اثر ویتامینC بر کبد مورد مواجهه با آفت‌کش دلتامترین در موش صحرایی

هیستو بیولوژی دامپزشکی

مقاله 1، دوره 1، شماره 1، مهر 1392، صفحه 1-12   

نویسندگان

ملیحه دانشور¹؛ فرنگیس قاسمی^{* 2}

¹کارشناس ارشد فیزیولوژی جانوری، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران

²دانشجوی دکترا، هیأت علمی گروه زیست شناسی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران

چکیده

سم دلتامترین حشره‌کشی پر مصرف با اثرات زیان‎بار بر اکوسیستم است و کبد اندام درگیر در متابولیسم مواد سمی است. با توجه به نقش آنتی اکسیدانی ویتامین C، اثر آن بر بافت کبد موش‎ صحرایی مورد مواجهه با سم دلتامترین در این تحقیق، مطالعه گردید. بدین منظور 63 موش صحرایی (ویستار ) با وزن g15 ± 200 انتخاب و به 9 گروه تقسیم شدند. پس از تعیین دوز کشنده سم mg/kg) 20)، دوره‌های مصرفی دلتامترین (5/2، 5 و10 ) میلی‎گرم بر کیلوگرم وزن موش برای آزمایش انتخاب گردید. گروهها در قالب 1- کنترل (بدون تیمار)، 2-گروه شاهد1 (آب مقطر)، 3- شاهد2 mg/kg) 20 ) ویتامین C، گروههای تیمار 4 تا 6 که به ترتیب  mg/kg/ b.wt(5/2، 5 و 10) دلتامترین و گروه‌های تیمار 7 تا 9 که دوزهای مذکور دلتامترین را همراه با ویتامین C طی 14 روز‎، با تزریق درون صفاقی دریافت نمودند، انتخاب شدند. در پایان دوره تیمار، کبد موش‌ها جدا و پس از پاساژ بافتی و تهیه مقاطع μ 5 رنگ‌آمیزی شده، با میکروسکوپ نوری مطالعه گردید. نتایج با استفاده از روش اسکوربندی (امتیازبندی) در قالب جداول تعیین گردید. در جداول به دست آمده از این روش، درجات آسیب بافتی از صفر تا 4 بیانگر کمترین تا بیشترین میزان آسیب می‌باشد. داده‌های حاصل با نرم افزار SPSS(17) تحلیل و گروه‌ها با آزمون توکی مقایسه شدند. بنا به نتایج حاصل، در کبد گروه‌های مورد مواجهه با دلتامترین آثار تخریب (وابسته به دوز سم مصرفی) در سطح معنی‌دار (05/0> p) از تغییراتی در جدار هسته تا نکروز سلولی نشان دادند که در گروه‌های تیمار شده با ویتامین C به خصوص در کمترین دوز مصرفی سم، تا حدودی جبران گردید. با استناد به نتایح حاصل، ویتامین  Cدر دوز مناسب، می‌تواند آثار تخریبی آفت‌کش دلتامترین را جبران کند.

کلیدواژه‌ها

دلتامترین؛ تغییرات بافتی؛ آنتی اکسیدان؛ موش صحرایی

مراجع

1-Alexandra V. Sen'kova, Nadezhda  L. Mironova, Olga A. Patutina, Tatyana A. Ageeva, ...M. (2012) The Toxic effects of polychemotherapy onto the liver are accelerated by the ...upregulated MDR of lymphosarcoma. ISRN Oncology, 201:102-113.

2-Aturk O, Demirin H, Sutcu, R, et al. (2006) The effects of diazinon on lipid ...peroxidation and antioxidant heart andameliorating role of vitamin E and vitamin C. ...Cell Biology & Toxicology, 22 (6): 455-61.

3-Braguini W L, Silvia C, Eva GSC, Maria E, Rocha. (2004) Effects of deltamethrin on ...functions of rat liver mitochondria and on native and synthetic model membranes. ...Toxicology Letters, 152 (3):191-202.

4-Campos PM, Goncalves GM, Gaspar LR. (2008) In vitro antioxidant activity and in ...vivo efficacy of topical formulations containing vitamin C and its derivatives studied ...by non-invasive methodsSkin Research and Technology, 14: 376-380. 

5-Cengiz EI, Unlu E. (2006) Sublethal effects of commercial deltamethrin on the structure ...of the gill,liver and gut tissues of mosquitofish, Gambusia affinis: A microscopic study. ...Environmental Toxicology and Pharmacology, 21(3): 246- 253.

6-Dehghani RA. (2010) Environmental Toxicology. Tehran Tree Publishing. Kashan ...University of Medical Sciences, 93- 109.

7-Evans  P, Halliwell B. (2001) Micronutrient: oxidants/antioxidant status. British Journal 

   of Nutrition, 85: 567-574.

8-Gaziano JM, Glynn RJ, Christen WG, Kurth T, Belanger C, MacFadyen J, et al. (2009) ...Vitamins E and C in the prevention of prostate and total cancer in men: the Physicians' ...Health Study IIrandomized controlled trial. Journal of the American Medical ...Association, 301:52-62.

9-Hasibur R, Mehboob A, Fahim A, Manpreet K, Kanchan B, Sheikh R. (2006) The ...modulatory effect  of deltamethrin on antioxidants in mice. Clinica Chimica Acta, ...369(1): 61-65.

10-Jurczuk, M., M.M. Brzَska and J. Moniuszko-Jakoniuk, 2007. Hepatic and renal ...concentrations of Vitamins E and C in lead- and ethanol-exposed rats. An assessment ...of their involvement in the mechanisms of peroxidative damage. Food and Chemical ...Toxicology, 45: 1478-1486.

11- Kalender S, Kalender Y, Durak D, Ogutcu A, Uzunhisarcikli M, Sitki Cevrimli B, ...Yildirim M. (2007) Methyl parathion induced nephrotoxicity in male rats and ...protective role of vitamins C and  E. Biochemistry and Physiology, 88(2): 213-218.

12-Kalender, S., F.G. Uzun, D. Durak, F. Demir and Y. Kalender, 2010. Malathion-...induced hepatotoxicity in rats: The effects of vitamins C and E. Food and Chemical ...Toxicology, 48: 633-638.

13-Kashif  SM,  Zaidi  R,  Banu  N. (2004) Antioxidant potential of vitamins A, E and C ...in modulating oxidative stress in rat brain. Clinica Chimica Acta, 340(1-2): 229-233.

14- Johansen J, Harris A, Rychly D, Ergul A. 2005. Oxidative stress and the use of ...antioxidants in diabetes: Linking basic science to clinical practice. cardiovascular ...Diabetology, 4: 1-11.

15-Mongi S, Mahfoud M, Amel B, Kamel J, Abdelfattah el F. (2011) Protective effects ...of vitamin C against haematological and biochemical toxicity induced by deltamethrin ...in male Wistar rats. Ecotoxicology and Environtal Safety. 74(6):1765-1769.

16-Mosavi MR. (2010) Application of pesticides (herbicides, pesticides and mites), first ...edition,Tehran, frontier science, p: 310- 19.

17-Padayatty SJ, Sun H, Wang Y, Riordan HD, Hewitt SM, Katz A, Wesley RA, Levine ...M. (2004) Vitamin C pharmacokinetics: implications for oral and intravenous use. ...Annals of Internal Medicine, 140:533-7.

18-Rakhshani E, Talebi AA, Taheri AH. (2005) Principles of Toxicology agriculture ...(pesticides).Printing, Publishing dictionary, Tehran, P: 20- 25.

19-Shokri F, Heidari M, Gharagozloo S, Ghazi- Khansari M. (2000) In vitro inhibitory ...effects of antioxidants on cytotoxicity of T-2 toxin, Toxicology, 146: 34-40.