بررسی کاربرد توام میکوریزا و آزوسپریلیوم با هدف بهینه سازی مصرف کود نیتروژن و فسفر در زراعت پایدار ذرت

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 5، دوره 3، شماره 1 (پاییز 1387) 9، آبان 1387، صفحه 55-65   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

امید علیزاده^{* 1}؛ اردلان علیزاده²؛ آیدا خواست خدایی³

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروز آباد

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان

³دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان

چکیده

    این تحقیق به منظور بررسی اثر همزیستی قارچ مایکوریزا و باکتری های آزوسپریلیوم به عنوان کودهای بیولوژیک در سطوح مختلف کود شیمیایی فسفر و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت انجام گرفت. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه  بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط کنترل شده خاک  درنظر گرفته شد. تیمارها شامل مصرف کود شیمیایی فسفر و نیتروژن در3 سطح (بدون مصرف ازت و فسفر)،(ازت 100 کیلوگرم در هکتار و فسفر 50 کیلوگرم در هکتار، (ازت 200 کیلوگرم در هکتار  و فسفر 100 کیلوگرم در هکتار) و تیمار آزوسپریلیوم در 2 سطح ( مصرف و عدم مصرف ) تیمار میکوریزا در 2 سطح ( مصرف و عدم مصرف ) درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت تاثیر تیمارها ی کودی قرارگرفتند. به طوری که آزوسپریلیوم  بر عملکرد دانه و تعداد دانه های بلال به طور معنی داری اثر گذاشت اما بر وزن هزار دانه تاثیر نداشت. مایکوریزا توانست بر عملکرد دانه و وزن هزار دانه در سطح 1% تاثیر مثبت بگذارد اما بر تعداد دانه در بلال اثر معنی داری نداشت. با مصرف مقادیر متوسط کودهای شیمیایی فعالیت این میکروارگانیسم ها بیشتر ولی با افزایش مصرف کودهای شیمیایی این نقش کم رنگ می گردد. هیچ گونه تاثیرمنفی وآنتاگونیستی بین میکروارگانیسم هادراین تحقیق مشاهده نشد، لذا همراه با مصرف هردومیکروارگانیسم می توان تا 100کیلوگرم کود ازت و50 کیلوگرم کود فسفر را بدون اینکه اثر منفی بر فعالیت آنها بگذارد مصرف نمود.

کلیدواژه‌ها

میکوریزا؛ آزوسپریلیوم؛ ازت؛ فسفر؛ ذرت

مراجع

1- آستارایی، ع. و کوچکی، ع. 1375. کاربرد کودهای بیولوژیکی در کشاورزی پایدار، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.250 صفحه.

2- احتشامی، م.  ر.، آفا علیخانی، م.، چائی چی، م.  ر. و خاوازی، ک. 1386. تاثیر میکرو ارگانیسم های حل کننده فسفات بر خواص کمی و کیفی ذرت دانه ای تحت شراط تنش کم آبی. دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران. گرگان، صفحه 123.

3- خاوزی، ک.1377. ضرورت تولیدکودهای میکروبی درایران. مجله آب و خاک. جلد12شماره3 صفحه 38-37.

4- روستا، 1375. فراوانی و فعالیت آزوسپریلیوم در برخی خاکهای ایران. دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.

5- صالح راستین، ن. 1377. کود های بیو لوژیک . مجله خاک و آب، جلد 12، شماره 3، صفحات 1 تا 36.  

6- علیزاده ، ا. 1386. اصول زراعت انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروز آباد. 164 صفحه.

7- علیزاده، ا .، مظاهری، د.  و هاشمی دزفولی، و. 1376. اثر کود اوره واوره پوشش شده با گوگرد بر روی عملکرد واجزای عملکرد ارقام ذرت. پژوهش و سازندگی، سال 10، جلد 3، صفحات 42 تا 45.

8- علیزاده ا. و علیزاده، ا. 1386. اثرات میکوریزا در شرایط متفاوت رطو بت خاک بر جذب عناصر غذایی در ذرت.مجله علمی-پژوهشی، پژو هش در علوم کشاورزی. سال سوم .شماره اول، صفحه 101-108.

9- عموآقایی، ر.، مستأجران، الف. و امتیازی، گ. 1382. تأثیر باکتری آزوسپیریلوم بر برخی شاخص های رشد و عملکرد سه رقم گندم. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی، شماره 2، صفحه 139-127.

10- معلم، ا. ح. و عشقی زاده، ح. ر. 1386. کاربرد کودهای بیولوژیک: مزیت ها و محدودیت ها. خلاصه مقالات دومین همایش ملی بوم شناسی ایران. گرگان، صفحه47.

11- نادیان، ح. 1377. نقش میکوریز در کشاورزی پایدار. پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران ، کرج موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، صفحات 3 تا 4.

12- Alizadeh, O. 2006. Evaluation effect of water stress and nitrogen rates on amount of mycorhizae. ICoM5, Spain, gully 28 – 23.

13- Allen, M. F. 1989. Mycorrhizae and rehabilitation of disturbed arid soils: processes and practices. Arid soil  Res. Rehabil، 3: 229-241.

14- Amijee, F., Tinker, P. B. and Stribley, D. B.1989. The development of endo mycorrhizal root systems. VIIAdetailed study of soil phosphorus on colonization. New Phytol, 111:435-446.

 15- Bashan, u. and Dubiously, J. G. 1996. Azosprillum spp. Participation in dry matter partitioning in grasses at the whole plant level.Biol.Fertil.Soil, 22:435-440.

16- Bolan. N. S. 1991. A critical review on the role of Mycorrhizal fungi in the uptake of phosphorus by plants. Plant soil 134:187-207

17- Brown, M. E and Crr, GR . 1984. Interactions between Azotobacter chroococum and VAM and their effect on plant growth. Journal of Applied Bacteriology, 56:429-437.             

18- Chalk, p. M. 1991. The contribution of associative and symbiotic nitrogen fixation to the nitrogen nutrition of non-legumes .plant and soil.132:29-39.

19- Cohen, E., Okon, Y., Kigel, J., Nur, I. and Henis, Y.1980. Increase in dry weigh and total nitrogen content in Zea mays and Setaria italica associated with nitrogen-fixing Azospirillum spp. Plant Physiology,66, 746-749.

20-Denmead, O. T. and Shaw, R. H. 1960. The effects of soil moisture stress at different stages of growth on the development and yield of corn. Agronomy journal, 52: 272-274.

21-Fitter, A. H.  and Garbaye, J. 1994. Interaction between mycorrhizal fungi and other soil،111: 259 -260.

22-Fatma, E. M., El-Zamik, I., Tomader, T., El-Hadidy, H. I., Abd El-Fattah, L. and Seham Salem, H. 2006. Efficiency of biofertilizers, organic and in organic amendments app.lication on growth and essential oil pf marjoram (Majorana hortensis L.) plants grown in sandy and calcareous. Agric. Microbiology Dept., Faculty of Agric., Zagazig University and Soil Fertility and Microbiology Dept., Desert Research Center, Cairo, Egypt.

23-George, E., Marshner, H. and Jakobsen, I. 1995. Role of Arbuscular mycorrhizal fungi in uptake of phosphorus and nitrogen from soil. critical Review of Biotechnol. 15:257-270

24-Hamel. G. and Smith. D. L. 1991. interspecific N-transfer and plant development in a Mycorrhizal field-grown mixtyr.soil Biolo and Bio ch. 23:661-665

25-Hegazi, N. A. and Mobin, M. 1983. Response of maize plants of inoculation with Azospirillum and straw amendement in eggypt. can. j. microbiol. 28: 888-894

26-Kapulink, Y., Kige, J., Okon, GY., Nur, I. and Henis, Y. 1981. Effect of Azospitillum inoculation on same growth parameters and nitrogen content of wheat, sorghum and panicum.PlantSoil.61:65-70

27-Kennedy, A. C. and Smith, J. K. 1995. Soil microbial diversity and the sustainability of agricultural soils. Plant and soil. 170: 75-86.

28-Marshner, H. and Dell, B. 1994. Nutrient uptake in Mycorrhizal symbiosis plant soil1. 59: 89-102.

29-Mohammadi, M. and Kenedy, A. C. 1995. Wheat responses to visicular Arboscular mycorrhiza fungi inculcation of soils from eraded to poseyuence journal of American soil science society, 59:108-109

30-Nadian, H. S., Smith, S. E., Alston, A. M.  and Murray, R. S. 1996. Effects of soil compaction on plant growth, phosphorus uptuke and morphological characteristics of vesicular Arbiscular mycorrhizal colonization of Trifolium subterraneum new piytolojist, 133: 3.

31-Okon, Y., and Kapulnik, Y. 1986. Development and Functions of Azospirillum inoculated roots. Plant and soil.90:3-16.

32-Portas, C. A. and Taylor, H. M. 1975. Growth and survival of young plant root in dry soil. Soil science ,121:170-175.

33-Sanders F. E. and Tinker P. B. 1973. Phosphorus flow into Mycorrhizal roots.pestic.sci4:385-395

34-Zaady, E. and Pervolotsky, A. 1993. Promotion of Plant Growth by Inoculation whit aggregated and single cell Suspensions of Azqospirrillum brasilense. Soil Boil. Biochem, 25: 819-823

35-Zaady, E., Okon, Y. and Perevolotsky, A. 1994. Growth responses of Mediterranean herbaceous swards to inoculation with A. brasilenses. J. Range. Management, 47: 12-15.