بررسی برخی عوامل موثر بر ضایعات آرد و نان در نانوایی های مشهد

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 7، دوره 1، شماره 2 (زمستان 1385) 2، اسفند 1385، صفحه 151-160   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

کیومرث کلارستاقی^{* 1}؛ مهدی کاظمی کاخکی²؛ مهران منصوری ترشیزی²؛ نوید علیدادی عبدل آباد²

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

²دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

چکیده

نان یکی از مهمترین مواد غذایی مورد مصرف در دنیا می باشد که در اکثر کشورها به خصوص در کشور ما، بخش مهمی از نیاز طبقات کم درآمد و آسیب پذیر جامعه را تشکیل می دهد. جمعیت ایران نیز علیرغم اینکه حدود یک درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهد ولی حدود 5/2 درصد گندم جهان را مصرف می کند که بیش از سطوح استاندارد بین المللی است. هدف از انجام این تحقیق برآورد میزان ضایعات آرد و نان در نانوایی های شهر مشهد می باشد، جهت گروه بندی نانوایی ها از روش طبقه بندی با توجه به تحقیقات مشابه و نظرات کارشناسان استفاده شد. نانوایی ها به3 گروه کلی سنتی، حجیم و مکانیزه تقسیم شدند. با توجه به 1613 نانوایی موجود در شهر مشهد، 54  نانوایی انتخاب، که شامل10 نانوایی از گروه اول، 9 نانوایی از گروه دوم و 35 نانوایی از گروه سوم بود.  با مراجعه به واحد نانوایی پرسشنامه ها تکمیل شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان ضایعات آرد و نان به ترتیب در نانوایی های سنتی، حجیم و مکانیزه 9/2، 5/2و 7/3 کیلوگرم در روز می باشد. با توجه به آمار بدست آمده 46/0 درصد آرد ورودی به صورت آرد و نان در خود واحد نانوایی از بین می رود. نتایج، کم بودن ضایعات نان های حجیم را نسبت به نان های سنتی و مکانیزه نشان داد. اما رضایت مشتریان از نان های حجیم کمتر بود، که توصیه می شود بررسی های بیشتری در زمینة مصرف نان های حجیم انجام شود و یا به طور مثال قیمت این گونه نان ها کاهش یابد. همچنین توصیه می شود نانوایان را با ارزش واقعی آرد و زحمات کشاورزان گندمکار و هزینه تولید آرد آشنا نمود

کلیدواژه‌ها

آرد؛ نان؛ ضایعات؛ نانوایی؛ رضایت شغلی؛ مشتری

مراجع

1- آذر پژوه، ا. 1379. بررسی روند تغییرات تولید، مصرف و واردات گندم در جلوگیری از ضایعات نان. مدیریت آموزش و ترویج کشاورزی خراسان. نشریه شماره الف/269/77. صفحات­1- 18.

2- اسدیان، گ.1377. بررسی اثر متابی سولفید سدیم بر روی خواص رئولوژی خمیر حاصل از آرد گندم نسبتا قوی و متوسط و امکان جایگزینی آن با ال سیستئین و مخمر خشک غیر فعال. پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات. صفحه 4.

3- اکبری، م. 1381. سخنرانی معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در افتتاحیه اولین همایش و نمایشگاه نان و ماشین‌آلات آن. سازمان غله کشور، تهران.

4- ایرانی، پ. 1380. بررسی علل ومیزان ضایعات آرد و نان های مختلف. مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج.

5- تمیزکار، ف. 1374. آیا کاهش ضایعات نان امکان پذیر است؟. مجله کشاورز شماره 188- 189، مرداد و شهریور ماه.

6- رجب زاده، ن. 1372. تکنولوژی نان. موسسه چاپ و انتشارات تهران.

7- رجب‌زاده، ن. 1381. نان، گذشته، حال و آینده، مجموعه مقالات اولین همایش و نمایشگاه نان و ماشین‌آلات تولید نان، سازمان غله کشور، وزارت بازرگانی، تهران.

8- سرایی، ح. 1375. مقدمه ای بر نمونه گیری در تحقیق، انتشارات سمت، تهران، چاپ دوم.

9- شاهدی، م. 1381. بررسی ضایعات نان و عوامل مؤثر بر ماندگاری آن. گزارش بخشی از طرح ضایعات گندم در تولید و مصرف، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. کرج .

10- شاهدی، م.1381. افرایش کیفیت نان و کاهش ضایعات آن. گزارش نهایی طرح ملی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.

11– شاهدی، م. 1382. تلفات نان و راهکارهای کاهش آن. دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و صنایع غذایی. اصفهان .

12- طاهری، ح.، م. ج. ناطق پور. و ف. میر فخرایی. 1370. بررسی میزان و علل ضایعات نان در خانواده ها و دکانین نانوایی شهر تهران. دانشگاه شهید بهشتی تهران.

13– عزیزی، م. ح. 1382. بررسی راهکارهای کاهش ضایعات و بهبود کیفیت نان. گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.

14- علی بیگی، ا. ح. 1380. بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر کاهش ضایعات گندم آرد و نان. دانشکده کشاورزی کرج، گروه ترویج و آموزش کشاورزی. کرج.

 15- کریمی، ه. 1371. گندم. مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول، صفحه 15-1

16- کمالی، ح. 1381. پیام رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل سازمان غله کشور. اولین نمایشگاه بین‌المللی و ماشین‌آلات تولید نان. منتشر شده در مجموعه مقالات دومین نمایشگاه بین‌المللی نان و ماشین‌آلات تولید نان، سازمان غله کشور، وزارت بازرگانی. تهران.