مناسبات سیاسی شاهان صفوی با گرجی ها

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 5، دوره 8، شماره 29، دی 1391، صفحه 1-24   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

عباسقلی غفاری فرد

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

سلسله­های پادشاهی ایران از گذشته­های دور با گرجی­ها مناسبات ویژه­­­­­ای داشته­اند. جایگاه سرزمین گرجی­ها، این مردم را در مرکز توجه دو قدرت بزرگ جهان باستان؛ شاهنشاهی ایران و امپراتوری روم قرار داده بود. پس از سرنگونی شاهنشاهی ساسانی و تشکیل حکومت اسلامی، رقابت ایران با روم برسر گرجستان به پایان رسید. پادشاهان صفوی، برای به دست آوردن غنایم و به ویژه زنان و دختران و پسران (غلامان و کنیزان ) گرجی که در زیبایی پرآوازه بودند، گرجی­ها را همواره مورد تاخت و تاز قرار می­دادند و بر این تهاجمات «جهاد» یا «غزا» نام می­­نهادند. پس از سرنگونی صفویّه و ناتوانی حکومت ایران، پادشاهان گرجی به فکر استقلال افتادند و هرگاه از سوی دربار ایران نگران می­شدند درصدد جلب هواخواهی روسیه برمی­آمدند تا این­که آغا محمّدخان قاجار در 1209هجری به گرجستان تاخت و دست به کشتار همگانی و غارت زد. گرجی­ها  در این تاخت وتاز چنان خشونت و سنگدلی از سپاه آغامحمّدخان دیدند که دیگر هرگز به سوی ایران بازنگشتند و کینۀ سختی از ایرانی­ها به دل گرفتند. این مقاله می­کوشد مناسبات شاهان صفوی با گرجی­ها  را  با تکیه بر اهداف آنها بررسی کند.

کلیدواژه‌ها

گرجستان؛ شاهان صفوی؛ غزا؛ عیسوی ها