عملکرد دانه و برخی صفات زراعی ذرت دانه ای در الگوهای مختلف کاشت

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 9، 3(35) پاییز، آبان 1394، صفحه 447-460   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

عباس سلیمانی فرد^{* 1}؛ رحیم ناصری²؛ روح اله کرمی³

¹مربی، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395 تهران

²دانشجوی دکتری زراعت، واحد علوم تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز

³دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

چکیده

به منظور بررسی اثر الگوهای مختلف کاشت و برهمکنش آنها با دو هیبرید ذرت، پژوهشی مزرعه ­ای به صورت کرت­ های یک بار خرد شده بر پایه طرح بلوک­ های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان دهلران اجرا گردید. هیبریدهای ذرت (سینگل کراس 677 و 704) به عنوان فاکتور اصلی و پنج آرایش کاشت (1– حذف یک در میان فارو (پشته­ های عریض)، 2- کشت داخل جوی، 3- فاصله ردیف 55 سانتی­ متری، 4- دو ردیف روی یک پشته با فاصله 20 سانتی­ متری و 5- کشت معمول منطقه (فاصله ردیف 75 سانتی ­متر)) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بین ارقام مورد استفاده اختلاف معنی ­داری از نظر ارتفاع بوته، ارتفاع تشکیل بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال و شاخص برداشت وجود داشت، به طوری­ که بیشترین ارتفاع بوته (208.3 سانتی ­متر)، ارتفاع تشکیل بلال (96.1 سانتی ­متر)، تعداد ردیف دانه در بلال (14.2 ردیف)، تعداد دانه در ردیف بلال (37.3 دانه) و شاخص برداشت (51.1 درصد) در سینگل کراس 704 مشاهده شد. الگوهای مختلف کاشت نیز اثر معنی­ داری بر ارتفاع بوته، ارتفاع تشکیل بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال و شاخص برداشت داشت. بیشترین ارتفاع تشکیل بلال (8/93 سانتی ­متر)، تعداد ردیف دانه در بلال (13.9 ردیف) و شاخص برداشت (50.7 درصـد) مربوط به دو ردیف روی یک پشته با فاصله 20 سـانتی­ متری بود. اثر برهمکنش رقم × الگوی کاشت بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه و عملکرد زیست توده معنی­ دار شد. بیشترین عملکرد دانه (10116 کیلوگرم در هکتار)، وزن هزار دانه (234 گرم) و عملکرد زیست توده (19600 کیلوگرم در هکتار) از تیمار رقم 704 و الگوی کاشت دو ردیف روی یک پشته با فاصله 20 سانتی­ متری و کمترین عملکرد دانه (9201 کیلوگرم در هکتار) دانه و عملکرد زیست توده (19289 کیلوگرم در هکتار) به رقم 677 و کشت معمول منطقه تعلق داشت.

کلیدواژه‌ها

ارتفاع بوته؛ الگوی کاشت؛ ذرت دانه ای؛ عملکرد دانه؛ هیبرید