تأثیر کلرو کولین کلراید (CCC) و زمان محلول‎پاشی بر عملکرد، صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدانت ذرت (Zea mays cv. Sc 704) در شرایط تنش خشکی

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 2، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 19، شهریور 1389، صفحه 11-18   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدنبی ایلکایی¹؛ داود حبیبی¹؛ فرزاد پاک نژاد¹؛ ناصر خدابنده¹؛ مسعود علی اکبر بوجار²؛ فاطمه صدیقی³

¹عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

²عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلم.

³کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

چکیده

هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر کلروکولین کلراید (CCC) و زمان محلول‎پاشی آن بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت برخی آنزیم‎های آنتی اکسیدانت در گیاه ذرت رقم 704 تحت شرایط تنش خشکی بوده است. این پژوهش در سال 1385 به صورت آزمایش کرت‎های دو بار خرد شده (اسپلیت اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج (ماهدشت) انجام گرفت. تیمارهای آبیاری نرمال و تنش (قطع آبیاری پس از گرده‎افشانی) به کرت‎های اصلی و تیمار محلول‎پاشی با دو غلظت (CCC) صفر و 5/1 لیتر در هکتار  به کرت‎های فرعی و زمان محلول‎پاشی در دو مرحله 6 برگی و 15 روز بعد از آن، به کرت‎های فرعی فرعی تعلق گرفت. نتایج نشان داد که تاثیر تنش خشکی بر پایداری غشای سیتوپلاسمی،  فعالیت‎های آنزیم گلوتاتیون پر اکسیداز و آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در سطح احتمال 1% و هم‎چنین بر عملکرد دانه و فعالیت آنزیم کاتالاز در سطح احتمال 5% معنی‎دار بود. مصرف CCC با غلظت 5/1 لیتر در هکتار بر عملکرد و محتوای رطوبت نسبی در سطح احتمال 5% و بر فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدانت در سطح 1% معنی‎دار بود. میزان محتوای رطوبت نسبی برگ برای  تیمار CCC (5/65%) نسبت به شاهد (6/60%)،  تفاوت معنی‎داری را نشان داد. عملکرد دانه (7/10 تن در هکتار) در تیمار CCC نسبت به شاهد (1/9 تن در هکتار) اختلاف  معنی‎داری داشت. هم‏چنین میزان فعالیت سوپر اکسید دیسموتاز در تیمار CCC (5/1740 میلی‎گرم در پیکومول)  نسبت به تیمار شاهد (1/888 میلی‎گرم در پیکومول) تفاوت معنی‎داری داشت.

کلیدواژه‌ها

کلروکولین کلراید؛ زمان محلول‎پاشی؛ تنش خشکی؛ آنزیم‎های آنتی اکسیدانت

مراجع

Ardakani MR, Nadvar R (2010) Principles and techniques for plant and scientist (translated). Tehran University. 502 pp. [In Persian with English Abstract].

Hejazi A, Kafashi sedghi M (2001) Application of plant growth regulators. Mashhad University Publication. 345 pp. [In Persian with English Abstract].

Kafi M, Damgani AM (2001) Mechanisms of plants resistant to environmental stresses. Publication of Ferdowsi University, Mashhad. 472 pp.  

Khavarinejad R, Nagafi F (2000) Applicatory plant physiology.  Tarbiat Moallem University, Tehran. 342 pp.

Ghorbani Ghojdi H, Ladan Moghadam A. (2006) Introduction to oxidative stresses and plant strains. Davvabin, Tehran.128 pp.

Aktin A, Sada B (1994) Effects of different Cycocel application dates, and different plant densities on grain yield, yield component, crude protein and some morphological characters of maize (Zea mays L.) hybrids TTm-813. Doga, Turk-Tarin- ve-Ormancilish 17: 1097-1111.

Alhakimi A, Monneveux P, Galiba G (1995) Soluble sugars, praline and relative water content (RWC) as trait for improving drought tolerance and divergent selection for RWC from Triticum polonicum into Triticum durum. Journal of Genetic and Breeding 49: 237-244.

Andrade FH, Echarte L, Rizzalli R, Della Maggiora A, Casanovas M (2002) Kernel number prediction in maize under nitrogen and water stress. Crop Science 42: 1173-1179.

Beyer  W, Imlay J, Fridovich M (1991) Superoxide Dismutase Prog. Nucl. Acid Research 40: 221-253.

Bowler C, Van Camp W, Van Montagu M, Inze D (1994) Superoxide dismutase and stress tolerance. Annual Review of Plant Physiology, Plant Molecular Biology 43: 83- 116.

Cakir R (2004) Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crop Research 86: 95-113.

Cartwright PM, Waddington SR (1982) Growth regulators and grain yield in spring cereals. BPGRG: 61- 70.

Christophe B, Audigier C, Ladonne F, Wagner MH, Coste F, Corbineau F, Côme D (2001) Changes in oligosaccharide content and antioxidant enzyme activities in developing bean seeds as related to acquisition of drying tolerance and seed quality. Journal of Experimental Botany 52 (357): 701-708.                                                                                                   

Emam Y, Cartwright PM (1990) Effect of drying soil and CCC on root/shoot growth and water use in barley plants In: Davies WJ, Jeff coat B (eds.), importance of root to shoot communication in the response to environmental stress. BSPGR Monograph 21: 389-391.  

Jung J and Rademacher W (1983) Plant growth regulating chemicals. In: Nickell, L. G (ed), Cereal Plants. CRC Press. Inc: 254-271.

Laurer, J. 2003. What happens within the corn plant when drought occurs? Wisconsin Crop Manager 22: 153-155.

Ludlow MM, Muchow RC (1990) A critical evaluation of traits for improving crop yield in water limited environments. Advances in Agronomy 43: 633-662.

Malan C, Greyling MM, Gressel J (1990) Correlation between Cu/Zn superoxide dismutase and glutathione reductase  and environmental and Xenobiotic stress tolerance in maize inbreeds. Plant Science 69: 157-166.

Ma BL, Smith DL (1992) Chlormequat and ethephon timing and grain production of spring barley. Agronomy Journal 84: 934-939.

Paleg LG, Aspinall D (1981) The physiology and biochemistry of drought resistance. Academic Press. 507 pp.

Ritchie SW, Nguyen HT, Scott AH (1990) Leaf water content and gas exchange parameters of two wheat genotypes differing in drought resistance. Crop Science 30: 105-111.

Rojas GM, Caceres JP (1981) Response of maize cultivars resistant and susceptible to drought following chlormequat application. Annual Report. Division of Agricultural and Marine Sciences. Monterry Institute of Technology, 18.pp.

Sami A (1993) Oxidative stress and antioxidant defenses in biology. Chapman and Hall. 448 pp.