اثرتنظیم کننده های رشد و تنش کم آبی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 1، دوره 3، شماره 4 (تابستان 1388) 12، مرداد 1388، صفحه 333-343   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مجید جیریایی^{* 1}؛ نورعلی ساجدی²؛ حمید مدنی³؛ محسن شیخی¹

¹عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

³دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد و تنش خشکی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش کم آبی در سه سطح 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و تنظیم کننده های رشد شامل سالیسیلیک اسید و سایکوسل به صورت مصرف و عدم مصرف به عنوان عامل فرعی به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شد. نتایج حاصله نشان داد اعمال تنش خشکی صفات اندازه گیری شده را کاهش داد اما با محلول پاشی سایکوسل و مصرف سالیسیلیک اسید هم در شرایط مطلوب و هم در شرایط تنش کم آبی صفات طول خوشه ، وزن خوشه، وزن دانه در خوشه و عملکرد دانه افزایش یافت. مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید، عملکرد دانه را نسبت به شاهد 5/13 درصد افزایش داد. به طور کلی نتایج نشان داد که با آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه و مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید به عملکرد دانه قابل قبول دست یافت.

کلیدواژه‌ها

تنش خشکی؛ سایکوسل؛ سالیسیلیک اسید؛ عملکرد؛ گندم

مراجع

1- دانایی، ا. و لطفعلی آینه، غ. ع. 1379. بررسی و مقایسه عملکرد ارقام گندم در آبیاری محدود. چکیده مقالات ششمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات، بابلسر.

2- علیزاده، ا. 1372. اصول طراحی سیستم های آبیاری. (تالیف کونکا، آر. اچ.)‌. انتشارات آستان قدس رضوی. صفحه 539.

3- Al-Hakimi, A. M. A. and Hamada, A. M. 2001. Counteraction of salinity stress on wheat plants by grain soaking in ascorbic acid, thiamin or sodium salicylate. Biol. Plant, 44: 253-261.

4- Belhassen, E. 1997. Drought Tolerance in Higher Plants. Kluwer Academic publishers. 104 p. Dfl. 150.00, US$ 97.50, UK£ 66.00. ISBN 0792341236.

5- Cheong, Y. H., Kim, K. N., Pandey, G. K., Gupta, R., Grant, J. J. and Luan, S. 2003. CLB1, a calcium sensor that differentially regulates salt, drought, and cold responses in Arabidopsis. The Plant Cell. 15: 1833-1845.

6- Dat, J. F., Lopez-Delgado, H., Foyer, C. H. and Scott, I. M. 1998a. Parallel changes in H2O2 and catalase during thermotolerance induced by salicylic acid or heat acclimation in mustard seedlings. Plant physiol. 116:1351-1357.

7- El-Tayeb, M. A. 2005. Response of barley Gains to the interactive effect of salinity and salicylic acid .Plant Growth Regulation. 45: 215-225.

8- Emam, Y. and Karimi, H. R. 1996. Influence of chlormequat chloride on five winter barley cultivars. Iran Agric.Res. 15:89-109.

9- Emam, Y. and Moaied, G. R. 2000. Effect of planting density and chlormequat chloride on morphological characteristics of winter barley cultivar “Valfajr” .J.Agric.Sci.Technol. 2:75-83

10- Gooding, M.  J., Ellis, R. H., Shewry, P. R. and Schofield, J. D. 2003. Effects of restricted water availability and increased temperature on grain filling, drying and quality of water wheat. J. Cereal Sci. 37: 295-309.

11- Hamada, A. M. 1998. Effects of exogenously added ascorbic acide, thiamin or aspirin on photosynthesis and some related activeis of drought- stressed wheat plants. In: photosynthesis: Mechanisms and effects, G., Garab ed., Kluwer Acad. Publ., Dordrecht, Vol. 4pp. 2581-2584.

12- Hopkins, W.G. and Huner, N. P. 2004. Introduction to plant physiology (3rd Ed.). John Wiely & Sons. Inc.New york. 560 p.

13- Humphrise, E.C. 1968. CCC and cereals. Field Crop Abst. 21:91-99.

14- Jung, J. and Rudemacher, W. 1983. plant growth regulating chemicals cereal grains. PP.253-271.In: L.G. Nickell(Ed), plant growth regulating chemicals, Vol. I, CRC Pub., Boca Raton, Florida.

15-Ma, B. L. and Smith, D. L. 1992d. Modification of tiller productivity in spring barley by application of chlormequat or ethephon. Crop Sci. 32: 735-740.

16- Maguire, j. D. 1962. Speed of germination aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigor. Crop Sci. 2, 176-177.                  

17- Panda, R. K., Behera, S. K. and Kashyap, P. S. 2004. Effective management of irrigation water for maize under stressed conditions, Agric. Water Manage. 66 (3): 181–203.

18- Pierre, C. S., Petersona,  J., Rossa, A., Ohma, J., Verhoerena, M., Larsona, M. and Hoefera, B. 2008. White wheat grain quality changes with genotype, nitrogen fertilization, and water stress. J. Agron Sci. 100: 414-420.

19- Rajala, A. 2003. Plant growth regulators to manipulate cereal growth in Northern growthing condition. University of Helsinki, Finland

20- Rajasekaran, L. R., Stiles, A., Surette, M. A., Sturz, A. V., Blake, T. J., Caldwell, C. and Nowak, J. 2002. Stand Establishment Technologies for Processing Carrots: Effects of various temperature regimes on germination and the role of salicylates in promoting germination at low temperatures. Canadian Journal of Plant science. 82: 443-450.

21- Saidi, F. 2008. Effect of CCC and some micro elements on drought tolerance of wheat. Thesis of M.sc. in agronomy. Islamic Azad University. Branch Arak. Iran.

22- Shakirova, F. M., Shakhabutdinova. A. R., Bezrukova. M. V., Fatkhutdinova, R. A. and Fatkhutdinova, D. R. 2003. Changes in the hormonal status of wheat seeding induced by salicylic acid and salinity. Plant Science. 164:317-322.

23- Singh, B. and Usha, K. 2003. Salicylic acid induced physiological and biochemical changes in wheat seedlings under water stress. Plant Growth Regul. 39:137-141.

24- Tasgin, E., Atic, O. and Nalbantoglu, B. 2003. Effect of salicylic on freezing tolerance in winter wheat leaves, Plant Growth Regul. 41:231-236.

25- Waddington, S. R. and Cartwright, P. M. 1988. Pre-maturity gradients in shoot size and in number and size of florets for spring barley treated with mepiquat chloride. J. Agric. Sci. Camb. 110: 633-639.