بررسی میزان آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن موجود در صفحه خانگی کتابخانه مرکزی این دانشگاه در سال 1390

دانش شناسی

مقاله 5، دوره 8، شماره 28، اردیبهشت 1394، صفحه 49-60   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

شهره سید حسینی¹؛ محمد جواد آل مختار²؛ فاطمه آناری^{* 3}

¹کارشناس ارشد کتابداری پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

²کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ایران

³کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن موجود در صفحه خانگی کتابخانه مرکزی این دانشگاه پرداخته است، و تلاش دارد، علاوه بر یافتن مشکلات و موانع پیش روی استفاده هر چه بیشتر از این منابع اطلاعاتی، راه‌کارهای لازم جهت اشاعه مطلوب اطلاعات توسط کتابداران و بهبود و یا ارتقاء وضعیت موجود ارائه دهد.

روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی است، و جامعه آماری آن را کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل می­دهند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه است که پس از توزیع و جمع آوری، داده‌های به دست آمده، از طریق نرم­افزار آماری اس پی اس اس در سطح آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده است.
یافته­ها: نتایج نشان می‌دهد میانگین نمره آشنایی واقعی کتابداران در رابطه با پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن 52/51 با انحراف معیار 4/26 می­باشد. آزمون t-test نشان داد بین رشته تحصیلی و میزان آگاهی و استفاده کتابداران از پایگاه‌های تمام متن رابطه معناداری وجود دارد. هم‌چنین ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد بین سطح تحصیلات کتابداران با نمره آگاهی، استفاده و نمره آشنایی واقعی آنان رابطه معنادار مستقیم وجود دارد، و بیشترین رتبه آگاهی و استفاده آنان ابتدا مربوط به پایگاه‌های تمام متن داخلی و سپس پایگاه‌های خارجی می باشند.
نتیجه ­گیری: نتایج نشان می­دهد میزان آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن موجود در صفحه خانگی این دانشگاه در حد متوسط به بالا است. جنسیت کتابداران در میزان آگاهی و استفاده آنان تأثیر نداشت، ولی بین سطح تحصیلات و هم‌چنین رشته تحصیلی و نمره آگاهی و استفاده آنان رابطه معنادار مستقیم وجود دارد. بیشترین میزان آگاهی و استفاده آنان ابتدا مربوط به پایگاه‌های داخلی و سپس پایگاه‌های خارجی می­باشد، و بر اساس نتایج این پژوهش می­توان نتیجه گرفت که هرچه در طول زمان میزان آگاهی کتابداران نسبت به پایگاه‌ها افزایش و یا بلعکس کاهش یافته، میزان استفاده آنان نیز به همان نسبت تغییر کرده است.

کلیدواژه‌ها

کتابدار؛ پایگاه اطلاعاتی تمام متن؛ آگاهی؛ استفاده؛ صفحه خانگی؛ کتابخانه مرکزی؛ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

مراجع

آل مختار، م. ج.، رحیمی، ع.(1382). بررسیمیزان آشنایی و استفاده محققین و پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با شیوه هایدسترسی به اطلاعات الکترونیک. ارائه شده در ششمین همایش ملی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی با تکیه بر نظام‌های نوین اطلاع رسانی و پژوهش‌های پزشکی ایران ؛ 1382 اردیبهشت 10الی11؛ اصفهان، ایران.

رحیمی، ع.؛ آقاجانی، ا. (1382). میزان آشنایی و وضعیت استفاده از بانک­های اطلاعاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1382. قابل دسترسی از طریق: http://mui.ofis.ir/default.aspx?conferences&member=759&page=1&l=fa - 70k. Accessed Desember 27, 2008.

رحیمی، ع.، بهلول، م. (1383). بررسی وضعیت استفاده از اینترنت توسط کتابدارن دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و عوامل موثر درآن در سال 1382[طرح تحقیقاتی]. اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.

زاهدی ز.؛ جوکار ع. (1386).. تأثیر دسترسی به پایگاه های اطلاعاتی پیوسته بر خدمات تحویل مدرک در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. فصلنامه علوم و فن آوری اطلاعات[نشریه الکترونیکی] ؛22(3).قابل دسترسی از طریق: http://www.irandoc.ac.ir/etela art/22/zahedi_abs.htm. february 28,2009

حیاتی، ز.؛ جوکار، ط. (1388). بررسی میزان آشنایی و استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز با پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن ابسکو، پروکوئست، ساینس دایرکت و الزویر. فصلنامه مطالعات ملی و تحقیقات کتابداری (فصلنامه کتاب)، 24 (1). بازیابی شده در تاریخ 1 دی 1392 از http://www.magiran.com/view.asp?Type=pdf&ID=1143858&l=en.

سلمانی ندوشن، ا. (1386). بررسی میزان، مطلوبیت و عوامل موثر بر استفاده از پایگاه­های اطلاعاتی پیوسته توسط اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 86-1385[پایان نامه]. تبریز: دانشگاه تبریز.

فرج پهلو، ع.؛ شهبازی، م. (1381). عوامل موثر در استفاده از پایگاههای اطلاعاتی بررسی نگرش و عملکرد دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی. فصلنامه کتاب،13(4)،54-71.

مرادی، ن. (1384). آشنایی با بانکهای اطلاعاتی. منبع اینترنتیقابل دسترسی از طریق:  http://research.ui.ac.ir/mainpage/research/ketabkhanee/info-bank/index.htm. Accessed Desember 23, 2008

Baro E E, Endouware BC, Ubogu, J. O. (2011).Awareness and use of online information resources by medical students at Dental State University in a Nigeria Library.Hi Tech News, 28 (10),11-17, Retrieved: Desember 22, 2013, from emeraldinsight, Available at: http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?issn=0741-9058&volume=28&issue=10&articleid=17009792&show=html.

ChoukhandeVaishali, G. (2004).Librarian's Computer Awareness and Use of it Application in College Libraries of Yavatmal District (Maharashtra). Retrieved: February 28,2009, from inflibnet, Available at: ir.inflibnet.ac.in:8080/jspui/bitstream/1944/220/1/cali_51.pdf.

Elston, S, Midgley, G, &Birnie (2004).Current awareness, use and perceived priorities for rural databases inScotland.Retrieved: February 28,2009, fromsciencedirect, Available at: http://www.sciencedirect.com/science?

Kupferberg , H.(2004). Evaluation of five full-text drug databases by pharmacy students, faculty, and librarians.Journal of the Medical Association, 92 (1). Retrieved: .february 28,2009, from scopus, Available at: http://www.scopus.com/results/results.url?sort=plf-f&src=s&st1=database&st2=librarian&sid.

MannanKhan A., Zaidi. S.Mustafa, B. (2009).Use of on-line databases by faculty members and research scholars of Jawaharlal Nehru University (JNU) and JamiaMilliaIslamia (JMI), New Delhi (India). Retrieved: June 1,2009, from sciencedirect,  Available at::  http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6WGP-4WBR6MX-1&_user=1403370&_coverDate=05%2F22%2F2009&_alid=926029849&_rdoc. Accessed June 1,2009

Sharma CH, Lakhpat S, Ritu SH. (2011).Usage and acceptability of e-resources in National Dairy Research Institute (NDRI) and National Bureau of Animal Genetic Resources (NBAGR), India.Electronic Library,  29 (6), 803–816.