بررسی حساسیت مراحل نابالغ زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor Say ( Hym.: Braconidae) به آفت‏کش‏ها

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 2، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 17، بهمن 1388، صفحه 9-18   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

هوشنگ رفیعی دستجردی¹؛ میرجلیل حجازی²؛ قدری نوری قنبلانی¹؛ موسی صابر³؛ ناصر محب علی پور^{4، 5}

¹استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی.

²دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.

³استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه.

⁴عضو هیأت علی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

⁵دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

چکیده

   کرم قوزه‌ پنبه (Hübner) Helicoverpa armigera آفتی است که به تعداد زیادی از محصولات کشاورزی حمله می‌کند. زنبور پارازیتوئید خارجیSay   Habrobracon hebetor یکی از مهم‏ترین دشمنان طبیعی این آفت در ایران می‌باشد. در این آزمایش کرم قوزه‌ پنبه از مزارع گوجه‏فرنگی شهرستان پارس آباد جمع‌آوری و در گلخانه‌ برروی غذای مصنوعی پرورش یافت. زنبور H. hebetor از اینسکتاریوم شهرستان بیله‌سوار تهیه شد و برروی لاروهای سن آخر بید آرد Zell. Anagasta kuehniella  پرورش یافت. پرورش‌ها در شرایط دمایی ‏Cº 2 ± 26 ، دوره‌ نوری 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی و رطوبت نسبی 5 ± 70 درصد صورت گرفتند. تأثیر دز توصیه شده‌ مزرعه‌ای حشره‌کش‌های اسپاینوسد، پروفنوفوس، تیودیکارب و هگزافلوموران به دو روش پاشش محلول سمی و قراردادن حشره‏کش برروی بدن، برروی مراحل نابالغ زنبور و ظهور حشرات کامل بررسی شد. بر مبنای گروه‌بندی سازمان بین‏المللی کنترل بیولوژیک، پروفنوفوس، اسپاینوسد و تیودیکارب به ترتیب با میانگین کاهش 62/73، 39 و 25/29 درصدی ظهور حشرات کامل، در گروه حشره‌کش‌های کم ضرر و هگزافلوموران با 87/9%  کاهش در خروج در گروه حشره‌کش‌های بی ضرر قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

حشره‏ کش؛ دز توصیه شده مزرعه‏ای؛ پروفنوفوس؛ تیودیکارب؛ هگزافلوموران؛ اسپاینوسد؛ زنبورHabrobracon hebetor

مراجع

1- بی‌نام، 1382. آمارنامه کشاورزی محصولات زراعی و باغی سال زراعی 81-1380، جلد اول. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی اقتصادی ، دفتر آمار و فناوری اطلاعات، ص. 32.

2- بهداد، ا. 1376. آفات گیاهان زراعی ایران، چاپ سوم. انتشارات یادبود، ص. 319 – 313.

3-  صابر، م. 1380. اثرات زیرکشندگی حشره‌کش‌های فنیتروتیون و دلتامترین روی پارامترهای جداول زیستی زنبورهای پارازیتوئید Trissolcus grandis و T. semistriatus. پایان‌نامه دکتری حشره‏شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران، 144 ص.

4- عطاران، م. ر. 1374. اثر میزبان‌ها‌ی آزمایشگاهی بر روی ویژگی‏های زیستی زنبور پارازیتوئید  Habrobracon hebetor . پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد حشره‏شناسی کشاورزی، دانشکده‌ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران، 74 ص.

5. Ables, J. R., Jones, S. L., and Bee, M. J. 1977. Effect of diflubenzuron on beneficial arthropods associated with cotton. Southwest Entomologist 2: 66–72.

6. Banks, J. E., and Stark, J. D. 1998. What is ecotoxicology? An ad-hoc grab bag or an iterdisciplinary science? Integrative Biology 5: 1–9.

7. Borror, D. J., Triplehorn, C. A., and Johnson, N. F. 2005. Borror and Delong introduction to the study of insects (7th Ed.). Brooks/Cole, Thomson Learning Inc.

8. Brower, J. H., and Press, J. W. 1990. Interaction of Bracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae) and Trichogramma pretiosum (Hymenoptera: Trichogrammatidae) in suppressing stored product moth populations in small inshell peanut storages. Journal of Economic Entomology 83: 1096–1101.

9. Butaye, L., and Degheele, D. 1995. Benzoylphenyl ureas effect on growth and development of Eulophus Pennicornis (Hymenoptera: Eulophidae), a larval ectoparasite of the cabbage moth (Lepidoptera: Noctuidae). Journal of Economic Entomology 88: 600–605.

10. Croft, B. A. 1990. Arthropod biological control agents and pesticides. John Wiley and Sons Inc. New York.

11. Gerling, D. 1971. Occurrence, abundance, and efficiency of some local parasitoids attacking Spodoptera littoralis (Lepidoptera: Noctuidae) in selected cotton fields in Israel. Annals of the Entomological Society of America 64: 492–496.

12. Hull, L. A., Barrett, B. A., and Rajotte, E. G. 1991. Foliar persistence and effects of fenoxycarb on platynota idaeusalis (Lepidoptera: Tortricidae). Journal of Economic Entomology 84: 965–970.

13. Magro, S. R., and Parra, J. R. P. 2001. Biologia do ectoparasitoide Bracon hebetor Say, (Hymenoptera: Braconidae) em sete especies de lepidopteros. Science Agricola 58: 693-698.

14. Michaud, J. P. 2002. Non-target impacts of acaricides on ladybeetles in citrus: A laboratory study. FloridaEntomologist 85: 191–196.

15. Nikam, P. K., and Pawar, C. V. 1993. Life tables and intrinsic rate of natural increase of Bracon hebetor Say (Hym., Braconidae) population on Corcyra cephalonica Staint. (Lep.: Pyralidae), a key parasitoid of Helicoverpa armigera Hbn. (Lep.: Noctuidae). JournalofApplied Entomology 115: 210-213.

16. Orr, D. B., Boethal, D. J., and Layton, M. B. 1989. Effect of insecticide application in soybeans on Trissolcus basalis (Hymenoptera: Scelionidae). Journal of Economic Entomology 82: 1078–1084.

17. Penagos, D. I., Cisneros, J., Hernandez, O., and Williams, T. 2005. Lethal and sublethal effects of the naturally derived insecticide spinosad on parasitoids of Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae). Biocontrol Science and Technology 15: 81–95.

18. Rafiee-Dastjerdi, H., Hejazi, M. J., Nouri-Ghanbalani, G., and Saber, M. 2008. Toxicity of some biorational and conventional insecticides to cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Lepidoptera: Noctuidae) and it’s ectoparasitoid, Habrobracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae). Journal of Entomological Society of Iran 28: 27-37.

19. Rafiee-Dastjerdi, H., Hejazi, M. J., Nouri-Ghanbalani, G., and Saber, M. 2009. Effect of some insecticides on functional response of ectoparasitoid, Habrobracon hebetor Say (Hym.: Braconidae). Journal of Entomology 6: 161-166.

20. Rafiee-Dastjerdi, H., Hejazi, M. J., Nouri-Ghanbalani, G., and Saber, M. 2009. Sublethal effects of some biorational and conventional insecticides on ectoparasitoid, Habrobracon hebetor Say (Hymenoptera: Braconidae). Journal of Entomology 6: 82-89.

21. Saber, M., Hejazi, M. J., and Hassan, Sh. A. 2004. Effects of Azadirachtin/Neemazal on different stages and adult life table parameters of Trichogramma cacoeciae (Hymenoptera: Trichogrammatidae). Journal of Economic Entomology 97: 905-910.

22. Saber, M., Hejazi, M. J., Kamali, K., and Moharramipour, S. 2005. Lethal and sublethal effects of fenitrothion and deltamethrin residues on the egg parasitoid Trissolcus grandis (Hymenoptera: Scelionidae). Journal of Economic Entomology 98: 35–40.

23. Sivaprakasam, N. 1997. Parasitoids of fruit-borer (Helicoverpa armigera) of tomato (Lycopersicon esculentum) in Tamil Nadu. Indian Journal of Agricultural Science 67: 177-178.

24. Stansly, P. A., and Liu, T. X. 1997. Selectivity of insecticides to Encarsia pergandiella (Hymenoptera: Aphelinidae), an endoparasitoid of  Bemisia  argentifolii (Hemiptera: Aleyrodidae). Bulletin of Entomological Research 87: 525–531.

25. Stark, J. D., Vargas, J. E., and Banks, E. 2007. Incorporating ecologically relevant measures of pesticide effect for estimating the compatibility of pesticides and biocontrol agents. Journal of Economic Entomology 100: 1027–1032.

26. Suh, C. P., Orr, D. B., and Van Duyn, J. W. 2000. Effect of insecticides on Trichogramma exiguum (Hymenoptera: Trichogrammatidae) preimaginal development and adult survival. Journal of Economic Entomology 93: 577–583.

27. Takada, Y., Kawamura, S., and Tanaka, T. 2001. Effect of various insecticides on the development of the egg parasitoid Trichogramma dendrolimi (Hymenoptera: Trichogrammatidae). Journal of Economic Entomology 94: 1340-1343.