تهیة نقشه کربنات کلسیم معادل و مقدار رس خاک سطحی با استفاده از روش‌های زمین آماری(مطالعة موردی: پارک چیتگر، تهران)

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقاله 6، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 20، آذر 1394، صفحه 73-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ابراهیم محمودآبادی¹؛ علیرضا کریمی کارویه^{* 2}

¹دانشجوی دکتری خاکشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در دهه‌های اخیر، روش‌های سنجش از دور به‌دلیل کاهش هزینه‌های در مطالعات شناسایی خاک، به فراوانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش سنجش از دور و زمین‌آمار به منظور تخمین و تهیة نقشه مقادیر رس و کربنات کلسیم معادل خاک سطحی در پارک جنگلی چیتگر به مساحت 665 هکتار صورت گرفت. بدین منظور تعداد 116 نمونه سطحی (20-0 سانتی­متری) به صورت شبکه منظم و با فاصله250 متر از عمق 20-0 سانتیمتری خاک برداشته شد. برای مدل‌سازی از دو روش زمین‌آماری کریجینگ و وزن‌دهی معکوس فاصله و دو تکنیک‌ سنجش از دور آنالیز مادون قرمز نزدیک و برداشت پیوسته استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی تقاطعی نشان داد که دقت روش کریجینگ در تخمین مقادیر رس و کربنات کلسیم مناسب بود. استفاده از روش مادون قرمز نزدیک برای تخمین و تهیة نقشه کربنات کلسیم معادل به دلیل همبستگی پایین با باندهای این سنجنده مناسب ارزیابی نشد، اما این روش برای تخمین و تهیة نقشه مقدار رس (52/0=R2) مناسب بود. روش برداشت پیوسته برای هیچ کدام از متغیرهای مقدار رس و کربنات کلسیم از دقت لازم برخوردار نبود. بر اساس ضریب کاپا و صحت کلی نقشه­های تولیدی، روش کریجینگ دقت بیشتری نسبت به روش سنجش از دور نشان داد. اگرچه، دقت مناسب روش‌های زمین‌آماری به دلیل استفاده از داده‌های اصلی دور از انتظار نیست، ولی دقت قابل قبول روش مادون قرمز نزدیک برای مدل­سازی مقدار رس، با توجه به هزینه کمتر روش‌های سنجش از دور می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

زمین آمار؛ سنجش از دور؛ کربنات کلسیم؛ کریجینگ؛ پارک چیتگر