کثرت گرایی روش شناختی و ابزاری فصل‌نامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (فصل‌نامه کتاب) در سال‌های 1385-1389

دانش شناسی

مقاله 5، دوره 7، شماره 26، آذر 1393، صفحه 55-66   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فیروزه دخانی^{* 1}؛ عاطفه زارعی²؛ فهیمه باب الحوائجی³

¹دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

²عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی

³عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

چکیده

هدف: هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت کثرت گرایی روش شناختی و ابزاری در مقاله‌های پژوهشی فصل­نامه کتاب ایران از سال‌های 1385-1389 و هم‌چنین  شناسایی رابطه آنها با یکدیگر و با نویسنده مسئول مقاله پژوهشی است.

  روش پژوهش: روش تحقیق حاضر کتابخانه‌ای و از نوع تحلیل محتوا با رویکرد کمی است در این روش به استخراج مقوله‌های مورد بررسی در تحقیق از جمله نویسنده و مرتبه علمی، روش شناسی مورد استفاده در مقاله­ها پرداخته شده است. جامعه‌ی آماری مورد بررسی 161 مقاله پژوهشی منتشر شده در فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (فصل­نامه کتاب) در        سال­های 1385-1389 است.ابزار گردآوری داده‌ها سیاهه وارسی است، که با استفاده از آن به مشاهده و بررسی مقاله‌ها و استخراج مقوله­های مورد پژوهش پرداخته شده است. روش آماری مورد استفاده در این مقاله جهت پاسخ به سؤال­های اساسی، آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی) و جهت آزمون فرضیه­ها، آمار استنباطی آزمون کای اسکوئر(خی دو) استفاده شده است.  نرم­افزارآماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده  اس. پی. اس. اس. (18) است.
یافته‌ها: بر اساس داده‌های به دست آمده نتایج حاکی از این است که از 161 مورد مقاله پژوهشی مورد بررسی 59 مورد (46/36%) پژوهش خود را بر اساس روش کثرت گرایی روشی و  12 مورد (4/7%) کثرت گرایی ابزاری انجام داده­اند و هم‌چنین با توجه به نتایج آزمون کای اسکوئر، بین کثرت گرایی روش تحقیق و کثرت گرایی ابزار مورد استفاده رابطه معناداری وجود دارد. در حالی که رابطه‌ای بین رتبه نوبسنده مسئول از لحاظ مقاطع تحصیلی و درجه دانشگاهی و انتخاب نوع روش تحقیق  و ابزار مورد استفاده وجود ندارد.

نتیجه­گیری: یافته‌های پژوهش در این تحقیق نشان داد کثرت گرایی روشی و ابزار مورد استفاده در مقاله‌های فصل­نامه کتاب ایران  در فاصله سال‌های 1385 – 1389 بسیار اندک است. (یعنی زیر 50 درصد و نزدیک به یک سوّم مقالات از روش گثرت گرایی استفاده کرده­اند). لذا توصیه می­شود برای استحکام بیشتر پژوهش‌ها و بالا بردن روایی و پایایی مقالات محققان اهتمام بیشتری به استفاده از روش‌ها و ابزارهای متعدد داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

کثرت گرایی روشی؛ کثرت گرایی ابزار؛ فصل‌نامه کتاب ایران؛ مقاله‌های پژوهشی

مراجع

افتخاری، س.؛ چشمه سهرابی، م. (1389). ارزیابی کمی و کیفی نشریه کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی از بهار 1377 تا بهار 1387. فصل­نامه کتابداری و اطلاع رسانی، (51)

پاول، ر. (1385). روش­های اساسی پژوهش برای کتابداران. مترجم نجلا حریری، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران مرکز انتشارات علمی.

دانائی فرد، ح.؛ مظفری، ز. (1387). ارتقاء روایی و پایایی در پژوهش­های کیفی مدیریتی :تأملی بر استراتژی­های ممیزی پژوهشی. پژوهش‌هایمدیریت. 1(1)،162-131.

فقیهی، ا.؛ بامداد صوفی، ج.(1378). کثرت گرایی روش تحقیق در پژوهش­های سازمانی. فصل­نامه مطالعات مدیریت،  بهار و تابستان( 21و22).

قراملکی، ا. (1383). از کثرت­گرایی تا جهان شمولی معرفت، مقالات و بررسی‌ها، دفتر 76 (2). فلسفه، پاییز و زمستان 83 ، 53 - 67.

لیتل، د. (1373). تبیین در علوم اجتماعی. ترجمه‏ی عبد الکریم سروش. صراط. فصل یازدهم، 399-373.

Denzin, N. & Lincoln, Y. (1994). Introduction:Entering the field of qualitative research. In Denzin, Norman &Linaoln, Yvonna.Handbook of Qualitative Research. Thousand Qaks: Sage, p.6.

Fidel , R. (2008). Are we there yet?: Mixed methods research in library and information science. Library & Information Science Research, 30 , 265–272. Available online 12 October 2008.

Flick, U. (1992).Triangulation revisited: strategy of validation or alternative ?.Journal of the theory of social behavior, 22, 194.

Janesick, V. (1994). The Dance of qualitative research design. InDenzin, Norman &Loincoln, Y vonna.Hanbook of qualitative research. Thousand oaks: sage, p.251.

Jarvelin ,K. ; Vakkari , P . The Evolution Of Library And Information Science 1965  1985 : A Content Analysis of GournalArticles. Information Processing & Management , 29 ( 1) , 129_ 144.

Jazmic ,P. ; Urbanija , J. (2003). Developing research skills in library and information science studies . Library Management . 24 (6/7).

Little , D. ( 1373 ) .Explanation in the Social Science , Translation by SoroushAbd al _ Karimi , Serat , Chapter 11 ,373 _ 399

Mingers, J.( 2001). Combining IS Research Methods: Towards   a Pluralist Methodology. Information Systems Research, 12( 3), 240–259

Morse, J.M. (1999). Myth#93: Reliability and validity and not  relevomt to qualitative inquiry. Qualitative Health Research, 9, 717.

Sechrest, L., &Sidana, S. (1995). Quantitative and qualitative methods: Is there an alternative?.EvaluationandProgram Planning,  18(1) , January–March 1995, 77–87. Available at: http://www.sciencedirect.com/science/article/.

Van De Water ;Nancy and others ( 1976 ).  Research in  information science : An assessment information processing and management. 12( 2), 117 _123