تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم دوروم از نظر صفات زراعی تحت شرایط دیم

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 7، 4(28) زمستان، اسفند 1392، صفحه 469-478   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

عباس سلیمانی فرد^{* 1}؛ رحیم ناصری²

¹عضو هیئت علمی، گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه ایلام

چکیده

تنوع ژنتیکی صفات زراعی در 16 ژنوتیپ گندم دوروم و روابط آنها با عملکرد دانه در شرایط دیم، در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات زراعی شامل ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که ژنوتیپ­ های مورد مطالعه از نظر صفات مورد بررسی تحت شرایط دیم، اختلاف معنی ­داری با یکدیگر دارند. رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته حدود 75 درصد از تغییرات عملکرد دانه را در شرایط دیم توجیه می­ نمایند. بر اساس تجزیه علیت اثر مستقیم تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه بر عملکرد دانه تحت شرایط دیم مثبت و بالا می ­باشد. تجزیه خوشه ­ای داده­ ها ژنوتیپ ­ها را در سه گروه قرار داد. مقایسه میانگین صفات در گروه­ های حاصله نشان داد که ژنوتیپ ­های موجود در گروه دوم، بیشترین میزان عملکرد دانه، تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه را دارند و برای اهداف به ­نژادی در شرایط دیم  قابل استفاده می ­باشند.

کلیدواژه‌ها

تجزیه خوشه ای؛ تجزیه علیت؛ دیم؛ رگرسیون گام به گام؛ گندم دوروم