ارزیابی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 7، دوره 6، 3(23) پاییز، آبان 1391، صفحه 323-338   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نعیم جمشیدی^{* 1}؛ امیرحسین شیرانی راد²؛ فاطمه تخت چین³؛ پریسا ناظری⁴؛ مهدی غفاری¹

¹دانشجوی دکتری زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

²دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

³کارشناس معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

⁴کارشناس ارشد زراعت دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

به منظور ارزیابی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی،آزمایشی در دو سال به­ صورت کرت­ های خرد شده در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در منطقه کرج اجرا گردید. در این پژوهش، آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول (80 میلی ­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تنش خشکی به صورت قطع آبیاری از مرحله خورجین­ دهی و ارقام به عنوان عامل فرعی در 12 سطح شامل ارقام Licord، Okapi، SLM046، RGS003، Hyola420، Option500، Orient، Opera، Hyola401، زرفام، طلایه و ساریگل بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه­ های فرعی در بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه و عملکرد روغن و افزایش شاخص برداشت گردید، در حالی­ که تأثیر معنی­ داری بر درصد روغن دانه نداشت. ارقام مورد آزمون از نظر تمام صفات مورد ارزیابی تفاوت معنی­ داری با هم داشتند. ارقام زرفام و SLM046 در شرایط آبیاری معمول به ترتیب با 3771 و 3727 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی به ترتیب با میانگین 2705 و 2663 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. ارقام مذکور از نظر عملکرد روغن نیز تحت هر دو تیمار آبیاری بالاترین میزان صفت یاد شده را به خود اختصاص دادند. بنابراین، می ­توان ارقام زرفام و SLM046 را به عنوان ارقامی با ثبات تولید قابل قبول در شرایط معمول و نیز شرایط تنش بعد از خورجین­ دهی معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها

تنش خشکی؛ شاخص برداشت؛ عملکرد دانه؛ کلزا