botany 24: 439-442.

Tohidynejad EM, Korky G, Mohammadinejad MM, Majidi K, Ahmadi Afzadi M (2008) The effect of planting date and nitrogen levels on performance and essence of matricaria (Matricaria chamomilla). Golestan Agricultural Sciences and Natural Resources, Iranian Electronic Journal 1(1): 15-24. [In Persian with English Abstract].