مقایسه چند روش نمونه برداری در تخمین تراکم جمعیت زنجرک مو (Arboridia kermanshah Dlabola (Hem., Cicadellidae

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 1، دوره 1، شماره 2، شهریور 1388، صفحه 95-108   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مسعود لطیفیان^{* 1}؛ حسین سیدالاسلامی²؛ جهانگیر خواجه‏ علی²

¹موسسه تحقیقات خرما و میوه ‏های گرمسیری کشور، اهواز

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان

چکیده

این مطالعه به­منظور یافتن بهترین روش نمونه­برداری جهت تخمین تراکم نسبی جمعیت حشره­کامل و پوره  زنجرک مو در تاکستان‌­های دانشگاه صنعتی اصفهان و کارخانه ذوب آهن اصفهان انجام گردیده است. کارایی تور حشره‏گیری درمقابل دستگاه مکنده برقی(دی-وک) برای نمونه‏برداری از جمعیت حشره‏کامل زنجرک ‏مو و کارایی سه روش شمارش مستقیم، شستشوی برگ‌ها و دستگاه مکنده الکترونیکی کوچک برای نمونه‏برداری ازجمعیت پوره­ها از دیدگاه‌های اکولوژیک و مدیریت تلفیقی آفات مقایسه شدند. برای تعیین تراکم جمعیت حشره‏کامل در ده نقطـــه ودر هر نقطــه ده تور و با دستگاه مکنده، ده نمونه و هر نمونه سه دقیقه مکش در طول فصل نمونه‏برداری گردید. برای نمونه‏برداری از جمعیت پوره زنجرک مو از برگ درختچه‏های مو به­صورت هفتگی نمونه‏برداری شد. نمونه‏ها از سه ارتفاع مختلف 10 بوته ‏مو در هرتاکستان برداشته شد که هر سه برگ به­عنوان یک واحد نمونه‏برداری منظور گردید. برای مقایسه روش‏های نمونه‏برداری از دو شاخصRV  (تغییرات نسبی) و RNP (تغییرات خالص نسبی) استفاده شده است. در این مطالعات مشخص گردید که بهترین واحد زمان نمونه‏برداری برای حشره‏کامل به کمک دستگاه مکنده برقی 120-180 ثانیه است. تور حشره‏گیری با 87/18= RV و 33/0= RNP وسیله مناسب‏تری نسبت به دستگاه مکنده برقی جهت استفاده در برنامه نمونه‏برداری حشره‏کامل از دیدگاه مدیریت تلفیقی است. به­دلیل دقت زیاد دستگاه مکنده مقدارRV نمونه‏برداری در این روش در طول فصل در حد مطلوب بوده و وسیله مناسب‏تری برای بررسی تغییرات فصلی تراکم جمعیت حشره­کامل زنجرک مو است. در نمونه‏برداری از جمعیت پوره زنجرک مو روش شستشو با 9/2=RV و 49/7=RNP وسیله مناسب‏تری نسبت به­روش شمارش مستقیم و روش استفاده از دستگاه مکنده الکترونیکی کوچک جهت استفاده در برنامه نمونه‏برداری از پوره‏ها از دیدگاه مدیریت تلفیقی است. از دیدگاه مطالعات اکولوژیکی هرسه روش نمونه‏برداری از پوره‏ها می‏توانند مورد استفاده قرار گیرند ولی کارایی آن­ها در نشان دادن تراکم واقعی هریک از سنین پورگی متفاوت بود. 

کلیدواژه‌ها

زنجرک مو؛ روش‌های نمونه‏ برداری؛ حشره‏ کامل؛ پوره