مطالعه مورفولوژی و هیستوپاتولوژی نماتد Pratylenchus pseudocoffeae روی گل داوودی در شهرستان محلات

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 8، دوره 1، شماره 4 (تابستان 1386) 4، شهریور 1386، صفحه 361-370   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

عزت اله صداقت فر^{* 1}؛ عباس محمددیمی²

¹عضو هیأت علمی گروه گیاهپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی اراک

²دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیماری‌شناسی گیاهی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاه گل داوودی از گلخانه ها و زمینهای زیر کشت در منطقه محلات در استان مرکزی، طی سالهای 1386 و 1387 تعداد 67 نمونه خاک و ریشه جمع‌آوری گردید. عملیات استخراج نماتدها، ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسرین انجام شد. پس از بررسی‌های میکروسکوپی، اندازه‌گیری و ترسیم تصاویر نماتدها، شناسایی آنها با توجه به خصوصیات مرفولوژیک و مرفومتریک انجام شد. یکی از مهمترین نماتدهای شناسایی شده، نماتد مولد زخم ریشه گونه Pratylenchus  pseudocoffeae بود. بافتهای ریشه توسط نماتدها مورد حمله قرار گرفته بودند به طوریکه سبب ایجاد   لکه های نکروز مشخص و پوسیدگی‌های بزرگ در بافت پارانشیم پوست ریشه شده بود. همه مراحل رشدی نماتد در داخل بافت ریشه مشاهده گردید. این نماتد دارای خصوصیات مرفومتریکی به شرح ذیل است: ناحیه سر دارای سه حلقه، شکاف تناسلی در 79 تا 82 درصدی از طول بدن قرار گرفته است، کیسه عقبی رحم کشیده و متمای، دم در نماتد ماده نیمه کروی یا در انتها پهن و گرد، انتهای دم صاف و فاقد شیار و دارای نماتد نر با کیسه ذخیره اسپرم بیضوی شکل بود، این گونه به واسطه موقعیت قرارگیری شکاف تناسلی در بدن؛ شکل و نوع دم و شکل سر از گونه های مشابه coffeae   .P،   P. penetrans و  گونه  P. gutierrezi متمایز می‌شود. این اولین گزارش آلودگی به این نماتد در ایران و سومین گزارش این نماتد بعد از شرح اصلی در دنیا می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

نماتد زخم ریشه؛ Pratylenchus pseudocoffeae؛ ریخت شناسی؛ گل داوودی؛ ایران

مراجع

1-حسنی‌مهربان، ا. و تنهامعافی، ز. 1379. وجود نماتد ریشه گرهی در گلخانه‌های پرورش میخک محلات خلاصه مقالات چهاردهمین کنگره گیاه‌پزشکی ایران. صفحه 357.

2- مهدیخانی مقدم، ع.، خیری، ا.  و محمدی، م. 1382.معرفی سه گونه جدید از جنس Meloidogyneبرای ایران، مجله بیماری‌های گیاهی، جلد 189، صفحه 239ـ211.

3- Castillo, P.and Volvas, N. 2007.  Pratylenchus (Nematoda: Pratylenchidae): Diagnosis, Biology, Pathogenicity and Management. Brill Academic Publishers, Leiden, Netherlands, 555 pp.

4- Coolen, W.A. and D’Hered, C. J. 1972. Amethod for the quantitative extraction of nematodes from plant tissue.9220 Merelbek Belgium,77 pp.

5- Corbett, D. C. M. 1973. Prtylenchus penetrans. C.I.H Descriptionsof Plant Parasitic Nematodes Set.2 No 25 Farnham Royal, UK: CAB, 3pp.

6- Corbett, D. C. M. and Clark, S. 1983. Surface structures in the taxonomy of Pratylenchus species. Revue de Nématology 6: 85-98.

7- De Grisse, A. T. 1969. Redescription ou modification de quelques techniques dans L’etude des nematodes phytoparasitaires. Mede. Rijks. Fak. LandbWet Gent, 34: 351-369.

8- Inserra, R. N., Duncan, L. W., Dunn, D., Kaplan, D. T. and Porazinska, D. 1998. Pratylenchus pseudocoffeae from Florida and its relationship with P. gutierrezi and P. coffeae. Nematologica 44: 683-712.

9- Jenkins, W. R. 1964. Arapid centrifugal flotation technique for separating nematodes from soil. PL. Dis. Reptr. 48(9): 692.

10- Johansen, D. A. 1940. Plant Microtechnique. New York, USA: McGraw-Hill, 523 pp.

11-Lee, J. K., Choi, D. R., Park, B. Y. and Kim, D. G. 2006. Occurrence of root lesion nematodes Pratylenchus spp. from chrysanthemum in Korea. Journal ofNematology 38, 279 (abstract).

12- Mizukubo, T. 1992. Pratylenchus pseudocoffeae n.sp. (Nematoda: Pratylenchidae) from  compositae plants in Japan. Applied Entomology and Zoology 27: 437-444.

13- Tanha Maafi, Z., Sturhan, D., Kheiri, A., Geraert, E., Subbotin, S. A. and Moens, M. 2003. Morphology of some cyst-forming nematodes from Iran. Russian Journal of Nematology 11: 59-78.

14- Vovlas, N. and Troccoli, A. 1990. Histopathology of broad been roots infected by the lesion nematode Pratylenchus penetrans. Nematologia Mediterranea 18: 239-242.