استفاده از اطلاعات در فعالیت تصمیم‌گیری مدیران ارشد مراکز پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

دانش شناسی

مقاله 8، دوره 7، شماره 27، بهمن 1393، صفحه 97-114   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه نوشین فرد¹؛ آزاده نظربلند^{* 2}

¹استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

²دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر چگونگی استفاده مدیران ارشد مراکز پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از اطلاعات در فرایند تصمیم‌گیری را بررسی می‌کند.

روش پژوهش: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه­ای محقق ساخته است. جامعه پژوهش را مدیران ارشد مراکز پژوهشی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل داده است که تعداد آنها بالغ بر 120 نفر بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم افزار اس پی اس اس انجام گردید. برای تحلیل­های آماری از روش­های آماری توصیفی شامل درصد، میانگین، انحراف معیار و برای آزمون فرضیه از تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد.
یافته­ها: یافته­ها نشان داد مهم­ترین ویژگی­های­ کیفیت اطلاعات از دیدگاه مدیران برای تصمیم­گیری دقیق بودن اطلاعات، صحیح بودن اطلاعات، عاری بودن از خطا، کافی بودن دامنه اطلاعات برای تصمیم­گیری، قابل اعتماد بودن اطلاعات و مناسب­ترین منابع اطلاعاتی خدمات اطلاع رسانی الکترونیکی، مشاوران و اعضای کمیته­های تخصصی، متخصصان حوزه موضوعی، مدیران زیردست و منابع کتابخانه است. هم‌چنین بیشترین استفاده مدیران از اطلاعات برای تصمیم­گیری­های راهبردی بوده و مدیران بیشتر در مرحله شناخت راه‌کارهای گوناگون اخذ تصمیم از اطلاعات استفاده می­کنند. عمده­ترین موانع استفاده از اطلاعات نیز مربوط به فقدان یا کمبود زمان برای گردآوری اطلاعات، کمبود منابع اطلاعاتی به زبان فارسی و عدم دسترسی به منابع اطلاعاتی بودند.

نتیجه­گیری: اهمیت نسبی شاخص­های کیفیت اطلاعات و رتبه­بندی این شاخص­ها مشروط به نوع استفاده از اطلاعات است. منابع اطلاعاتی فردی برای کسب اطلاعات، از مطلوبیت بالایی برای مدیران برخوردار است. هم‌چنین استفاده از اطلاعات در فعالیت تصمیم‌گیری مدیران، در ارتباط مستقیم با سطوح مدیریتی آنان بوده و مدیران بسته به وظایف مدیریتی خود از اطلاعات برای تصمیم­گیری درخصوص سیاست­گذاری­های کلی و تعیین اهداف سازمان، ایجاد هماهنگی میان خط مشی­ها و کنترل عملکرد سازمان و فعالیت­های جاری سازمان استفاده می­کنند.

کلیدواژه‌ها

تصمیم‌گیری؛ استفاده از اطلاعات؛ کیفیت اطلاعات؛ منابع اطلاعاتی

مراجع

باب الحوائجی، ف.؛ فرهادپور، م. ر. (1390). پویش محیطی برای گردآوری و استفاده از اطلاعات در فعالیت تصمیم­گیری مدیران کتابخانه­های مرکزی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور.  نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاهی، 45(56)، 132-152.

مدهوشی، م. (1382). نقش نظام اطلاعاتی و فن آوری اطلاعات در تصمیم­گیری مؤثر. فصل­نامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)،12و 13(44 و 45)، 193-217.

Achleitner, H. K.; Grover, R. (1988). Managing in an information-rich environment: applying information transfer theory to information systems management. Special Libraries, 79(2), 92-100.

Baum, J. R.; Wally S. (2003). Strategic decision speed and firm performance. StrategicManagement Journal, 24, 1107–1129.

Choo, C. W. (1993). Environmental scanning: Acquisition and use of information by chief executive officers in the Canadian telecommunications industry. Ph.D. dissertation. University of Toronto. Available at: http://choo.fis.utoronto.ca/FIS/ResPub/choo.diss.pdf.

Choo, C. W. (2006). The knowing organization. How organizations use informationto construct meaning, create knowledge and make decisions. New York: Oxford University Press.

Citroen, C.L. (2009). Strategic decision making processes: The role of information. Ph. D. dissertation. University of Twente, The Netherlands. Available at: http://purl.org/utwente/61222.

Corner, P. D.; Kinicki, A. J.; Keats, B. W. (1994). Integrating organizational and individual information processing perspectives on choice. Organization Science, 3, 294–308.

Culnan, Mary J. )1983). Environmental Scanning: The Effects of Task Complexity and Source Accessibility on Information Gathering Behavior. Decision Sciences, 14(2), 194-206.

Daft, Richard L.; Sormunen, Juhani; Parks, Don (1988). Chief Executive Scanning, Environmental Characteristics, and Company Performance: An Empirical Study. Strategic Management Journal ,9(2), 123-139.

De Alwis, G.; Higgins, S. (2001). Information as a tool for management decision making: a case study of Singapore. Information Research, 7(1). Available at: http://InformationR.net/ir/7-1/paper114.html.

Drucker, P. F. (1967). The effective decision. Harvard Business Review, 45(1), 92–98.

   Edwards, Ch. ; Ward, J.; Bytheway, A. (1991). The Essence of Information Systems.      Newjersy: Prentice Hall.

Ge, M. (2009). Information Quality Assessment and Effectson Inventory Decision-Making. Ph. D. dissertation. Dublin City University.

Hammond, J.; Keeney, R.; Raiffa, H. (2006). The hidden traps in decision making. Harvard Business Review, 84(1), 118–126.

Haracleous, Loizos Th. (1996). Rational Decision Making: Mythor Reality?. Management Development Review, 7( 4), 16.

Hussey, D. (1997). The strategic decision challenge. John Wiley & Sons. Information Builders .2007. No barriers to good decisions. www.informationbuilders.nl/business_intelligence/good_decisions/index.html.

 Johnson, G., Scholes, K., and Whittington, R. (2005). Exploring corporate strategy. UK: FT Prentice Hall.

Jones, Jack William; McLeod, Raymond Jr. (1986). The Structure of Executive Information Systems: An Exploratory Analysis. Decision Sciences, 17(2), 220-249.

Jorosi, B. N. (2006). The information needs and information seeking behaviours of SME managers in Botswana. Libri, 56 (2), 97-107.

 Koopman, P. L.; Pool, J. (1997). Management and decision-making in organisations: A strategic perspective. Assen, NL: van Gorkum.

Lohman, F.A.B. (1999). The effectiveness of management information (Thesis). Delft: Delft University of Technology.

Lucas, Jr. (1985). The Analysis, Design, and Implementation of Information Systems; 3rd ed. New York: McGraw-Hill.

Marshall, J. (1994). The impact of information services on decision-making: some lessons from the financial and health care sectors. London: Bowker Sauer.

Mintzberg, H., Raisinghani, D., and Théorêt, A. (1976). The structure of unstructured decision   processes. Administrative Science Quarterly, 21(2), 246-275.

Newman, William H., et al. (1987). The Process of Management, 6th ed. Newjersy: Prentice Hall.

Noorderhaven, N. (1995). Strategic decision making. Wokingham, UK: Addison-Wesley Pub.

Nutt, P. (1999). Surprising but true: Half the decisions in organizations fail. Academy of management executive, 13(4), 75-90.

Nutt, P. (2005). Search during decision making. European Journal of OperationalResearch, 160(3), 851–876.

O'Reilly, C. A. (1982). Variations in decision makers' use of information sources: the impact of quality and accessibility of information. Academy of Management Journal, 25(4), 756-771.

Rowley, J. (1998). What is information?. Information Services and Use, (18), 243-254.

Taylor, Robert S. (1991). Information use environments: In Progress in Communication Science. Norwood. NJ: Ablex.

Turban, E.; Aronson, Jaye (1998). decision support systems and intelligent systems. 5th ed. prentice-hall.INC.

Wang, R.Y.; Strong, D.M. (1996). Beyond accuracy: What data quality means to data consumers. Journal of Management Information Systems, Spring, 5–33.

White, D. A. (1986). Information use and needs in manufacturing organizations: organizational factors in information behaviour. International Journal of Information Management, (6), 157-170.

Zeist, R.H.J.; Hendriks, P.R.H. (1996). Specifying software quality with the extended ISO model. Software Quality Management IV: Improving Quality, 145-160.