تاثیر قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی و پر شدن دانه بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای پاییزه در شرایط آب و هوایی کرج

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 4، دوره 1، شماره 1 (پاییز 1385) 1، آبان 1385، صفحه 33-44   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

هومن نظامی رنجبر^{* 1}؛ امیرحسین شیرانی راد²؛ حمید مدنی³؛ کیومرث کلارستاقی⁴

¹کارشناس ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی اراک

²عضو هیأت علمی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

³عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراک

⁴عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

چکیده

به منظور ارزیابی اثرات قطع آبیاری در مراحل نهایی رسیدن ارقام جدید کلزا (Brassica napus L.)در سال زراعی 82-1383 در کرج آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آبیاری در دو سطح شاملآبیاری مرسوم (آبیاری بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A) و شرایط قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد و دوازده رقم کلزای پاییزه به نام های,BanjoOlpro,SLM046 ,,Hyola401 ,Ds29955 ,Okapi ,Celsius ,Elvis ,Sahara ,OperaHerkules و Sunday تیمارهای آزمایشی را تشکیل دادند. در این تحقیق غالب خصوصیات فنولوژیکی گیاه شامل ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین،  وزن هزار دانه، عملکرد دانه،  درصد روغن دانه، عملکرد روغن اندازه گیری شد. نتایج این بررسینشان داد که رقم Elvis با میانگین عملکرد 5212 کیلوگرم دانه و 2270 کیلوگرم روغن در هکتار بالاترین عملکرد دانه و روغن را در هر دو شرایط آبیاری به دست آورد. اختلاف عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری 12% درصد بود و در مورد عملکرد روغن قطع آبیاری منجر به کاهش درصد روغن به میزان 6% درصد گردید. نتایج نشان داد که چهار رقم Sunday  ,Sahara ,Olpro ,Elvis از نظر عملکرد دانه و روغن برتر در هر دو شرایط آبیاری بوده اند.

کلیدواژه‌ها

کلزا؛ قطع آبیاری؛ خورجین دهی؛ پر شدن دانه؛ عملکرد دانه و درصد روغن

مراجع

1- احمدی،م.(1370) ویژگی‌های بتانیکی و پاره‌ای از مسائل کشت گیاه روغنی کلزا. مجله‌ی زیتون، شماره 104و105.

2- احمدی،م. وف، جاویدفر.(1377) تغذیه گیاه روغنی کلزا (ترجمه). بخش تحقیقات دانه‌های روغنی موسسه       اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، صفحات 38-24.

3-بای بوردی، م. (1372) روابط آب و خاک. انتشارات دانشگاه تهران، فصل های دوم و چهارم.

4- بهنام فر،ک،ا. هاشمی دزفولی، وع، سیادت. (1377). تاثیر کاربرد کود پتاسیم بر دوره ی پر شدن دانه ذرت رقم  kc-704  در شرایط تنش کمبود آب. خلاصه مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران کرج.

5 -پازوکی،ع. (1379) بررسی و اندازه‌گیری اثر تنش آب بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و شاخص‌های مختلف مقاومت به خشکی دو رقم کلزا. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.

6- جهان بین،ع. رستمی،د. و کوهکن،ش،ع. (1381) بررسی سازگاری و مقایسه عملکرد ارقام کلزا. چکیده مقالات هفتمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر.

7-  رئیسی، س. (1382) تناوب گندم و کلزا راهی برای تعادل تولید و توسعه مدیریت زراعی پایدار. چکیده مقالات همایش تحقیق و توسعه کلزا در استان گلستان.

8-شیرانی راد، ا. (1377) بررسی اکوفیزیولوژیکی همزیستی قارچ های میکوریزا و سیکولار آربسکولار با گندم و سویا. پایان‌نامه‌ دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

9-کامبوزیا،ج. (1374) بررسی رابطه‌ی قدرت گیاهچه و عملکرد دانه در حبوبات. خلاصه مقالات سومین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران.

10- ملک‌زاده،س. (1375) شاخص‌های انتخاب در کلزا. چکیده چهارمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.

11- Addo-Quaye A. A., DanielsR. W. and Searisbrich D. H. (1985) The influence of paclobutrazol on the distribution and utilization of ell labeled assimilate fixed at anthesis in oilseed rape  (Brassica napus L.).Journal of Agricuhure Seisnee. Cambridge. 105:365-373.                                     

12- Bouchereau A. N., Besnard C., Leport A., Ben Saoud A. and Rehard M. (1996) Water stress effects on rape seed quality. European Journal of Agronomy. 5:1-2,19-30 .

13- Brown E. A., Caviness C. E. and Brown D.A. (1985) Response of soybean cultivars to soil moisture deficit. Agron.J.77:274-278.

14- Bunting E. S. (1986) Oilseed rape in perspective. In;searisbrick,D.H.and Daniels,R.W.(eds) Oilseed Rape. Collins,london,pp.10-31.

15- Champoliver L. and Merrien A. (2002) Effect of water stress applied at different growth stages to Brassical naps, yield components and seed quality. 5:153-160.

16- Clark J. M., Richard R. A. and Coundon A. G. (1991) Effect of drought stress on residual transpiration and its relationship with water use of wheat. Can.J.Plant,sci 71:695-702.

17- Coffelt T. A. and Adamsen F. J. (2004) Planting date effects on flowering, seed yield and oil content of rape and crambe cultives volum T2:377-392.

18. Connor D. J. and Sadras V. O. (1992) Physiology of yield of sunflower. FIELD CROP Res 30:33-389.

19- Cox, W. J. and Jolliff, G. D. (1986) Growth and yield of sunflower and soybean under soil water deficits. Agron.J.78:226-230.

20- Damato,  A. and Giordano, I. (1987) Response of spring sown sugar beet different irrigation volumes itrogen and plant density in  southern italy. Irrigation and Deranges 34:2;3-9.

21- Downey, R. K. and Robbelen, G. (1989) Brassica species in; Robbelen. G.Dowey,R.K.and Ashr A(eds)Oil Crops of the Word. MeGraw-Hill new york pp 339-362.

22- Dua, A. G.,Talwar, R. H. and Singal, N.R. (1994) CO2 exchange primary photochemical reactions and enzymes of photosynthetic carbon reduction cycle in brassica pods during water stress and recovery photosynthtica.30(9):261-268.

23- Flasinski, S., Zamorski, R. and Kotowska, U. (1989) The effect of water and salt stresses on the phosphorus contact and acid phosphates activity in oil seed rape. Acta Societatis Botanicorum poloniac 58 (1):47-57.

24-Good, A. G. and Maclagan, J. L. (1993) Effect of drought stress on te water relations in Brassica species.Canadian Journal of plant science73(2):525-529.

25- Hashem,   A., Majumdar, M. N. A., Hamid, A. and Hossaom, M. M. (1998) Drought stess effects on seed yield attibutes, growth, cell membrance stability and gas exchange of synthesized Brassica napus.  Journal of Agronory and crop.Science. 180(3):129-136.

26- Kumar, A. and Singh, D. P. (1996) Profiles of leaf conductance and transpiration in Brassica species and influences by water stress a  different plant growth stages. Annals of  biology. Ludhian . 12(2):255-263.

27- Kumar, A. and Elston, J. (1993) Leaf expansion in Brassica species in response to water stress Indian Journal of Plant Physiology, 36(4):220-222.

28- Restucca, G., Maur.micale, G. and Litrico, P. G. (1995) Effect of  irrigation regimes on the agronomic behaviour of cotton cultivated in the Medterranean region. Revitalize Agromia,29(2):123-131.

29- Richards, R. A. (1992) The effect of dwarfing genes in spring wheat in dry environments.II.Growth, water use, and water use   efficiency. Aust.J.Agricultural. Research. 43:52-539.

30- Singh, K. B. and Saxena, M. C. (1991) Studies on drought tolerance in legume programme. Annual report   ICARDA.

31-Tesar, M. B. (1998)  Physiological basis of crop growth and development American Society of agronomy. Inc. and Science society of  America.Inc.

32- Wafaamoktar, Z.  (2000) Effects of drought-stress on Lipid sin Rape Leaves. 40:1383-1386.

33- Weijun,  Z. and Xianging, L. (2000) Effects of water logging at different growth stages on physiological and Seed yield of winter rape (Brssica napus L.) 44:103-110.