تحلیل واژگان به کار رفته در محیط رابط کاربر پایگاه‌های استنادی وب آو نالج (Web of Knowledge) و اسکوپوس(Scopus): بررسی میزان درک دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی

دانش شناسی

مقاله 4، دوره 7، شماره 26، آذر 1393، صفحه 41-54   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عذرا دائی^{* 1}؛ امیر غائبی²؛ امیررضا اصنافی³

¹کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی. مازندران، کتابخانه عمومی هادی‌شهر، [e-mail]

²دکتری فناوری اطلاعات، استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا،

³دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی،

چکیده

هدف: هدف پژوهش بررسی میزان قابلیت درک واژگان به کار رفته در محیط رابط کاربری پایگاه­های اطلاعاتی وب آو نالج و اسکوپوس است.

روش: روش­شناسی پژوهش حاضر، کمی و به روش پیماشی انجام گرفته است. جامعه پژوهش، دانشجویان کارشناسی ارشد شاغل به تحصیل در دانشگاه شهید بهشتی بودند و از نمونه­گیری تصادفی برای انتخاب نمونه (350 دانشجو) استفاده شده است. اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شد که 309 نفر (88%) از دانشجویان به پرسشنامه پاسخ دادند. در این پژوهش از آمار توصیفی و آزمون معناداری همبستگی اسپیرمن برای تحلیل داده­ها استفاده گردید.
یافته­ها: نتایج این پژوهش نشان داد که69/4% از واژه­های مورد بررسی پایگاه ­اطلاعاتی وب آو نالج، میزان درک خیلی زیاد و زیاد دارند. بر اساس نتایج، واژگان مورد بررسی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس، 5/59% از واژگان مورد بررسی قابلیت درک خیلی زیاد و زیادی کسب نمودند. همچنین مشخص شد واژه­های جمع نسبت به واژه­های مفرد میزان درک بیشتری دارند؛ و نیز میزان درک جمله کوتاه نسبت به جمله بلند بیشتر است. نتایج نشان داد میزان آشنایی با پایگاه اطلاعاتی و همچنین استفاده از آن و نیز آشنایی با زبان انگلیسی بر درک بهتر واژگان اثر می­گذارد.
نتیجه­ گیری: واژگان مورد بررسی در هر دو پایگاه اطلاعاتی، دارای قابلیت درک خوبی هستند. واژگانی که دارای بیشترین میزان درک در هر دو پایگاه هستند، جزء واژه­ها و عبارت­های آشنایی هستند که در اکثر پایگاه­ها وجود دارند. واژگانی با کمترین میزان درک، شامل دو دسته هستند: دسته اول واژگان علملیات رایانه­ای و دسته دوم واژگان تخصصی کتابداری؛ که پیشنهاد گردید در طراحی و باز طراحی پایگاه­های اطلاعاتی از این دو دسته واژگان تا حد امکان کمتر استفاده گردد و در صورت لزوم با ارائه توضیحات باشد؛ همچنین از واژگان جمع، جملات کوتاه و امری، عبارت‌های وصفی و توضیحات برای کلمات در طراحی پایگاه­ها استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

محیط رابط کاربری؛ تحلیل واژگان؛ پایگاه‌ اطلاعاتی وب آو نالج؛ پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس؛ واژگان محیط رابط؛ دانشگاه شهید بهشتی؛ دانشجویان کارشناسی ارشد

مراجع

اعظمی، م.؛ فتاحی، ر. ا. (1388). تطابق رابط گرافیکی کاربر پایگاه‌های اطلاعاتی با مدل رفتار اطلاع‌یابی الیس. علوم اطلاعات و فناوری اطلاعات، 25(2)، 247-264.

انتظاریان، ن.؛ فتاحی، ر. ا. (1388). بررسی درک کاربران از محیط رابط پایگاه‌های اطلاعاتی براساس مدل نیلسن (مقایسه پایگاه مقاله‌های الکترونیکی مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با پایگاه مقاله‌های پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران). فصل­نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 47(3)، 43-64.

خالقی، ن. (1385). مهم‌ترین معیارهای عمومی رابط کاربری مطلوب. فصل­نامه کتابداری و اطلاع رسانی، 35(3)، 86 – 96.

زره‌ساز، م. (1384). بررسی و تحلیل عناصر و ویژگی‌های مطرح در رابط کاربر نرم‌افزار سیمرغ و تعیین میزان رضایت دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد از تعامل با آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی، مشهد.

طبرسا، ف.؛ نوکاریزی، م. (1388). میزان و عوامل مؤثر بر فهم کتابداران از واژگان محیط رابط در نرم‌افزار کتابخانه‌ای سیمرغ. علوم اطلاعات و فناوری، 25(2)، 227-246.

عباس‌پور، ج. (1388). ارزیابی مکاشفه‌ای: روش کیفی برای ارزیابی رابط کاربر وب‌سایت­ها و پایگاه‌های اطلاعاتی. فصل­نامه کتابداری و اطلاع رسانی، 47(3)، 265-280.

مهراد، ج.؛ عصاری شهری، ر. (1386). بررسی میزان رضایت دانشجویان دانشگاه شیراز از محیط رابط نرم‌افزار پارس آذرخش و تحلیل عناصر مطرح در آن. مجله علوم و فناوری اطلاعات، 23(1)، 1-22.

نوکاریزی، م. (1385). تحلیل واژگان محیط رابط در نرم‌افزارهای جامع کتابخانه‌ای فارسی و قابلیت فهم کاربران از آنها به منظور ارائه یک الگوی مفهومی مناسب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی، مشهد.

نوروزی، ی.؛ حریری، ن. (1388). تعیین معیارهای ارزیابی رابط کاربر کتابخانه‌های دیجیتالی: رویکردی متن‌پژوهانه. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 47(3)، 281-300.

یمینی‌فیروز، م. (1382). ویژگی‌ها و عناصر تشکیل‌دهنده رابط کاربر در وب‌سایت‌ها. فصل­نامه کتاب، 14(4)، 159-168.

Ahmed, S. M. Z., McKnight, C., & Oppenheim, C. (2006). A user-centred design and evaluation of IR interfaces. Journal of Librarianship and Information Science, 38(3), 157–172. Retrieved March 4, 2010, from http://lis.sagepub.com/content/38/3/157.full.pdf+html

Drabenstott, K. M., & Weller, M. S. (1996). Failure analysis of subject searches in a test of a new design for subject access to online catalogs. Journal of the American Society for information science, 47(7), 519-537. Retrieved November 21, 2010, from http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/(SICI)10974571(199607)47:7%3C519::AID-ASI5%3E3.0.CO;2-X/pdf

Fisch, E. A. (1993). Understanding and improving the user interface design.  ACM SIGSOFT software engineering notes, 18(2), 27 – 29. Retrieved December 10, 2010, from http://delivery.acm.org/10.1145/160000/155835/p27-fisch.pdf

Green, E., & Head, A. J. (1998). Web-based catalogs: is their design language anything to talk about. ACM Digital Library, 22(4), 98 – 104. Retrieved March 11, 2010, from  http://dl.acm.org/citation.cfm?id=297914.297929&coll=GUIDE&dl=,

Hansen, P. (1998). Evaluation of IR User interface - Implications for User Interface Design. Human IT, 2, 28-41. Retrieved May 29, 2010, from http://etjanst.hb.se/bhs/ith/2-98/ph.htm

Jasper, M., Peute, L., Lauteslarger, A., Bakker, P. (2008). Pre-post evaluation of physicians' satisfaction with a redesigned electronic medical record system. Retrieved  September 28, 2010 from

http://www.hst.aau.dk/~ska/MIE2008/ParalleSessions/PapersForDownloads/04.Eval/SHTI136-0303.pdf

Kukulska-Hulme, A. (1999). Language and Comunication: essential concepts for user interface and documentation design. New York: Oxford University Press.

Marchionini, G. (1990). Interfaces for end user information seeking.  Journal of American society for information science, 43(2), 156 – 163. Retrieved  September 24, 2010 from  http://citeseer.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.90.6573

Nielsen, J. (1993). Iterative User Interface Design. IEEE Computer, 26(11), 32-41. Retrieved  September 24, 2010 from  http://www.useit.com/papers/iterative_design/

Shneiderman, B. (1998).  Designing the User Interface: Strategies for Effective Human-Computer Interaction (3rd Ed.). Massachusetts: Addison-Wesley, Reading, MA.

Yushiana, M., & Abdul Rani, W. (2007). Heuristic evaluation of interface usability for a web-based OPAC. Library Hi Tech, 25(4), 538-549. Retrieved March 4, 2010, fromhttp://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=1640698&show=html