مقایسه کارایی فسفر بیولوژیک و شیمیایی در زراعت آفتابگردان روغنی در شرایط آب و هوایی اراک

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 5، دوره 3، شماره 2 (زمستان 1387) 10، اسفند 1387، صفحه 168-178   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مرتضی مرادی^{* 1}؛ حمید مدنی²؛ محمدعلی ملبوبی³؛ رضا پیله وری خمامی¹

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

²عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

³عضو هیات علمی موسسه تحقیقات ملی ژنتیک و فن آوری زیستی

چکیده

مقدار قابل توجهی فسفر به شکل غیر محلول در خاک وجود دارد و بعضی از باکتری های خاکزی ظرفیت آزاد سازی فسفر نامحلول را جهت رشد گیاه دارند. این آزمایش به منظور بررسی اثر باکتری های آزاد کننده فسفر در آفتابگردان روغنی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با 4 تکرار و طی سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا گردید.  فاکتورها شامل دو سطح باکتری های آزاد کننده فسفر و چهار سطح مصرف کود فسفره (P₁ و P₂ به ترتیب 150 و 300 کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم و P₃ و P₄ به ترتیب 150 و 300 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با تلفیق فسفر بیولوژیک و فسفات آمونیوم صفات قطر طبق، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه در هکتار، شاخص برداشت و عملکرد بیوماس به طور معنی داری افزایش می یابد. بر همکنش فسفر و باکتری های آزاد کننده فسفر بارور2 به جز در مورد درصد پوکی و درصد روغن در سایر صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. در مجموع می توان نتیجه گرفت با مصرف باکتری های آزاد کننده فسفر می توان کود فسفر را تا 50 درصد کاهش داد بدون آنکه در حصول عملکرد دانه کاهش معنی داری ایجاد شود.

کلیدواژه‌ها

باکتری های آزاد کننده فسفر؛ فسفر؛ آفتابگردان؛ عملکرد

مراجع

1- آستارایی، ع. و کوچکی، ع. 1375. کاربرد کودهای بیولوژیکی در کشاورزی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

2- اردکانی، م. ر.، مظاهری، د. و نور محمدی، ق. 1380. تأثیر کاربرد آزوسپیریلوم، مایکوریزا و استرپتومایس به همراه کود دامی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم. علوم کشاورزی سال هفتم، شماره 1، ص 1-15.

3- راثی پور، ل. و اصغرزاده، ن. ع. 1386. اثرات متقابل باکتری های حل کننده فسفات و Bradirhizobium japanicum  بر شاخص های رشد، غده بندی و جذب برخی عناصر غذایی در سویا. علوم فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال یازدهم، شماره 40، ص53-63.

4- سیلیسپور، م. و بانیانی، ع. 1378. امکان سنجی استفاده از کود میکروبی فسفاته در زراعت پنبه با هدف کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفره. خلاصه مقالات ششمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. ص469.

5- صالح راستین، ن. 1380. کودهای بیولوژیک و نقش آنها در راستای نیل به کشاورزی پایدار. وزارت جهاد کشاورزی. نشر آموزش کشاورزی.

6- عرشی، ی. 1373. علوم و تکنولوژی آفتابگردان (ترجمه) انتشارات اداره کل پنبه و دانه های روغنی ایران.

7- کیانی راد، م. 1374. بررسی میکروارگانیسم های حل کننده فسفات و تاثیر آنها در کاهش مصرف کودهای فسفره در کشت سویا. پایان نامه دانشگاه تهران دانشکده کشاورزی، 117 صفحه.

8- ملبوبی، م. ع. 1377. بیولوژی ملکولی پاسخ گیاه به عوامل محیطی. چکیده مقالات پنجمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، ص 11.

9-Antoun, H. 2005. Field and greenhouse trials performed with Phosphate solubilizing bacteria and fungi. Departement of soil and agrifood engineering, faculty of agriculture and food.Science, Canada. 8 pp.

10- Babana, A. H. and Antoun, H. 2006. Effect of ti1emsi phosphate rock solubilizing microorganisms on phosphorus uptake and yield offield grown wheat(Triticum aestivum L.) in mail. Plant and soil. 287(1- 2):51 58.

11-Belimov, A. A., Kojemiakov, A. P. and Chuvarliyeva, C. V. 1995. Interaction between barley and mixed cultures of nitrogen-fixing and phosphate-solubilizing bacteria. Plant and soil. 173(1): 29-37.

12-Chabot, R., Antoun, H. and Cescas, M. P. 1996. Growth promotion of maize and lettuce by phosphate solubilizing Rhizobium leguminosarum biovar Phaseoli. Plant and Soil. 184(2): 311-321.

13- Goyne, P. J. 1997. The influence of day length on sunflower growth, sunflower. 3, 3 & 6. (J.Aust. Sin. Assn).

14-Madani, H. 2006. The Effects of phosphate solubleizing Bactria (PSB) on potato yield at Iran Environment. 18th. world congress of soil science. Julie.9.15.2006. Phi1ade1phia Pennsylvania. U.

15- Olivera, M., lribane, C. and Liuck, C. 2002. Effect of phosphorus on nodulacion and N2 pixation by bean (Phaseolus vulgaris) proceedings ofthe 15 th International Meeting on Microbia phosphate solubilization.Salamanca university, 16-19 July. Salaman ca, spain.

16- Schneider, A. A. and Miller, J. F. 1981. Description of sunflower Growth stages. Crop science vol.21. Nar- Dec1981. 901-903.