تحلیل کاربری اراضی بافت قدیم سکونتگاه های شهری(مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرکرمانشاه)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 7، دوره 10، شماره 32، آذر 1394، صفحه 113-124   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

لیلا موسوی دارامرودی^{* 1}؛ مجید شمس²؛ نوذر قنبری³

¹استادیار گروه جغرافیا، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاداسلامی، کرمانشاه، ایران

²استاد گروه جغرافیا، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

³استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

چکیده

در مدیریت شهری جدیدِ دنیا،  فعالیت­های هسته مرکزی کلانشهرها و بخصوص بافت قدیم شهر در کانون توجه مدیریت و برنامه­ریزی قرار دارد. این روندِ بازگشتی یا توسعه‌ی درونی، شهرها را هر چه بیشتر به توسعه پایدار شهری نزدیک می‌کند. در این پژوهش سعی بر آن بوده­، ضمن تحلیل وضعیت کاربری اراضی وضع موجود بافت مرکزی شهر کرمانشاه، الگوی مناسب توزیع فضایی کاربری اراضی در راستای توسعه پایدار شهری تبیین گردد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و در انجام آن از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از روش کتابخانه­ای و فیش­برداری، پرسشنامه و مشاهده میدانی جمع­آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری توصیفی و نیز مدل­ SWOT استفاده شده که بر مبنای نتایج حاصل از تحلیل عوامل چهارگانه تکنیک SWOT، محدوده مورد مطالعه دارای 5  نقطه قوت، 6 نقطه فرصت، 7 نقطه ضعف و 7 نقطه تهدید می­باشد. ماتریس SWOT بر مبنای امتیاز نهایی شاخص­ها چهارگانه (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) ترسیم شده که بر مبنای آن می­توان در یک رویکرد ساختاری، فرصت­ها و تهدیدهای کلیدی خارجی را با ضعف­ها و قدرت­های داخلی مقایسه نمود و الگوی توسعه کاربری اراضی سازگار با موقعیت داخلی و خارجی  را تبیین نمود. 

کلیدواژه‌ها

بافت قدیم؛ کاربری زمین؛ توسعه پایدار شهری

مراجع

1. احد­نژاد، محسن، قاسمی، اکرم و کاظمی، لیلا، 1393، استفاده از الگوی استراتژی توسعه شهری در برنامه­ریزی کاربری فضای سبز(مطالعه موردی: منطقه یک شهر زنجان)،فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم­انداز زاگرس، سال ششم، شماره19، صص 21-7.

2. پورمحمدی، محمدرضا، 1387، برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ چهارم. انتشارات سمت، تهران.

3. سعیدنیا، احمد، 1382، کتاب سبز شهرداری­ها، جلد ششم: ساخت و سازهای شهری، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور، تهران.

4 . شیعه، اسماعیل،1391، مقدمه­ای بر مبانی برنامه­ریزی شهری، مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.

5. حیدری،جهانگیر و سلیمانی، محمد،1392،توسعه درون شهری با تأکید بر نوسازی بافت های فرسوده،انتشارات آذرخش.

6. زیاری،کرامت­اله،1381،برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه یزد.

7. گلکار، کوروش، 1384، راﻫﻨﻤﺎی اﻧﺠﺎمﻣﺮﺣﻠﻪﺳﻨﺠﺶ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﻪ روش"ﺳﻮآت"SWOT (مناﺳﺐ­ﺳﺎزی ﺗﮑﻨﯿﮏﺗﺤﻠﯿﻠﯽﺳﻮآتﺑﺮایﮐﺎرﺑﺮد درﻃﺮاﺣﯽﺷﻬﺮی)، ﻧﺸﺮﯾﻪﻋﻠﻤﯽـﭘﮋوﻫﺸﯽﺻﻔﻪ، شماره،41، ص 65-44.

8. رضویان، محمد تقی،1381، برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات منشی.

10. مهدیزاده، جواد، 1379، برنامه­ریزی کاربری زمین، تحول در دیدکاه­ها و روش­ها، فصلنامه مدیریت شهری، سال اول، شماره 4، صص 79-70.

11. مهدیزاده، جواد، 1379، برنامه­ریزی کاربری زمین از دیدگاه توسعه پایدار، مهندسین مشاور فرنهاد، نشریه جستارهای برنامه ریزی و طراحی شهری، تهران، 1379،ص1.

12. میرکتولی،جعفر، 1389، مقدمه­ای بر برنامه­ریزی عرضه زمین شهری، انتشارات مختومقلی فراغی با همکاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

13. مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری، 1381، سرانه کاربری­های خدمات شهری، جلد اول- مطالعات نظری و تجارب جهانی، انتشارات سازمان شهرداری­های کشور.

14. موسوی دارامرودی، لیلا، 1393،فرصت­ها و چالش­های توسعه­ای در بافت قدیم شهر(نمونه موردی بافت قدیم شهر کرمانشاه)، رساله دکتری جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر.

 

15. Gallion A. B. &S., 1984, Eisner, The urban pattern, City planning and Design, PBC, Delhi. 1984.p.21.

16.Dayson ,  R.  G., 2004, Strategic Development and  SWOT Analysis at the University of War Wick, European Journal of Operational Research:152(3)631-640.

17.Hussey,David, Strategy and panning john Wiley Sons, NewYork,1991,pp.16-18.

18. Roberts T Peter and Sykes, Hugh.,2000, Urban Regeneration, SAGE Publication, London: p. 320.

19. Wang, k, J., Hon G, WC., 2011, competitive advantage analysis and strategy for mutation of airport city development the case of  Taiwan Transport policy, 18(1): 276- 288.