تاثیر آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیا تپاری محلی جیرفت

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 4، دوره 4، شماره 4 (تابستان 1389) 16، شهریور 1389، صفحه 356-369   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حمید مدنی^{* 1}؛ محبوبه سالاری²؛ محمدحسن شیرزادی³

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران.

²دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه ازاد اسلامی واحد جیرفت

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، جیرفت، ایران.

چکیده

     به منظور ارزیابی تأثیر آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های مختلف لوبیا گرمسیری آزمایشی در تابستان 1388در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت اجرا شد، این آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. آرایش های کاشت در سه سطح عبارت بودند از کشت یک ردیف روی پشته با فاصله بین بوته 10 سانتی متر، کشت دو ردیف روی پشته با فاصله بین بوته 20 سانتی متر و کشت سه ردیف روی پشته با فاصله بین بوته  30سانتی متر به عنوان عامل اصلی و ژنوتیپ های لوبیا چشم بلبلی، لوبیا تپاری کرم رنگ و لوبیا تپاری سیاه رنگ به عنوان عامل فرعی در سه سطح مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه در این آزمایش عبارت بودند از عملکرد دانه و کاه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، متوسط طول غلاف، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک. نتایج تجزیه واریانس نشان داد هیچ یک از صفات مذکور تحت تأثیر آرایش کاشت قرار نگرفت اما اثر متقابل این عامل و ژنوتیپ بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و شاخص برداشت اثر معنی داری داشت. حداکثر تعداد غلاف در بوته به تعداد 90/20 عدد در لوبیا تپار سیاه رنگ با آرایش کاشت سه ردیف روی پشته با فاصله   30 سانتی متر بین بوته ها حاصل شد. حداکثر تعداد دانه در بوته به تعداد 5/266 عدد و بالاترین درصد شاخص برداشت به میزان 55/46 مربوط به لوبیا تپاری سیاه رنگ با آرایش کاشت دو ردیف روی پشته با فاصله بین بوته 20 سانتی متر بود. تفاوت میان ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، متوسط طول غلاف، وزن صد دانه و تعداد دانه در بوته در سطح احتمال 1% معنی دار بود.   

کلیدواژه‌ها

لوبیا تپاری محلی جیرفت؛ لوبیا چشم بلبلی؛ آرایش کاشت؛ عملکرد

مراجع

1- احمد وند، گ. 1375. اثر تراکم و آرایش کاشت بر عملکرد واجزاء عملکرد سویا به عنوان کشت دوم در منطقه مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.

2- اصغری، ع.1373. بررسی تنوع ژنتیکی لوبیا ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران .

3- باشتنی، الف. 1375. بررسی اثر تراکم بر عملکرد واجزای عملکرد لوبیا . پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشگاه فردوسی مشهد .

4- بیابانی، ع. 1388. اثر آرایشهای کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه و برخی خصوصیات زراعی نخود رقم فیلیپ، مجله الکترونیک 2(2):15-24.

5- ترابی جعفرودی، آ. و فیاض مقدم، الف. و حسن زاده قورت تپه، ع. 1384. بررسی اثرات آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد و برخی خصوصیات رویشی و شاخص های رشد در ارقام لوبیا قرمز . مجله علوم کشاورزی ایران ، 36 (3) : 639 -646 .

6- رجبیان، م. 1376. مطالعه اثر تراکم بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد 4 رقم ماش ، پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت.

7- رضائی زاده، م. 1378. بررسی روند رشد و تغییرات شاخص برداشت ارقام نخود در الگوی کاشت و فاصله بوته مختلف در شرایط دیم ، پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت ، دانشگاه آ زاد اسلامی واحد جیرفت.

8- صادقی پور، ا.، غفاری خلیق،  ح.  و منعم،  ر. 1384. تاثیر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام رشد محدود و رشد نامحدود لوبیا قرمز . مجله کشاورزی ، 11 (1) :149– 154.

9- عزیزی، ف.1377.  تجزیه و تحلیل های چند متغیره . خصوصیات مرفولوژیک ژنوتیپ های لوبیا . پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان.

10- فرهمند راد، ش. 1376. بررسی اثر تاریخ و تراکم کاشت بر عملکرد و شاخص های رشد لوبیا چشم بلبلی رقم 29005. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس تهران.

11- قنبری، ع.، حسنی مهربان، الف.، طاهری مازندرانی، م. و دری، ح .1381. بررسی اثر روش های کاشت نم کاری (هیرم کاری) و خشکه کاری بر روی عملکرد ژنوتیپ­های لوبیا چیتی. مجله علوم زراعی ایران، 4(1):66-59

12- قنبری، ع. و طاهری مازندرانی، م. 1382. اثر آرایش کاشت و کنترل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا قرمز رقم اختر . مجله نهال و بذر، 19 (1): 37 -47.

13- قنبری، ع. و بیضایی، الف. 1386. بررسی صفات مرفولوژیک ، فنولوژیک در لوبیا سفید و تعیین همبستگی ساده  بین صفات، مجله علمی – پژوهشی علوم کشاورزی .13. (3)630

14- گلچین، الف.، موسوی، و ف.، قاسمی گخدانی، ک. و صبا، ج. 1387. رابطه بین تراکم بوته و عملکرد دانه سه رقم لوبیا چیتی در تاریخ های مختلف کاشت . مجله دانش کشاورزی ، 18 (1) 1.1 117

15- محمودی، م.، عزیزی، خ.، قلاوند، الف. و قنبری، ع. 1384. تاثیر تراکم گیاهی و آرایش کاشت بر عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت در لوبیای قرمز اختر . مقالات اولین همایش ملی حبوبات. پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، 29 و 30 آبان 1384.

16- Arya, P. S., Rana, A. and Rana, A. 1999. Study of direct  and  indirect influence  of some  yield  traits  on  green pod yield  in French bean  (Phaseolus  vulgaris L.).Adv. Hortic. And Forestry. 6:99-106.

17- Cakmak, I. 2005. The role of potassium in alleviating detrimental effects of abiotic stresses in plants. Plant nutrition. Soil sci 168: 521-530.

18- Chung, J. H. and Gulden, D. S. 1971. Yield component of aricot beans (Phaseolus vulgaris L.) growth at different plant densities. N.Z.Y.Agri. 14: 227-234.

19- Dahiya, A., Sharma, S. K., Singh, K. P., Kumar, A., Dahiya, A. and Kumar, A. 2000. Correlation studies in French bean (Phaseolus vulgaris L.) Ann. Agric. Bio. Res. 5: 203-205.  

21- Danna, F. 1983. Sowing density of dwarf beans for dry beans for dry seed production .Informatore Agrario 39 ( 28 ):26687-26690

22- Grafaus, J.  E. 1957. Components of yield in oats: A geometric inters pretation. Agr .J.49: 419-423

23- Harper, F. 1983. Principles of arable crop production. London- Granada Press. 352p.Http//publish. Golestanspd.net.

24- Ikeda, T. 1992. Soybean planting patterns in relation to yield and yield components. Agron.J.89: 923-926..

25- Pinstup- Andersen, P., Pandya- Lorch, R. and Rosegrant, M. W. 1999. World food propects: Critical issues  for  the  early  twenty- First  Century. 2020 Vision Food Policy Report, International Food Policy Research Institute. Washington, D. C.

26- Saraf, R. K. etal. 1994. A note on corselation studies in cowpea under different dates of sowing orissaj. Hort, 22:1-2, 71-73.

27- Shibles, R. M. and Weber, C. R. 1966. Interception of solar radiation and dry matter prodaction by various soybean planting patterns. Crop Sci.6:55-59.

28- Tanaka, A. A. 1980. Source and sink relationship in crop production food and fertilizer technical center, Taipei city, Taiwan.  

29- Wilcox, J. R. 1974. Response of three soybean strain to equidistant spacing. Agron.J.66: 409-412.