مقایسه ارقام و لاین های امید بخش جو تحت شرایط شوری آب در منطقه رودشت اصفهان

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 8، دوره 4، شماره 2 (زمستان 1388) 14، اسفند 1388، صفحه 179-191   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهرداد مرادمند^{* 1}؛ محمدرضا نادری درباغشاهی²؛ مهرداد محلوجی³؛ اصغر رستمی⁴

¹کارشناس ارشد زراعت مدیریت کشاورزی شهرستان اصفهان

²محمدرضا نادری درباغشاهی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان اصفهان

³مهرداد محلوجی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

⁴اصغر رستمی، کارشناس ارشد زراعت مدیریت کشاورزی شهرستان اصفهان

چکیده

       شوری یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش عملکرد گیاهان زراعی می باشد. تحمل گیاهان نسبت به شوری در میان گونه های مختلف متفاوت بوده و تحت تأثیر شرایط محیطی رشد گیاه واقع می شود. یکی از راه حل های عملی برای کاهش اثرات تنش شوری در زمین های شور استفاده از ارقام متحمل به شوری است. بر این اساس این مطالعه به منظور مقایسه 19 لاین جو متحمل به شوری به همراه یک رقم رایج محلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار  تکرار در سال زراعی 85-1384 در ایستگاه تحقیقات شوری رودشت اصفهان انجام گردید. تهیه زمین با توجه به عملیات خاص جهت اراضی شور انجام گردید و از آب با هدایت الکتریکی 12 دسی زیمنس بر متر برای آبیاری استفاده گردید. نتایج نشان داد، لاین شماره 7 ICB119146))از نظر ارتفاع، تعداد پنجه بارور، تعداد پنجه تولیدی و عملکرد دانه نسبت به سایر لاین ها و رقم رایج منطقه برتری نسبی داشت به طوری که با تولید 3867 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این آزمایش و بر اساس عملکرد می توان این لاین را به عنوان لاین برتر برای آزمایش های تکمیلی جهت جایگزینی با رقم رایج منطقه پیشنهاد نمود. 

کلیدواژه‌ها

جو؛ شوری آب؛ تنش شوری؛ رقم؛ لاین و مقایسه ارقام

مراجع

1- آراسته، م. 1349. جلوگیری از شور شدن اراضی و اصلاح خاک های شور ایران، ترجمه موسسه خاک شناسی و حاصلخیزی خاک. نشریه 342.

2- افیونی، د. 1383. بررسی مناسب ترین تراکم بوته برای ارقام و لاین های مختلف جو تحت تنش شوری. گزارش نهایی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، شماره ثبت گزارش 921/83.

3- اکبری، م.  و محلوجی، م. 1379. اثرات شوری آب در روش آبیاری بارانی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی گندم و مدل تغییرات شوری در ساماندهی تلفیقی بارانی. شماره ثبت 192/79.

4- پذیرا،  ا. 1375. اثرات کاربرد کودهای شیمیایی در خاک های شور و سدیمی. مجله آب و خاک و ماشین شماره 16.

5- حکمت شعار، خ. 1372. فیزیولوژی گیاهان  در شرایط  دشوار. انتشارات حریت، 293 صفحه.

6- جعفرآقایی، م. 1374. بررسی تاثیر املاح بر روند رشد ارقام گندم پاییزه در اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

7- جعفری شبستری، ج. 1373. بررسی مقاومت به شوری ارقام بومی گندم هگزاپلوئید و تتراپلوئید در شرایط عادی و تنش شوری. مقالات کلیدی اولین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. دانشگاه تهران. صفحه 84-72.

8- خدابنده، ن. 1372. غلات.  انتشارات دانشگاه تهران،  506 صفحه.

9- رهبری، م.، حیدری، ح. و نوری نیا، ع. 1379. مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد جو زراعی تحت شرایط آبیاری با آب شور. چکیده مقالات کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. بابلسر دانشگاه مازندران.

10- کوهکن، ش.، اکبری مقدم، ع. ح.، اعتصام، غ. و رستمی، ج.  1379. تاثیر شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک جو. چکیده مقالات کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. بابلسر – دانشگاه مازندران.

11- میر محمدی میبدی،  س. ع. م. و قره یاضی، ب. 1381. جنبه های فیزیولوژیک و بهنژادی تنش شوری گیاهان. مرکز نشر دانشگاه صنعتی اصفهان، 210 صفحه.

12- محلوجی، م. 1383.  مقایسه ارقام و لاین های متحمل به شوری در شرایط زارعین. گزارش نهایی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، شماره ثبت  گزارش 294/83..

13- محلوجی، م. 1384. بررسی تحمل به شوری ارقام امید بخش جو. گزارش نهایی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، شماره ثبت گزارش 104/83.

14- نور محمدی، ق.، سیادت، ع. و کاشانی، ع. 1376. زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.

15- Fowde, L. and Mansfield, T. 1993. Plant adaption to environmental stress. Chapman and Hall. 620pp.

16- Levitt, J. 1980. Response of plants to environmental stresses. Vol. 2. Water, radiation, salt and other stresses. Academic press.

17- Janson, R. 1990. Salinity and germination in Agropyron desertorum accessions. Can. J. Plant Sci., 70:707-716.

18- Janzeh H. H. 1988. Comparison at barley growth in naturally and artificially salinized soil. Can. J. Soil Sci.,68:795-798.

19- Mass, E. V. and Grieve, C. W. 1990. Spike and leaf development in salt-stressed wheat. Crop Sci.,30:1309-1313.

20- Mozafar, A. and Goodin, J. R. 1986. Salt tolerance of two differently drought – tolerant wheat genotypes during germination and early seedling growth. Plant and Soil.,96:303-316.

21- Rana, M. 1988. Causes of varietal difference in salt tolerance. Proceedings of the International Congres of Plant Physiol., P:960-989.

22- Rasmusson, D. C. and Cannell, R. Q. 1970. Selection for grain yield and components of yield in barley. Crop Sci.,10:51-54.

23- Rawson, H. M. and Munns, R. 1984. Leaf expansion in sunflower as influenced by salinity and short term changes in carbon fixation. Plant and Cell Environ.,7: 207-213.

24- Richards,  R. A. 1992. Increasing salinity tolerance of grain crops. Plant and Soil.,146:89-98.