تغییرات سطح برگ ذرت در لایه‏ های مختلف کانوپی تحت تأثیر تداخل دوره‏ای جمعیت طبیعی علف‏های هرز

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 14، اردیبهشت 1388، صفحه 81-88   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

سعیدرضا یعقوبی^*

عضو هیآت علمی آزاد اسلامی واحد میانه

چکیده

به منظور بررسی تغییرات سطح برگ ذرت در سطوح مختلف کانوپی تحت تأثیر تداخل دوره‏ای علف‏های هرز، آزمایشی در دانشگاه مازندران در سال زراعی 1385 در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد.  تیمارها شامل تداخل جمعیت طبیعی علف‏های هرز مزرعه با ذرت تا مراحل چهار، شش، هشت و ده برگی، تاسل‏دهی و دو هفته بعد از تاسل‏دهی ذرت بود. تیمارهای کشت خالص ذرت (بدون علف هرز) و تداخل تمام فصل علف‏های هرز با ذرت نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. داده‏های این آزمایش از طریق نمونه‏برداری از تعداد و سطح برگ ذرت در لایه‏های مختلف کانوپی (5/0-0، 1-5/0، 5/1-1، 2-5/1 و 2< متر)، در اواخر دوره رشد ذرت به‏دست آمد. نتایج نشان داد که افزایش طول دوره تداخل علف‏های هرز تأثیر معنی‏داری بر تعداد برگ در هر بوته ذرت نداشت، ولی سطح برگ در بوته ذرت به طور معنی‏دار تحت تأثیر تداخل دوره‏ای علف‏های هرز قرار گرفت. با افزایش طول دوره تداخل علف‏های هرز به بیش از شش برگی ذرت، سطح برگ در هر بوته به طور معنی‏دار کاهش نشان داد و به کمتر از یک متر مربع در هر بوته رسید. با افزایش طول دوره تداخل، ساختار کانوپی ذرت تغییر یافته و بیشترین درصد سطح برگ به سطوح بالایی کانوپی انتقال یافت، ولی درصد سطح برگ اختصاص یافته به لایه‏های پایینی کانوپی نیز تقریبا ثابت ماند. نتایج این مطالعه نشان می‏دهد که افزایش طول دوره تداخل علف‏های هرز فقط باعث کاهش سطح برگ در بوته می‏گردد و تقریبا تأثیری بر تعداد برگ در هر بوته ندارد. ذرت نیز برای جبران کاهش سطح برگ اقدام به اختصاص سطح برگ بیشتر به لایه‏های بالایی کانوپی می‏نماید که باعث تغییر در ساختار کانوپی می‏گردد.

کلیدواژه‌ها

ساختار کانوپی؛ تداخل دوره‏ای؛ ذرت؛ علف هرز؛ سطوح کانوپی

مراجع

1- احتشامی، س.م.ر. و م.ر. چائی چی. 1380. تأثیر زمان وجین بر ترکیب گونه‏ای، تراکم و وزن خشک علف‏های هرز در سویا (.Glycine max L. Merr). مجله علوم کشاورزی ایران، 32: 25-30.

2- حاج سید هادی، م.ر.، ا. زند، م. نصیری محلاتی، ح. رحیمیان مشهدی و ق. نورمحمدی. 1384. بررسی ساختار کانوپی سیب‏زمینی در شرایط رقابت با علف‏های هرز. اولین همایش علوم علف‏های هرز ایران، 379-385.

3- رحیمی، ا.، ح. رحیمیان مشهدی، م. آقاعلیخانی و م. کریمی کلاله. 1384. بررسی تغییرات ماده خشک در طبقات کانوپی ذرت در شرایط رقابت با تاج‏خروس. اولین همایش علوم علف‏های هرز ایران، 354- 359.

4. Aghaalikhani, M. and Yaghoobi, S. R. 2008. Critical period of weed control in winter canola (Brassica napus L.) in west of Tehran. Pakistan Journal of Biological Science 6: 773-777.

5. Begna, S. H., Hamilton, R. I., Dwyer, L. M., Stewart, D. W., Cloutier, D., Assemat, L., Foroutan-Pour, K. and Smith, D. L. 2001. Weed biomass production response to plant spacing and corn (Zea mays) hybrids differing in canopy architecture. Weed Technology 15: 647-653.

6. Bond, W. and Grundy, A. C. 2001. Non-chemical weed management in organic farming systems. Weed Research 41: 383-405.

7. Cavero, J., Zaragoza, C., Bastiaans, L., Suso, M. L. and Pardo, A. 2000. The relevance of morphological plasticity in the simulation of competition between maize and Datura stramonium. Weed Research 40: 163-180.

8. Cavero, J., Zaragoza, C., Suso, M. L. and Pardo, A. 1999. Competition between maize and Datura stramonium in an irrigated field under semi-arid conditions. Weed Research 39: 225-240.

9. Hall, M. R., Swanton, C. J. and Anderson, G. N. 1992. The critical period of weed control in grain corn (Zea mays L.). Weed Science 40: 441-447.

10. Knezevic, S. T., Vanderlip, R. L. and Horak, M. J. 2001. Relative time of redroot pigweed emergence affects dry matter partitioning. Weed Science 49: 617-621.

11. Kropff, M. J., Spitters, C. J. T., Schnieders, B. J., Joenje, W. and De Groot, W. 1992. An eco-physiological model for interspecific competition, applied to the influence of Chenopodium album L. on sugar beet. II. Model evaluation. Weed Research 32: 451-463.

12. Lemerle, D., Verbeek, B., Cousens, R. D. and Coombes, N. 1996. The potential for selecting wheat varieties strongly competitive against weeds. Weed Research 36: 505-513.

13. Lindquist, J. L. and Mortensen, D. A. 1998. Tolerance and velvetleaf (Abutilon theophrasti) suppressive ability of two old and two modern corn (Zea mays) hybrids. Weed Science 46: 569-574.

14. Lindquist, J. L., Mortensen, D. A. and Johnson, B. E. 1998. Mechanisms of corn tolerance and velvetleaf suppressive ability. Agronomy Journal 90: 787-792.

15. Ni, H., Moody, K., Robles, R. P., Paller, E. C. and Lales, J. S. 2000. Oryza sativa plant traits conferring competitive ability against weeds. Weed Science 48: 200-204.

16. Seavers, G. P. and Wright, K. J. 1999. Crop canopy development and structure influence weed suppression. Weed Research 39: 319-328.

17. Sinoquet, H. and Caldwell, R. M. 1995. Estimation of light capture and partitioning in intercropping systems. In:H. Sinoquet and P. Cruz (eds.): Ecophysiology of Tropical Intercropping. Paris: Institut National de la Recherche Agronomique (INRA). Pp. 79-80.

18. Steinmaus, S. J. and Norris, R. F. 2002. Growth analysis and canopy architecture of velvetleaf grown under light conditions representative of irrigated Mediterranean-type agroecosystems. Weed Science 50: 42–53.

19. Teasdale, J. R. 1995. Influence of narrow row/high population corn (Zea mays L.) on weed control and light transmittance. Weed Technology 9: 113–118.

20. Tremmel, D. C. and Bazzaz, F. A. 1993. How neighbour canopy architecture affects target plant performance. Ecology 74: 2114–2124.

21.Van Acker, R, C., Swanton, C. J. and Weise, S. F.1993. The critical period of weed control in soybean (Glycine max L. Merr.). Weed Science41: 194-200.

22. Woolley, B. L., Michaels, T. E., Hall, M. R. and Swanton, C. J. 1993. The critical period of weed control in white bean (Phaseoulus vulgaris L.). Weed Science 41: 180-184.

23. Yaghoobi, S. R. and Siyami, K. (2008) Effect of different periodical weed interference on yield and yield component in winter canola (Brassica napus L.). Asian Journal of plant Science 7: 413-416.