ارزیابی صفات فنولوژیکی و برخی خصوصیات مهم زراعی ارقام سویا تحت تاریخ های مختلف کاشت در منطقه اردبیل

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 7، دوره 7، شماره 4 (تابستان 1392) 28، شهریور 1392، صفحه 373-384   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سید سجاد موسوی^{* 1}؛ سعید چاوشی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اردبیل، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران

چکیده

این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1388 به مرحله اجرا درآمد. در این آزمایش عامل اول تاریخ کاشت، شامل چهار سطح ( 6، 15، 25 خرداد و 5 تیر) و عامل دوم شامل رقم ویلیامز و لاین L₁₇ سویا بود. نتایج نشان داد که بین تاریخ های مختلف کاشت از نظر صفاتی چون ارتفاع اولین گره باردار از سطح زمین، شاخص برداشت، روز از کاشت تا اولین گلدهی،  روز از کاشت تا 50% گلدهی، روز از کاشت تا اولین غلاف دهی، روز از کاشت تا 50% غلاف دهی، عملکرد دانه، عملکرد تک بوته، عملکرد روغن،  درصد روغن و درصد  پروتئین اختلاف معنی داری وجود داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت با رقم برای صفات مورد ارزیابی معنی دار نبود. تاریخ های کاشت 6 و 15 خرداد از نظر صفات ارتفاع اولین گره باردار از سطح زمین، شاخص برداشت، روز از کاشت تا اولین گلدهی، روز از کاشت تا 50% گلدهی، روز از کاشت تا اولین غلاف دهی، درصد روغن و پروتئین در یک گروه قرار گرفتند. در ضمن، ارزش  صفات مذکور در تاریخ های مختلف کاشت بیشترین مقادیر را نشان دادند. از نظر عملکرد تک بوته، عملکرد نهایی، روز از کاشت تا 50% غلاف دهی و نیز عملکرد روغن تاریخ کاشت 6 خرداد بالاترین مقدار را نشان داد. نتایج نشان دادکه در منطقه اردبیل با تاخیر در کاشت سویا به دلیل برخورد با شرایط نا مناسب، گیاه به پتانسیل بالقوه تولید خود نمی رسد و عملکرد محصول کاهش می یابد. از این رو تاریخ کاشت 6 خرداد برای کاشت سویا در اقلیم سردسیر اردبیل مناسب تر از سایرتاریخ های کاشت بود.

کلیدواژه‌ها

تاریخ کاشت؛ سویا؛ صفات فنولوژیکی و عملکرد روغن

مراجع

1- Anderson, L. R. and B. I. Vasilas. 1985. Effects of planting date on two soybean cultivars: seasonal dry matter accumulation and seed yield. Crop Sci. 25: 999-104.

2- Andria, R., F. Q.  chiaranda, V. Magliulo, and M. Mori,. 1995. yield and soil water uptake of sunflower sown in spring and summer. Agron. J. 87: 1122-1128.

3- Asadi, l., and L. Faraji, 2009. Principles of Applied Agriculture oil seeds. Iran's  agricultural science publishing. Page 93. ( In Persian).

4- Ashley, R. O., E. D. Eriksmoen., M. B. Whitney., and B. Rettingar. 2002. sunflower date of planting study in western North Dakota, Annual Report Dickinson Research Extension center

5- Azari, A. and M. R. Khajepour.2003. Efect of Planting pattern on growth, development, grain yieldand yield components in sunflower cv. Kooseh Isfahan in spring planting. J. Sci. Techno Agric. Natural Resources. 7(1): 155-167. ( In Persian).

6- Bagheri, H.R., A.H.L. Saeedi and C. Ehsan Zadeh, 2006. Evaluation of selected genotypes of agronomic traits of safflower indigenous masses in spring and summer planting. Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. Year I, No. III (B): 375-390. ( In Persian).

7- Brevedan, R. E. and D. B. Egli. 2003. short periods of water stress during seed filling, leaf senescence and yield of soybean. Crop science 43: 2083-2088.

8- Dadashi, N.L., and M.R. Khajehpour, 2004. Planting date and cultivar effects on growth, yield and yield components of safflower in Isfahan. Science and Technology Agriculture and Natural Resources., 8(3): 95-111. ( In Persian).

9- Hashemi jozi, M. 2001. Planting date on the developmental stages and some agronomic and physiological characteristics of five soybean cultivars grown in the second. Crop Science Journal of. Volume 3. 4. Page 59-49. ( In Persian).

10- Heidarizadeh, P., And M.R. Khajehpour. 2007. Response of safflower genotypes Koseh planting date. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. Year XI, Number Forty-Two (A) 69-79 ( In Persian).

11- Heydari zadeh, P., M.R. Sabzalian and M.R. khajepour, 2008. Effect of temperature and length of day on vegetative growth and grain yield, in Safflower genotypes Agricultural and natural resource science and technology magazine. 12ht year, 45(b): 365-376. ( In Persian).

12- FAOSTAT. 2005. FAO statistical database. Food and Agriculture organization of the united Nations (FAO), Rome, Italy.

13- Fanaie, H.R., H. Golvi, A. Ganbari Benjar, M. Seleeki, and M.R. Naroueirad. 2008. Effect of planting date and rate seed on yield and yieldcomponentsof grain rape seed in sistan regional condition. Farming science meagzine of Iran. Vol 10, No, 1 pp. 15-30( In Persian).

14- Johnson, B. L., K. R Mckay, A. A. Scheniter, B. K. Hanson, and B. G schatz. 1995. Influence of planting date on canola and crambo production. Journal of production Agriculture. 8: 594-599.

15- Jose, F., C. Barros., M. De carvalho., G. Basch. 2004. Response sun flower to sowing date and plant density under Mediterranean Condition, Europ. J. Agron. 21: 347-356.

16- Khademeh Hamza, H.R., M. Karimi, A.M. Rezaei, and M. Ahmadi. 2004. Effect of plant density and planting date on agronomic traits, yield and yield components of soybean. Iranian Journal of Agricultural Sciences. Volume 35, Number 2. 357-367. ( In Persian).

17- Khajepour, M. 2001. principals and Essentials of crop production. Jihad- University press. Isfahan University. PP. 201.

18- Mirza khani, M., Ardakani, M. R., shirani Red, A. H. and Abbasi Far, A. R. 2002. Studying the effects of planning dates on yield and yield components of spring Safflower in Markazi province. Agronomy science Magazine of Iran, 4(2): 138-150. ( In Persian).

19- Ozer, J. 2003. sowing date and nitrogen rate effects on growth, yield and yield components of two summer rapeseed cultivars. Europ. J. Agron. 19: 543-463.

20- Pedersen, P. and Lauer, J. G. 2004. Response of soybean yield components Management system and planting date. Agron. J. 96: 1372- 1381.

21- Rabii, M., Karimi, M. M. and Safa, F. 2004. Effect of planting date on grain yield and agronomic traits of rapeseed cultivars as planting rice in the region after the second Kuchsfhan, Iranian Journal of Agricultural Sciences, 35: 177- 187. ( In Persian).

22- Rezai-Zadeh, A. 2004. Review and determine the most appropriate planting date on soybean cultivars for cold regions Kermanshah, Proceedings of the eighth Congress of Agronomy and Plant Breeding of Iran. Page 386. ( In Persian).

23- Rezvani Moghaddam, P., Bromand Rezazadeh, Z., Mohammad Abadani, A. I. and Sharif, A.  2008. Effect of different treatments on plant and Fertilizer on yield, yield components and seed oil castor oil plant. Iranian Journal of agricultural research, Volume 6, Number 2, Pages 313-330. ( In Persian).

24- Robertson, M. J., J. F. Holland., R. Bamback. 2004. Response of canola and Indian Musterd to sowing date in the grain belt of north- eastern Australia. Aust. Expt. J. Agric. 44: 43-52.

25- Robinson, R. G. 1970 sunflower date of planting and chemical composition at various growth stages. Agron. J. 62: 665-666.

26- Salahi, F., Latifi, N. and Amjdyan, M. 2006. Effects of planting date on yield and yield components of soybean cultivar Williams in Gorgan region. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources Special Crop, Volume XIII, year, No. IV, Pages 80-87. ( In Persian).

27- Samanei, M. 2001. study of sowing date effect on yield and yield components of rapeseed cultivars. M. Sc. Thesis. Islamic Azad university of Jiroft. Pp. 99. ( In Persian).

28- Thurling, N. and Dass, D. V. 1977. Variation in parenthesis development of spring rape. Aust. J. A res. 28: 567-607