مطالعه اثر تاریخ کاشت بر عملکرد ارقام لوبیا قرمز(Phaseolus vulgaris L.) درمنطقه الیگودرز

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 4، دوره 6، شماره 4 (تابستان 1391) 24، شهریور 1391، صفحه 321-335   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

طاهره رحمانی^{* 1}؛ حسین حیدری شریف آباد²؛ حمید مدنی³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم و تحقیقات، گروه زراعت، تهران، ایران

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و مقایسه ارقام لوبیا قرمز، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در4 تکرار در یک قطعه زمین ایزوله شده و محفوظ واقع در شهرستان الیگودرز در سال زراعی  88 ـ‌1387 به اجرا درآمد. تیمار اول شامل سه رقم لوبیا قرمز( ارقام ناز، گلی و صیاد) ‌وتیمار دوم شامل سه تاریخ کاشت (15و30 اردیبهشت و 14 خرداد ماه)‌ بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد تاریخ کاشت 15 اردیبهشت و رقم صیاد از نظر اکثر صفات مورد بررسی برتری داشت. عملکرد رقم صیاد در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت معادل3010 کیلوگرم در هکتار‌ بود که در بالاترین گروه آماری قرار گرفت. عملکرد لوبیا رقم گلی در تاریخ کاشت 14 خرداد 972 کیلوگرم در هکتار در پایین ترین گروه آماری قرارگرفت. رقم صیاد در هرسه تاریخ کاشت، ‌بیشترین تعداد غلاف، ‌طول غلاف، ‌تعداد دانه در غلاف، ‌وزن خشک غلاف، ‌وزن صددانه، ارتفاع بوته، ‌وزن خشک ساقه، ‌عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، ‌تعداد شاخه فرعی اولیه را به خود اختصاص داد و رقم ناز هم کمترین تعداد غلاف در بوته و ارتفاع بوته را تولید کرد. مطالعه ضریب همبستگی صفات نشان داد اکثر عملکرد دانه با تمامی صفات مورد بررسی همبستگی مثبت و معنی داری داشت. با توجه به این که عملکرد دانه در رقم صیاد بیشتر از سایر ارقام برای تاریخ کاشت15 اردیبهشت ماه بود، ‌لذا استفاده از این رقم برای دستیابی به عملکرد بیشتردانه لوبیا قرمز در این تاریخ کاشت مؤثر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

رقم؛ تاریخ کاشت؛ عملکرد و اجزای عملکرد؛ لوبیا

مراجع

- خواجه پور، م. ر. 1381. اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

2- خواجه پور، م. ر. 1379. اصول و مبانی زراعت. مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان، 386 صفحه.

3- خواجه پور، م. ر. 1376. اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان، 412 صفحه.

4- خواجه پور، م. ر. ‌1370. اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان.

5- خواجه پور، م. ر.  و باقریان نایینی، ا. ر. 1375. واکنش اجزای عملکرد و عملکرد دانه ژنوتیپهای مختلف لوبیا به تأخیر در کاشت. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد پنجم، شماره (4).

6-  شهسواری، م. ر. 1368. بررسی سهم فتوتیپی و ژنوتیپی پارامترهای رشد در تشکیل عملکرد دانه و تعیین مشخصات تیپ ایده ال در لوبیا معمولی. پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

7- صالحی، پ.1380. بررسی صفات کمی و کیفی ارقام جدید لوبیا در تاریخ های مختلف کاشت در منطقه اقلید فارس. طرح تحقیقاتی. ایستگاه تحقیقات کشاورزی اقلید.

 8- علیلو،‌ ع. ا.، رحیم زاده خویی، ف. ، آلیاری، ه.، محمدی، ا.، غفاری، م. وسلماسی، س. ز. 1382. بررسی اثرات تاریخ کاشت، بررسی عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان محلی و هیبرید گلشید در منطقه خوی. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تبریز.

9- فرهمند راد، ش. 1376. بررسی اثر تاریخ و تراکم کشت بر عملکرد و شاخص های رشد لوبیا چشم بلبلی رقم 29005. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

10- قنبری، ع. ا. و طاهری مازندرانی، م. 1382. اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد لوبیا چیتی. مجله نهال و بذر 19 (4 ): 483 ـ 496 .

11- قنبری،‌ ع. ا.، طاهری مازندرانی، م. و دادیور، م. 1381. اثرات تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روی عملکرد لوبیا چیتی خمین. مجموعه مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، ‌مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر،‌ کرج .

 12- کوچکی، ع.، حسینی، م. و خزائی، ح. ر. 1376. نظامهای کشاورزی پایدار (‌ترجمه)‌. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 188 صفحه.

13- کوچکی، ع. و بنایان اول، م. 1372. زراعت حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. ص 69.

14- محلوجی، م. س.، موسوی، ف. و کریمی، م . 1379. اثر تنش رطوبتی و تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه لوبیا چیتی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد‌4، شماره (1)، ص 53 ـ 68.

15-  محمدخانی، ر.، صیاح فر، م. و‌ خزائی، ع. 1384. بررسی اثر تاریخ کاشت و فاصله خطوط کاشت بر روی عملکرد  ارقام لوبیا قرمز در خرم آباد. مرکز تحقیقات و منابع طبیعی لرستان.

16- میرزایی ندوشن، ح. 1367. بررسی تنوع ژنتیکی و جغرافیایی در کلکسیون لوبیاهای ایرانی و خارجی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

17- موسوی، س. ف. 1383. ارزیابی رابطه تراکم بوته و عملکرد سه رقم لوبیا چیتی در تاریخ های کشت متوالی. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.

 18-  موسوی، ه. ق.، فتحی، ا. و دادگر، م. ع. 1379. بررسی اثر تاریخ کاشت وتراکم گیاهى بر رشد، اجزاء عملکرد و عملکرد دانه لوبیا قرمز. چکیده مقالات اولین همایش ملی حبوبات.

19-  نظامی، الف. 1372. بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا در منطقه مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد،‌ دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

20- Anderson.,L. R. and Vasilas, B. L. 1985. Effects of planting date on two soybean cultivars : Seasonal dry matter accumulation and seed yield . Crop Sci. 25:999 – 1004.

21-Beatty , K. D., Eldridge, I. L. and Simpson, A. M. 1982. Soybean Response to Different Planting Patterns and Dates ; gron.J.,74:859-862 .

22-Carter, D. G. 1977. "Detailed yield analysis effect of different planting dates on seven on varieties. " Lowa State.J.of Res.48(4):291-310.

23- Chung, J. H. and Goulden, D. S. 1991."yield components of haricot bean  (phaseolus vulgaris ) growth at different plant densities. " N.Z.Y.Agric . Res. 14:227-234.

24-Dhingra, K. K. and Sekhoh, H. S. 1988. "Agronomic management for high productivity of mung bean in different seasons. "Punjop, Indiam.P.378-384. In Shahmuga Sundaram .S.and B.T.Mclean(eds) . Mung bean proceeding of second international symposium . Asian vegetable Resarch and Development center bankok,Thailand .

25 - Elmore, R.W. 1990."Plant density and soybean yield" . Crop Sci . 288:997-980.

26- huang, S. D., Ashley, A. and Boerma, H. R. 1993. Light intensity , row spacing , and photoperiod effects on express of branchytic stem in soybean . Crop Sci . 33 : 29-36.

27-Johnson, B. L., Mackay, K .R., Schneiter, A. A., Hanson, B. K. and Schatz, B. G. 1995. Influence of planting date on canola and Crambe production.Agron. J . 8:594-599 .

28-Kane, M. V., Steele, C. C. and Grabau, L. J. 1997. Farly maturing soybean cropping system : Yield responses to planting date. Agron. J. 89:454-458.

29-Knowles, P. F. D. 1989. Safflower. P P :363-373.In:Roe belen, G. (Ed), Oil Crop of the World. MC Grow- Hill book Company, New York.

30-Mariorana, M., Giorgio, F. D. and Rizzo, D. 1990. Effects of different planting dates on morphophysiological reproductive and qualitive characteristics of sunflower variations between hybrids and years. Annuali cell , instituto sperimertale . Agron . Bari ( Italy ) . 21:71-90.

31-Osler , R. D. and Cartter, J. L. 1954. Effect of planting dates on characteristics of Comman bean . Agron . J:267-270.

32-Pop, M. P. T. C., Keisling, R. W. M., Oliver, L. R ., Dillon, C. R. and Wallace, D. M. 2002. Planting date , cultivar , and tillage system effects on dry land soybean production . Agron. J.84:81-88.

33-Rabinowitch , H. D. and Brewster, J. L. 1990. Onion and Allied Crops. V.I.CRC Press., United States .

34-Santalla, M., Escribano, M. R. and Deron, A. M. 1993. Correlation between agronomic and immature pod characters in populations of French bean . Plant Breed . Abs. 63:4.

35-Tsedeke, A. 1995. Effect of Seeding Date and plant density on yield components and yied common Bean in South Central Ethiopia . Crop Science Society of Ethiopia Addis Ababa csse . P.41-47 .