مقایسه ی مشاهده ای صفات کمی، برآورد هتروزیس و درجه غالبیت در هیبریدهای حاصل از جمعیت های اصلاحی بذر حقیقی سیب زمینی

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 2، دوره 7، 3(27) پاییز، آذر 1392، صفحه 259-276   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

داوود حسن پناه^*

استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل

چکیده

به منظور ایجاد تنوع ژنتیکی و استفاده از آنها در برنامه­ های اصلاحی، تعداد 105 هیبرید انتخابی در طی چهار سال (89-1386) با ارقام آگریا، ساوالان، بورن، کنبک و کایزر به عنوان والدین هیبریدها در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل براساس طرح آماری آگمنت در سال زراعی 90-1389 کشت گردیدند. عملکرد غده قابل فروش در والدین هیبریدها 52-42 تن در هکتار و در هیبریدها 138.8-10.4 تن در هکتار برآورد شد. عملکرد غده قابل فروش هیبریدها دارای 23.81 درصد فوق­غالبیت، 52.38 درصد غالبیت ناقص، 13.33 درصد کاهش غالبیت و 10.48 درصد غالبیت سرگردان بودند. حدود 24 درصد هیبریدها عملکرد غده قابل فروش بیشتری نسبت به والدین داشتند. میزان هتروزیس برای عملکرد غده قابل فروش 58 درصد به­دست آمد. پس از بررسی نتایج از لحاظ عملکرد غده قابل فروش، یکنواختی غده، سطحی بودن عمق چشم، کوتاه بودن استولون، رنگ پوست و گوشت زرد، میزان هتروزیس و درجه غالبیت، تعداد 28 هیبرید انتخاب شدند. از هیبریدهای انتخابی، تعداد 14 هیبرید به تلاقی ساوالان♀ × کایزر♂ (021، 022، 023، 025، 026، 049، 057، 081، 087، 088، 095، 098، 0104 و 0105)، چهار هیبرید به تلاقی آگریا♀ × ساوالان♂ (0500، 0502، 0503 و 0508) و پنج هیبــرید به تلاقی آگـریا♀ × کایــزر♂ (0611، 0613، 0616، 0618 و 0623) با گروه رسیدگی زودرس تا متوسط­ زودرس؛ تعداد یک هیبرید به تلاقی ساوالان♀ × بورن♂ (0205)، تعداد دو هیبرید به تلاقی کایزر♀ × ساوالان♂ (0300 و 0303) و تعداد دو هیبرید به تلاقی کنبک♀ × کایزر♂ (0401 و 0403) با گروه رسیدگی متوسط ­دیررس تعلق داشتند.

کلیدواژه‌ها

جمعیت اصلاحی؛ درجه غالبیت؛ هتروزیس؛ هیبرید؛ Solanum tuberosum