اثر کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن و تغییر فاصله کاشت بر عملکرد و میزان موسیلاژ گیاه داروئی اسفرزه (Plantago ovata Forsk)

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 8، دوره 7، شماره 1 (پاییز 1391) 25، آذر 1391، صفحه 91-101   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سیدمحمدعلی وکیلی شهربابکی^{* 1}؛ امین باقی زاده²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت، گروه باغبانی، جیرفت، ایران

²مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان

چکیده

    اسفرزه یکی از پر ارزش ترین گیاهان داروئی است ارزیابی عواملی که می تواند بر رشد، نمو عملکرد و میزان موسیلاژ اسفرزه موثر باشد مهم به نظر می‌رسد. لذا در این کار تحقیقی اثر تیمارهای مقا دیر مختلف نیتروژن ( صفر، 50، 100، 150) کیلوگرم در هکتار ) و فاصله ردیف های ( 15، 20، 25 سانتی­متر) با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گر فت. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی جیرفت به انجام رسید. تجزیه واریانس و آنالیز داده ها تاثیر معنی داری روی عملکرد وزن هزار دانه ودرصد موسیلاژ وارتفاع گیاه در سطح 5% نشان داد. اثر فاصله ردیف های کاشت روی ارتفاع گیاه در سطح 5% معنی دار گردید و تاثیر متقابل بین نیتروژن وفاصله ردیف روی وزن هزار دانه در سطح 1% موثر ومعنی دار بود. مقایسه میانگین تاثیر متقابل بین نیتروژن و فاصله ردیفهای کاشت بوسیله آزمون دانکن نشان داد بیشترین وزن هزار دانه به میزان 8/2 گرممربوط به مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و کاشت اسفر زه در فواصل 15سانتی­متر بود.در این بررسی بیشترین  درصد موسیلاژ متعلق به تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و فاصله ردیف­های کاشت 20 سانتی­متر بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

اسفرزه؛ نیتروژن؛ فاصله ردیف و موسیلاژ

مراجع

- امیدبیگی،  ر. 1378. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان داروئی، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات طراحان نشر، تهران.

2- فخر طباطبائی، م. 1369. تحقیقی درباره اسفرزه ایرانی، چهارمین سمینار گیاهان دارویی ایران، دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران.

3- محبی، م. 1379. تاثیر تاریخ کاشت وزارت بر رشد، نمو، عملکرد و ماده موثره اسفرزه در منطقه زنجان پایان نامه کارشناسی ارشد باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

4- Board, N. 2002. Heabs, cultivation and theiy utilization. Asia Pacific Business, Lnc. India PP: 216 – 228

5- Omidbaigiy, R. and Moheby, M. 2002. The influence of sowing dates and nitrogen fertilizeyonthe prodvctivity of Planta go ovata , Pokistan jovanol of Biological scien , S : 666 – 658.

6- Yadav , R. D. G., Reshwa, L. and Yaduv, S. S. 2002. Effect of interate use of fum, area and salphar on groth and yield of isabgol (plantago ovata)

7- Franz, C. and Kirsch, C. 1974. Growth and flower formation by Matricaria chamimilla in relation to varied nitrogen and potassium nutrition. Gartenbauwissens chaft. 39 : 9 – 19.

8- Gilbert, N. W. and Tucker, T. C. 1987. Growth yield and yield components of sunflower as affected by source , rate and time of application of nitrogen. Agron. S.49: 54 – 56.

9-Janick, J. and Simon, I. E. 1993. Newcropa willey, New York. Pp: 636-.

10- Kouchaki, A., Rashed Mohasel, H., Nasiry, M. and SadrAbadi, M. 1991. Principles of growth and development of crop plant. Razavi Cultural Association Publication. Pp:403.

11- Omidbeigi, R. 2000. Production and processing of medicine plants. Astan Ghods Razavi Publication. 2: 250-263.

12- Baghalian, K. 1999. Effects of Air Humidity and Soil Moisture on Quality and Quantity of Mucillage in Seed of Plantago ovata Forsk. M.Se . Thesis, University of Tehran, Iran.

13- Chevallier, A. 1996. The Encyclopedia of Medicinal Plants. Dorling Kindersley, London, UK.

14- Gupta, R. 1987. Medicinal and Aromatic Plants. Handbook of Agriculture, Indian Council of Agriculture Research, New Delhi, India, pp. 1188-1224.

15- Handa, S. S. and Kaul, M. K. 1999. Supplement to Cultivation and Ctilization of Medicinal Plants. Regional Research Laboratory Council of Seientific and Industrial Research, Jammu – Tawi, India.

16- Koul, A. K. and Sareen, S. 1999. Plantago ovata Forsk: Cultivation, Botany, Utilization and Improvement. In: " Supplement to Cultivation and Utilization of Medicinal Plants. " (Eds ): Hand, S.S. and Kaul, M. K. Regional Research Laboratory Council of Scientific and Industrial Research, Jammu –Tawi, India. PP. 477 – 495

17- Omidbaigi, R. 2000. Approaches to Production and Processing of Medicinal Plants. Tarrahane Nashr Pub., Tehran, Iran.

18- Wolver, T. M. S., Jenkins, D. J. A., Mueller,  S., Boctor, D. L. and Ransom, T. P. P. 1994. Method of Administration Influences the Serum Cholesterol- lowering Effects of Psyllium. Amer. J. Clinic. Nutrit., 59 : 1055 – 1059.

19- Yanive, Z . and Palevitch , D. 1982. Effect of Drought on the Secondary Metabolites of Medicinal and Aromatic Plants. In: " Cultivation and Utilization of Medicinal Plants" . (Eds ): Atal , C.K. and Kapur, B. M., CSIR Jammu-Tawi, India, pp. 1-22

20- Burnsid, O. C.1979. Sogbean growth as effected by weed removal, Caltivar and Row Spacing. Weed science. 27 : 562 – 565.

21- Reiss, W. D. and sher wood, L.V. 1963. Effect of row spacing seeding rate and potassium and calcium hydroxide additions on sogbean yields on soils of southern Illinois. J.55 : 431 – 438.

22- Rumawas , F. B., Blair, O. and bula, R. Y. 1971. Micro environment and plan characteristics of corn planted at two row spacing Crop Sci.11: 320-323.