‌تغییرات عملکرد ذرت سینگل کراس 260 در رژیم‌های مختلف آبی و کود نیتروژن با استفاده از شاخص‌های رشد

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 7، دوره 9، 2(34) تابستان، مرداد 1394، صفحه 259-274   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهتا حق جو؛ عبداله بحرانی^*

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رامهرمز دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران

چکیده

به­ منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر تغییرات شاخص‌های رشد و عملکرد ذرت دانه­ ای رقم سینگل کراس 260 در استان فارس، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 1390 و 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل چهار سطح 20، 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک بعد از استقرار گیاه در مرحله 5 برگی، و کرت‌های فرعی شامل چهار سطح نیتروژن خالص 150، 200، 250 و300 کیلوگرم در هکتار بودند. بر اساس نتایج به‌دست آمده مشاهده شد که رابطه مستقیمی بین عملکرد و شـاخص‌های رشـد وجود دارد، به طوری­ که عملکرد ذرت در تیمار تخلیه رطوبتی 20% و میزان 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حداکثر بود (8877 کیلوگرم در هکتار) و شاخص‌های رشد از وضعیت بهتری نسبت به سایر تیمارها برخوردار بود. نتایج بررسی همچنین نشان داد که با افزایش کود نیتروژن شاخص‌های رشد LAI،  NAR ,SLA و RGR در هر تیمار افزایش ولی با کاهش رطوبت، مقادیر آنها کاهش یافتند و کمترین مقادیر آنها در تیمار 80% تخلیه رطوبتی و بیشترین آنها در تیمار20% تخلیه رطوبتی مشاهده شد. در صفت سرعت رشد گیاه (CGR) کمترین میزان مربوط به تیمار 80% تخلیه رطوبتی در سطوح کودی 150 و 300 کیلوگرم در هکتار بود. با بررسی روند منحنی نسبت سطح برگ (LAR) مشخص گردید که این منحنی در ابتدا افزایش یافته و سپس روند کاهشی داشت، که با اعمال تنش آب، سرعت کاهش بیشتر شد. به­ طورکلی با توجه به نتایج این آزمایش می‌توان بیان کرد که مصرف کود نیتروژن تمام صفات را افزایش داد، هرچند بین تیمار کودی 250 و 300 کیلوگرم در هکتار تفاوت معنی­ داری از نظر آماری مشاهده نشد. مصرف کود نیتروژن باعث تخفیف اثر سوء کمبود آب گردید و سطح کودی 250 کیلوگرم نیتروژن در تمام سطوح تخلیه رطوبتی، بیشترین اثر را داشت.

کلیدواژه‌ها

تخلیه رطوبتی؛ شاخص‌های رشد؛ عملکرد دانه؛ نیتروژن