ارزیابی تأثیر تیمار شیمیایی بذور جو با قارچ کش‌های متداول در کنترل بیماری لکه نواری جو در شرایط مزرعه

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 2، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 6، فروردین 1386، صفحه 17-25   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سلیمان جمشیدی^{* 1}؛ احمد غفاری²؛ محمد صادق زاده³؛ مهدی میانجی⁴

¹دانشجوی دکتری بیماری شناسی‌گیاهی، عضو هیأت علمی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

²کارشناس زراعت – دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

³کارشناس زراعت – دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، عضو باشگاه پژوهشگران جوان واحد میانه

⁴دانشجوی رشته بیوتکنولوژی کشاورزی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

به منظور بررسی تأثیر قارچ کش‌های رایج بر کنترل بیماری لکه نواری جو، بذور آلوده از مزارع جو رقم پروپ استار مبتلا به این بیماری واقع در منطقه آچاچی شهرستان میانه جمع‌آوری و درصد آلودگی بذرها در حدود 72 درصد تعیین شد. برای ارزیابی تأثیر دز 5/0، 1 و2 در هزار از قارچ کش‌های کاربوکسین، کاربوکسین تیرام، تیلت، کاربندازیم، رورال‌-تی‌اس، بنومیل، دینیکونازول، دیفنوکونازول، مانب و مانکوزب بر قوه نامیه بذر، آزمایشی در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام و تمامی دزهای مربوط به قارچ کش تیلت و دز 2 در هزار از کاربوکسین تیرام از لحاظ اثر بر قوه نامیه بذر با تیمار شاهد اختلاف معنی‌دار نشان ندادند. در آزمایش دیگری که در مزرعه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد، پس از اعمال دزهای توصیه شده از قارچ کش‌های فوق‌الذکر، تعداد 100 بذر در هر کرت به طول 10 متر به فاصله 1 سانتی‌متری از هم کاشته شد. درصد گیاهان آلوده‌ی هر کرت محاسبه و تجزیه و تحلیل آن ها با آزمون دانکن در سطح احتمال 05/0 نشان داد که دز 2 در هزار کاربوکسین و تمام دزهای مورد استفاده تیلت بر قوه نامیه بذور اثر منفی داشتند. هم چنین دزهای توصیه شده ی دو قارچ کش بنومیل و کاربندازیم بر کنترل بیماری بی‌تأثیر بودند. ولی اثر سایر قارچ کش‌ها اختلاف معنی داری با شاهد نشان داده و همگی برای کنترل بیماری به طریقه ضدعفونی بذور قابل توصیه بودند. با این حال از لحاظ آماری مؤثرترین قارچ کش‌ها رورال تی اس و مانکوزب و کم اثرترین آن ها مانب و دیفنیکونازول ارزیابی شدند.

کلیدواژه‌ها

لکه نواری جو؛ ضدعفونی بذر؛ کنترل شیمیایی؛ قارچ کش

مراجع

1-     اسدی، پ. و م. بهروزین. 1377. بررسی اثر مقادیر مختلف سه قارچ کش بر روی بیماری لکه نواری جو به طریق ضدعفونی بذر. خلاصه مقالات سیزدهمین کنگره گیاه پزشکی، جلد دوم. صفحه 43.

2-     امامی، ک. و ج. حسن زاده. 1373. راهنمای بیماری های جو. ترجمه. مرکز نشر دانشگاهی. 249 صفحه.

3-     بابادوست. م. 1373. شیوع بیماری های قارچی بذرزاد جو در استان های آذربایجان شرقی و اردبیل. مجله بیماری های گیاهی. جلد 31: 4-1.

4-     بابادوست، م. 1367. بیماری لکه نواری جو. انتشارات دانشگاه تبریز. 31 صفحه.

5-     بهروزین، م. و پ. اسدی. 1376. ارزیابی کارایی چهار قارچ کش به صورت ضدعفونی بذر در کنترل بیماری لکه نواری جو در استان های آذربایجان شرقی و اردبیل. نشریه نهال و بذر. شماره 1: 28-23.

6-     جمشیدی، س. 1384. تأثیر تیمارهای حرارتی و شیمیایی بر مایه آلودگی بذرزاد قارچPyrenophoragraminea عامل بیماری لکه نواری جو در شرایط گلخانه. مجله دانش نوین کشاورزی. سال اول، شماره 1. صفحه 25-20.

7-      Cockerell, V., W.J. Rennie, and M. Jacks. 1992. Incidence and control of barley leaf stripe (Pyrenophora graminea) in Scottish barley during the period 1987. Plant Pathology. 44 (4): 655. 661.

8-      Gordon, T.R. and R.K. Webster. 1984. Evaluation of ergosterol as an indicator of infestation of barley seed by Drechslera graminea. Phytopathology. 74 (9): 1125-1127.

9-      Hall, D.H., B.L. Teviotdale and A.O. Paulus. 1978. Chemical control of seed-borne diseases of wheat and barley. California Agriculture. 32 (5): 14-15.

10-  Jorgensen, J. 1983. The freezing blotter method in testing barley seed for inoculum of Pyrenophora graminea and P. teres: Repeatability of test results. Seed Science and Technology. 10 (3): 639-646.

11-  Khan, T.N. and R. Loughman. 1988. Reappearance of leaf stripe caused by Pyrenophora graminea in barley and its control in Western Australia. Australasian-Plant-Pathology. 17 (4): 94-96.

12-  Loughman. R. and T.N. Khan. 1993. Effect of fungicide seed dressings on leaf stripe of barley caused by Pyrenophoragraminea S. Ito & Kuribay. Australian Journal of Experimental Agriculture. 33 (4): 465. 467.

13-  Kovacs, A. and P. Zambelli. 1975.  Seed dressing of barley with and without chlormequat to control Helminthosporium gramineum Rabh. Conferences on phytopathology. Proceedings. Torino 12-14 Nov. 1975: Giornate Fitopatologiche 1975.

14-  Malone, J.P. and H.C. McGimpsey, 1979. Control of barley leaf stripe with chemical seed treatments: Tests of Agrochemicals and Cultivars. Annals of Applied Biology, 94 (1): 22.

15-  Maric, A., K. Mikic and S. Masirevic. 1985. Effectiveness of some fungicides in controlling leaf stripe (Drechslera graminea Rab. & Schlecht) and net blotch (Drechslera teres Sacc. Shoemach.) on winter barley. Zastita-Bilja.36 (1): 19-26.

16-  Matijevic, D. 1994. Efficiency of fungicides in Pyrenophora graminea control and effect on barley yield. Zastita. Bilja. 45 (2) 107- 123.

17-  Mathur, A.K. and G.C. Bhatnagar, 1990. Field evaluation of different fungicides in controlling stripe disease of barley (Hordeum vulgare). Indian Journal of Agricultural Sciences. 1990, 60 (8): 564- 565.

18-  Mathre, D.E. 1982. Compendium of barley diseases. American Phytopathological Society, 1, 78Pp.

19-  Mathre, D.E., R.H. Johnston and S.G. Metz. 1981. Control of Pyrenophora graminea in barley with systemic seed treatments. Phytopathology. 71 (9): 1005.

20-  Milevoj, L. and K. Groznik. 1989. Influence of some fungicides on Pyrenophora graminea (Died.) Ito et Kurib. and Pyrenophora teres (Died) Drechsler. astita-Bilja. 40(2): 201-209.

21-  Navoushtanov, S. and D. Dobrev. 1987. New fungicides to control loose smut (Ustilago nuda (Jensen) Rostrup) and leaf stripe disease (Helminthosporium gramineum Rabh.) in barley. Pochvoznanie,-Agrokhimiya-i-Rastitelna-Zashchita. 22 (5): 82-86.

22-  Padovan, S., G. Guarda, G. Salvadore, N. Faccini and G. Delogu. 1995. Barley: use of systemic fungicides in seed treatment for the control of loose smut and stripe disease. Informatore Agrario. 51 (32): 63-65.

23-  Sharma, R.C., S.S. Gill and H.S. Randhawa. 1994. Vitavax – an effective seed dresser for combined control of stripe disease and smuts of barley. Seed Research.  22 (2): 177- 178.  

24-  Skorda, E.A. 1974. Control of wheat bunt and barley stripe disease by seed disinfection with new fungicides. Geoponika. 20 (221): 301-310.

25-  Vanhanen, R. 1981. Experiments with non-mercury seed dressings on spring cereals. Annales Agriculturae Fenniae. 20 (2): 89-101.

26-  Winter, W., I. Banziger, H. Krebs, A. Ruegger. P. Frei and D. Gindrat. 1996. Warm and hot water treatment of barley seed. Agrarforschung. 3 (1): 25-28.

27-  Tinivella, F., P. Titone, M.L. Gullino, and A. Garibaldi. 2003. A new seed treatment technology and its application in organic farming. Informatore-Fitopatologico. 53 (3): 16-20.