بررسی نقش سوسک پوست خوار اسکولیت مدیترانه‌ای در انتقال عامل بیماری سیتوسپوریوز درختان سیب و گیلاس

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 4، دوره 1، شماره 2، شهریور 1388، صفحه 135-146   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

رئوف کلیائی^* ؛ حسین خباز جلفائی

موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران

چکیده

در سال­های اخیر خشکیدگی سرشاخه­های درختان سیب و گیلاس در استان تهران شدت یافته است. بررسی­ها نشان داد در مناطق آلوده قارچ­­های جنسEhrenb  Cytospora و سوسک پوست­خوار Scolytus rugulosus Muller  عامل اصلی این خشکیدگی می­باشند. بیشترین مناطق تغییر رنگ داده پوست در اثر فعالیت قارچ که اغلب با لکه­های نکروتیک همراه بود، در نزدیک سوراخ­های فعالیت حشره دیده شد. در کشت­های متعدد در محیطMA  قارچ Cytospora leucostoma (Pers.). جدا­سازی گردید. از کشت نمونه شاخه­های آلوده جمع­آوری شده در استان تهران در سال 1381، در محیط کشت PDA و MA در مجموع، 10 جدایه قارچ از جنس Cytospora جدا­سازی شد که تعداد 9 جدایه متعلق به گونه C. leucostoma بود. پس از اثبات بیماری­زایی جدایه­های مورد نظر، یکی از آن­ها که مهاجم­تر از سایر جدایه­ها بود، جهت استفاده در تیمار­های آزمایشی به­شرح زیر مورد استفاده قرار گرفت. تیمار­های آزمایشی عبارت بودند از: I- رها­سازی دو جفت سوسک S. rugulosus روی شاخه­های هر نهال، II- پاشش سوسپانسیون C. leucostoma روی شاخه­های هر نهال، III- رها­سازی دو جفت سوسک rugulosus .S آغشته به سوسپانسیون C. leucostoma روی شاخه­های هر نهال و      IV- شاهد. نتیجه به­دست آمده نشان داد که سوسک­های پوست­خوار توانایی انتقال پروپاگول­های C. leucostoma را به­داخل گیاه دارند. به­دنبال انتقال پروپاگول­های قارچ مذکور، نکروز پوستی که ناشی از فعالیت قارچ می­باشد در محل آلودگی ایجاد می­شود. این پدیده اهمیت سوسک­های پوست­خوار در انتقال بیماری سیتوسپورا را بیش از پیش مورد تاکید قرار می­دهد.

کلیدواژه‌ها

سیب، گیلاس، Cytospora leucostoma؛ Scolytus rugulosus