تأثیر تنش رطوبتی و مصرف پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود معمولی در منطقه میانه

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 22، اردیبهشت 1390، صفحه 1-9   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

اسمعلی آزادمنش؛ منوچهر فربودی^{* 1}؛ علی فرامرزی²؛ شهرام شاهرخی²

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، دانشکده کشاورزی، میانه، ایران.

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میانه، دانشکده کشاورزی، میانه، ایران.

چکیده

    در این تحقیق، تأثیر تنش رطوبتی و مصرف کود سولفات پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم ILC482، در مزرعه­ای در شمال غرب شهرستان میانه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در چهار سطح بدون آبیاری و آبیاری در 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی نخود و کود سولفات پتاسیم در دو سطح مصرف 100 کیلوگرم کود در هکتار و عدم مصرف آن بودند. در این آزمایش، تعداد شاخه­های فرعی در بوته، تعداد روز تا رسیدگی، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در واحد سطح اندازه­گیری شد. تیمارهای مختلف آبیاری از نظر کارآیی مصرف کود در سطح احتمال 5% تفاوت معنی­داری داشته و بیشترین کارایی مصرف پتاسیم در تیمارهای آبیاری کامل (شاهد) و 75 درصد نیاز آبی مشاهده شد. با کاهش میزان آبیاری به طور معنی­دار از میزان صفات تعداد شاخه­ فرعی، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت کاسته شد. تیمار آبیاری کامل همراه با مصرف کود پتاسیم بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و شاخص برداشت را داشته و کمترین مقادیر این صفات در تیمار بدون آبیاری و بدون مصرف کود مشاهده شد. بر اساس نتایج به‎دست آمده، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار کود پتاسیم با 100 درصد نیاز آبی به‎ترتیب 12/69 و 11/33 درصد بیشتر از تیمار بدون کود بدون آبیاری بود. هم‎چنین استفاده از کود پتاسیم اثر منفی ناشی از تنش رطوبتی را روی عملکرد دانه کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

نخود؛ Cicer arietinum؛ سولفات پتاسیم؛ کارآیی مصرف کود

مراجع

Ahmadi N (1984) Plant physiology (photosynthesis and nutrition). University Publication Center (Markaze Nashre Daneshgahi).

Anonymous (1990) Food legume improvement program India. Annual Report. ICARDA.

Bagheri A, Nezami A, Ganjeali A, Parsa M (1997) Cropping and breeding of chickpea. Jahade Daneshgahi Publication, Mashhad University.

Farshi A, Jarollahi R, Shahabifar M, Tavallaei M, Shariati M, Ghaemi M (1997) Irrigation water estimation for Iranian general global crops and hort- plants. Nashree Amozeshe Keshavarzi, Iranian Research Institute of Soil and Plant.

Gaur BL, Choudhary MK (1993) Effects of irrigation and moisture  conserving substances on yield and water use efficiency of gram (C. arietinum). Indian Journal of Agricultural Sciences 63 (12): 833 – 835.

Ghassemi K, Movahhedi M, Rahimzadeh Khooie F,  Moghaddam M (1997). Effects of water deficit on growth and yield of two chickpea varieties at different plant densities. Agricultural Science Journal 7 (1): 59-75.

Majnoon- Hoseini N (1995) Legumes in Iran. Jahade Daneshgahi Publication, Tehran University.

Koocheki A, Banaian- Avval M (1993) Legumes cropping. Jahade Daneshgahi Publication, Mashhad University.

Koocheki A, Alizade A (1986) Cropping Principles in dry lands (Second Edition). Jahade Daneshgahi Publication, Mashhad University.

Kumaga FK, Adiku SGK, Ofori K (2003) Effect of post-flowering water stress on dry matter and yield of three tropical grain legumes. International   Journal  of   Agriculture and Biology 4: 405- 407.

Mendel A K, Bahl PN (1980) Estimates of variability and genetic correlation in chickpea. Annals of Agricultural Research 1:136-140.

Nielsen DC (2001) Production functions for chickpea, field pea, and lentil in the central great plains. Agronomy Journal 63: 563- 569.

Panday R K, Herrera WAJ, Pendelton JW (1984) Drought response of grain legumes under irrigation gradient. II. Plant water statues and canopy temperature. Agronomy Journal 76: 553- 557.

Pawar VS, Patit PO, Dahiwalker SD, Magar SS (1992) Effect of irrigation schedule based on critical growth stages on yield, quality and water use of chickpea (C. arietinum) on Vertis. Indian Journal of Agricultural Science 62 (6): 402 – 404

Rahimzadeh- khooie F (1991) Legumes cropping. Agricultural Colege of Tabriz University.

Sabbaghpoor H, Farshid M (2006) Dry farming legumes research results. Iranian Dry Farming Research Institue.

Salam MA, Ahmed S, Shahjahan M, Islam MS, Husain MF (2006) Response of chickpea varieties to different levels of irrigation in High Briand Tract. International Journal of Sustainable Agriculture Technology 2: 32-39.

Saxena MC (1984) Agronomic studies on winter chickpeas. In: Saxena MC, Singh KB (Eds) pp:123-139.  Aschochyta blight and winter sowing of chickpeas Martinus Nijhoff/Dr. W. Junk Publishers.

Singh P (1991) Influence of water – deficits on phenology, growth and dry – matter allocation in chickpea (C. arietinum). Field Crops Research 28: 1–15.

Singh A, Prasad R, Sharma RK (1988) Effects of  plant type and population density on growth and yield of chickpea. Journal of Agricultural Science. Camb.110: 1-3.

Tyagi P S, Singh B D, Jaiswal H K (1982) Path analysis of yield and protein content in chickpea. Indian Journal of Agricultural Science 52: 81-85.

Umar S, Rama Rao N, Sekhon GS (1993) Differntial effects of moisture stress and potassium levels on growth and K- uptake. Indian Journal Plant Physiology 36: 94-97.

Vander Meason LTG (1987) Origin, history and taxonomy of chickpea. In: Saxona MCS, Singh KB (Eds). The chickpea. CAB International, Oxon, U. K. 11 – 34.