اثر تاریخ کاشت بر مراحل رشد و عملکرد دانه و روغن سویا در منطقه اردبیل

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 7، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 25، بهمن 1390، صفحه 63-69   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید سجاد موسوی^{* 1}؛ سید محمد جواد میرهادی²؛ علی اکبر ایمانی³؛ علی محمدپور خانقاه⁴

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، باشگاه پژوهشگران جوان، اردبیل، ایران.

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زراعت، تهران، ایران.

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اردبیل، ایران.

⁴دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، باشگاه پژوهشگران جوان، اردبیل، ایران

چکیده

      به منظور بررسی تاثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مراحل رشد و عملکرد های دانه و روغن ارقام سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1388 به مرحله اجرا درآمد. در این آزمایش عامل اول تاریخ کاشت، شامل چهار سطح ( 6، 15، 25 خرداد ماه و 5 تیر ماه) و عامل دوم شامل رقم ویلیامز و لاین L₁₇ سویا بود. نتایج نشان داد که بین تاریخ های مختلف کاشت از نظر صفاتی چون تعداد روز از کاشت تا ظهور اولین گل، از کاشت تا ظهور اولین غلاف، از کاشت تا شروع دانه بندی، طول دوره رویش، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن اختلاف معنی‎داری وجود داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم برای صفات مورد ارزیابی معنی‎دار نبود. تاریخ های کاشت 6 و 15 خرداد از نظر صفات ارتفاع بوته، روز از کاشت تا ظهور اولین گل، روز از کاشت تا ظهور اولین غلاف و درصد روغن دانه بیشترین مقادیر را داشته در یک گروه قرار گرفتند. از نظر طول دوره رویش، تعداد روز از کاشت تا شروع دانه بندی، عملکرد دانه و عملکرد روغن، تاریخ کاشت 6 خرداد بالاترین مقدار را نشان داد. نتایج نشان دادکه در منطقه اردبیل با تاخیر در کاشت سویا به دلیل برخورد با شرایط نا مناسب، گیاه به پتانسیل بالقوه تولید خود نمی‎رسد و عملکرد محصول کاهش می‎یابد. از این رو تاریخ کاشت 6 خرداد ماه برای کاشت سویا در اقلیم سردسیر اردبیل مناسب تر از سایر تاریخ‎های کاشت بود.

کلیدواژه‌ها

تاریخ کاشت؛ سویا؛ مراحل رشد؛ عملکرد دانه

مراجع

Andria R, Chiaranda FQ, MagliuloV, Mori M (1995) Yield and soil water uptake of sunflower sown in spring and summer. Agronomy Journal 87: 1122-1128.

Arshi Y (2001) Soybean production guide 2001. Danstny Cultivation and Processing of Oilseeds. 28(29): 52, 56, 80-96. [In Persian with English Abstract].

Asadi L, Faraji L (2009) Principles of applied agriculture oil seeds. Iran's Agricultural Science Publisher, 93 pp. [In Persian with English Abstract].

Azari A, Khajepour MR (2003) Effect of planting pattern on growth, development, grain yield and yield components of sunflower cv. Kooseh in Isfahan. Journal of Science and Technology in Agriculture and Natural Resources 7: 155-167. [In Persian with English Abstract].

Azizi M, Faramarzi A, Abdi M, Ajaliy C (2005) Effect of different planting dates on yield and yield components of soybean cultivars in the Miyaneh region. Journal of Modern Sustainable Agriculture Journal 1(2): 75-85. [In Persian with English Abstract].

Calvin T, Brent B (2001) Effect of planting date and matarity group on soybean yield. The Texas South Exctension Agroronomy Journal 8(6): 35-42.

Egli DB, Bruening WP (2000) Potential of early maturity soybean cultivars in late plantings. Agronomy Journal 92: 532- 537.

Hashemijozi  M (2001) Effects of planting date on the developmental stages and some agronomic and physiological characteristics of five soybean cultivars grown as a second crop. Crop Science Journal 3(4): 59-49. [In Persian with English Abstract].

Heidarizadeh P, Khajehpour MR (2007) Response of safflower genotypes to planting date. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 11(1): 69-79. [In Persian with English Abstract].

Jose F, Barros C, De carvalho M, Basch G (2004) Response of sunflower to sowing date and plant density under Mediterranean condition. Europ. Agronomy Journal 21: 347-356

Khadem Hamza HR, Karimi M, Rezaei ASM, Ahmadi M (2004) Effect of plant density and planting date on agronomic traits, yield and yield components of soybean. Iranian Journal of Agricultural Sciences 35(2): 357-367. [In Persian with English Abstract].

Popp MP, Keisling TC, Mc New RW, Oliver LR,  Dillon CR, Wallace DM (2002) Planting date, cultivar, and tillage system effects on dryland soybean production. Agronomy Journal 84: 81-84.

Purcell LC, Ball RA, Reaper JD, Vories ED (2002) Radiation use efficiency and biomass production in soybean at different plant population densities. Crop Science Journal 42: 172-177.

Rezai-Zadeh AS (2004) Review and determining the most appropriate planting date for soybean cultivars in cold regions of Kermanshah, Iran. Proceedings of the 8th Iranian Congress of Agronomy and Plant Breeding, p. 386. [In Persian with English Abstract].

 

69

 

 

Rezvani Moghaddam P, Bromand Rezazadeh Z, Mohammad Abadani AI, Sharif A (2008) Effect of different fertilizers on yield, yield components and seed oil of castor oil plant. Iranian Journal of Agricultural Research 6(2): 313-330. [In Persian with English Abstract].

Robinson RG (1970) Sunflower date of planting and chemical composition at various growth stages. Agronomy Journal 62: 665-666.

Robertson MJ, Holland JF, Bamback R (2004) Response of canola and Indian musterd to sowing date in the grain belt of north- eastern Australia. Australian Journal of Experimental Agriculture 44: 43-52.

Salahi F, Latifi N, Amjdyan M (2006) Effects of planting date on yield and yield components of soybean cultivar Williams in Gorgan region, Iran. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 13(4): 80-87. [In Persian with English Abstract].

Samanei M (2001) Study of sowing date effects on yield and yield components of rapeseed cultivars. M.Sc. Thesis. Islamic Azad university, Jiroft Branch, 99 pp. [In Persian with English Abstract].

Talavaky M (1996) Effects of planting date on yield, physiological and morphological traits of soybean cultivars in Pavilion region, Shiraz. M.Sc. Thesis. Faculty of Agriculture, Shiraz University, 75 pp. [In Persian with English Abstract].

Thurling N, Dass DV (1977) Variation in parenthesis development of spring rape. Australian Journal of Ares 28: 567-607.

Zaman Khan A, Shah P, Khalil Sok H (2003) Influence of planting date and plant density on morphological traits of soybean cultivars under temperate environment. Pakistan Journal of Agronomy 2 (3): 146- 152.