اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی دو توده سیاه دانه (Nigella sativa)

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 7، 4(28) زمستان، اسفند 1392، صفحه 373-392   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

آزاده واثقی¹؛ احمد قنبری^{* 2}؛ مصطفی حیدری³؛ سعید دوازده امامی⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

²استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

³عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

⁴عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان

چکیده

اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی سیاهدانه با انجام، آزمایشی مزرعه ­ای با 4 تکرار در سال زراعی 89- 1388 در شهرستان خمینی شهر اصفهان بررسی شد. آزمایش به صورت کرت­ های خرد شده در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی انجام یافت که در آن دو توده هند و اصفهان به عنوان فاکتور اصلی و چهار تاریخ کاشت 25/8/88، 25/9/88، 15/12/88 و 15/1/89 به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه آماری داده­ ها نشان داد که اثر توده، تاریخ کاشت و اثر متقابل آنها بر اکثر صفات کمی و کیفی سیاهدانه معنی­ دار بود. نتایح حاصل از این تحقیق نشان داد که دو توده در صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی و کیفی تفاوت معنی ­داری با هم داشتند. توده اصفهان به ­دلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه، توانست از بهترین عملکرد دانه و درصد روغن در تاریخ کاشت 25/8/88 نسبت به توده هندی برخوردار باشد. همچنین، تاخیر در تاریخ کاشت موجب کاهش اکثر صفات مربوط به عملکرد و اجزای عملکرد شد. به طور کلی، اگر هدف از کشت سیاهدانه، عملکرد دانه، درصد بالاتر روغن دانه باشد، تاریخ کشت دوم و سوم برای توده اصفهان و تاریخ کشت سوم برای توده هند می­ تواند استفاده شود. همچنین، بیشترین میزان درصد ماده خشک، سدیم، کلسیم، روی و منگنز در سیاهدانه توده اصفهان، بیشترین درصد خاکستر دانه، میزان پتاسیم، فسفر، مس، منیزیم و آهن در سیاهدانه توده هند ملاحظه شد.

کلیدواژه‌ها

تاریخ کاشت؛ سیاهدانه؛ کیفیت؛ گیاهان دارویی؛ عملکرد