ارزیابی توان اکولوژیک اراضی با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: اراضی حاشیه شهر تبریز)

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقاله 5، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 16، آبان 1393، صفحه 57-65   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فریده نقدی^{* 1}؛ سید محسن حسینی حسینی²؛ شقایق صدر³

¹دکتری دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

²دانشیار دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

³دانش آموخته کارشناسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

برای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه­ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده­های انسان داراست، ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران­های موجود، بستر مناسبی برای برنامه­ریزی زیست محیطی فراهم می­آورد. تحلیل قابلیت اراضی برای توسعه شهری یکی از اصلی­ترین مقولاتی است که برنامه­ریزان شهری با آن سروکار دارند. در این مقاله طی رویکرد ارزیابی چند معیاره با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy Process) و روش مقایسة زوجی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ارزیابی توان اکولوژیکی حاشیه شهر تبریز برای توسعه کالبدی بر پایه مشاهدات محیطی (دوازده معیار طبیعی و انسانی) صورت گرفته و نقشة نهایی در محدوده مذکور تهیه شد. این نقشه نواحی مناسب برای توسعه کالبدی شهر را نشان می­دهد. نتایج این پژوهش می­تواند مورد استفاده برنامه­ریزان شهری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی توان اکولوژیک؛ ارزیابی چند معیاره؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی