تحلیل شخصیت مزدک و نهضت مزدکیه

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 6، دوره 8، شماره 29، دی 1391، صفحه 1-20   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدتقی فاضلی¹؛ محمدحسن مقدس جعفری²

¹استادیاردانشگاه آزاداسلامی واحدجامع شوشتر

²دانشیار دانشگاه آزاداسلامی واحدجامع شوشتر

چکیده

اکثر محققین تاریخ و ادیان بر این باورند که مزدک پیش از آنکه یک دین­آور باشد. به عنوان یک اصلاحگر اجتماعی( (Reformistاست؛ که به مبارزه بر علیه اوضاع نا مساعد زمان خود برخاسته و با نفوذ به دستگاه حکومت قباد ساسانی توانست پیروان زیادی را به دور خود جمع نماید. هدف اصلی مزدک برپا کردن نهضتی بر علیه مقررات ناعادلانه دردولت ساسانیان و درهم شکستن سنت­های منحط اجتماعی جامعه­ی کاستی آن عهد بوده است، مزدک می­خواسته با تعالیم اخلاقی بر اساس اعتقاد خود، اصلاحاتی در روابط اصول اجتماعی دیانت زرتشتی (دین بهی) بوجود بیاورد تا با این اصلاحات، که بر اثر آن برابری و عدالت اجتماعی آن زمان رو به تزلزل و سستی می­رفت دوباره استوار نماید. ظاهراً نفوذ مزدک، موبدان ساسانی را به هراس انداخته بود. و موبدان قدرت خود را در خطر می­دیدند .لذابه اغوای انوشیروان که جوانی بی­تجربه بود، پرداخته و او را فریفته و به معاندت و دشمنی با مزدک واداشتند ،تا جایی که انوشیروان از بیم نفوذ مزدکیان با خدعه و نیرنگ تمامی آنان را شناسایی کرده و در سال 528 یا اوایل 529 میلادی با تمهیدات قبلی مزدک و پیروانش را به مهمانی فراخوانده و آنان را دسته جمعی کشت.

کلیدواژه‌ها

مزدک؛ اصلاحات مزدک؛ نهضت مزدکیه؛ قباد ساسانی؛ انوشیروان؛ شکست