اثرات تراکم ناشی از تغییرات فواصل بین و درون ردیف های کاشت بر صفات کمی و کیفی سه رقم سویا در شرایط آب و هوایی ارومیه

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 3، دوره 1، شماره 1 (پاییز 1385) 1، آبان 1385، صفحه 23-32   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

الیاس رحیمی پطرودی^{* 1}؛ محمدرضا زردشتی²؛ مجید نوجوان²؛ علی اصغر پورمیرزا²

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر

²عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

چکیده

به منظور بررسی اثرات فواصل بین و درون ردیف های کاشت بر صفات کمی و کیفی سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه اجرا گردید. تیمارها شامل دو فاصله بین ردیف (45 و60سانتی متر) و سه فاصله بوته روی ردیف (5،10 و 15 سانتی متر) بود که در کرت های اصلی قرار گرفتند. در کرت های فرعی سه رقم سویا به اسامی3925AS، ویلیامز و کلارک63، به ترتیب از گروه رسیدگی IV ,III ,II))قرارداده شد. نتایج نشان داد که در هر سه رقم با افزایش فاصله بین و درون ردیف های کاشت، ارتفاع بوته و فاصله اولین غلاف از سطح زمین کاهش یافت ولی بر تعداد گره در ساقه اصلی، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی و تعداد غلاف در بوته افزوده شد. حداکثر ماده خشک کل، شاخص برداشت، عملکرد و وزن صد دانه در تمامی ارقام از فاصله بین و درون ردیف 545 سانتی متر به دست آمد. در بین ارقام، رقم 3925AS با عملکرد دانه 8/3510 کیلوگرم در هکتار نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت. از نظر خصوصیات کیفی درصد روغن و پروتئین تحت تأثیر  تراکم های متفاوت کاشت قرار نگرفت به طوری که رقم ویلیامز با 85/36 درصد و رقم 3925AS با 36/19 درصد به ترتیب بیشترین درصد پروتئین و روغن را داشتند.

کلیدواژه‌ها

سویا؛ فواصل بین ردیف ها؛ فواصل درون ردیف؛ عملکرد کمی و عملکرد کیفی

مراجع

1- داد خواه، ع. (1376) بررسی تأثیر فواصل بین ردیف کاشت و تراکم های مختلف بر روی برخی از صفات کمی و کیفی سویا. مجله زیتون. شماره 57. صفحه 51-48.

2- دادیان، ع.، اردکانی، م.، دانشیان، ج. و دادیور، م. (1383) بررسی تاثیر دور آبیاری و تراکم بوته بر روی عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های سویا در استان مرکزی. خلاصه مقالات هشتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نبات ایران،گیلان، 5-3 شهریور. صفحه 376.

3- رنجبر، غ.، کریمی، م.، و خواجه پور، م. (1367)اثر فاصله ردیف و تراکم بوته برعملکرد و اجزاءعملکرد دانه دو رقم سویا . مجله علوم کشاورزی ایران . جلد 19. شماره های (1و2). صفحه 34-29.

4- محمدی، ا.، آلیاری، ه.، شکیبا، م.، ولی زاده، م.، زهتاب سلماسی، س. و علیلو، ع. (1383) اثر تراکم بوته بر روی عملکرد دانه، روغن و پروتئین کشت دوم ارقام سویا بعد از برداشت کلزا در منطقه بناب. خلاصه مقالات هشتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نبات ایران،گیلان، 5-3 شهریور.صفحه 438.

5- منصوری، ا. برارپور، م. و باباییان جلودار، ن، (1380)اثر روش خاک ورزی و فاصله ردیف بر رشد و عملکرد سویا و مدیریت علف های هرز. مجله علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان. سال هشتم. شماره 4.  صفحه 83-73.

6- Board,J.B., Harville, G. & Saxton, A. M. (1990) Narrow-row seed yield enhancement indeterminate soybean. Agron.J. 82:44-48.

7- Board, J. E., Kamal, M. & Harville, B. G. (1992) Temporal importance of greater light interception to increased yield in narrow-row soybean. Agron.J. 84: 575-579

8- Board, J. E. & Harville, B. G. (1996) Growth dynamics during the vegetative period affects yield of narrow-row late-planted soybean. Agron.J. 88: 567-572.

9- Bullock, D., Khan, S. & Rayborn, A. (1998) Soybean yield response to narrow rows is largely due to enhanced early growth. Crop sci. 38:1011-016.

10- Costa, J. A., OPlinger, E. S. & peldelton, J. W. (1980) Response of soybean cultivars to planting patterns. Agron.J. 72:153-156.

11- Egli, D. B. (1994) Mechanisms responsible for soybean yield response to equidistant planting pattern. Agron . J . 86:1046-1049.

12- Ethredge,W. G., Ashley, D. A. & Woodruff, G. m. (1989) Row spacing plant population effects on yield components of soybean. Agron.J. 81: 417-422.

13- Goli, A. & Olsen, F. (1983) Response of three soybean cultivars to different seed rate. Transactions of the Illinois State Academy of Science. Volume 76, number 3 and 4.

14- Ikeda, T., Satio, H., Matsuda, R. & Sato, S. (1994) Soybean yield and yield component in two planting pattern.Crop Sci. 173: 2: 73-78.

15- Parvez, A. Q., Gardner, F. P. & Boote, K. J. (1989) Determinate and indeterminate type soybean cultivars response to pattern, density and planting date. Crop sci. 89:150-157.

16- Robbelen, G., Downey, R. K. & Ashri, A. (1989) Oil crops of the world. McGrow-hill, Inc.Newyork. pp: 288-300.

17- Weber, C. R., Shibles,R. M. & Byth, D. E. (1966) Effect of plant population and row spacing on soybean development and production. Agron.J.58:99-102.