بررسی علل و زمان احداث، نامگذاری، معماری و متروک شدن بنای تاریخی گور دختر

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 14، دوره 7، شماره 28، مهر 1391، صفحه 1-38   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عباس عاشوری نژاد¹؛ مهدی بسارده²

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

²کارشناس ارشد رشته فرهنگ و زبانهای باستانی

چکیده

استان بوشهر به دلیل استراتژیکی و سوق الجیشی متاثر از قرار گرفتن در ساحل خلیج فارس و توجه ویژه هخامنشیان به تجارت دریایی، در زمان هخامنشیان از اهمیت فوق العاده­ای برخوردار بود. با گسترش شبکه راه دریایی، حضور هخامنشیان در جبهه غربی منطقه پارس (بندر بوشهر کنونی) در حاشیه خلیج فارس، بیش از پیش ضرورت پیدا نمود. همچنین همجواری این استان با استان فارس و برخورداری از موهبت­های سرشار طبیعی بر اهمیت آن افزوده بود. وجود سه کاخ از دوره هخامنشی  در پس کرانه­های خلیج فارس و به خصوص دشتستان و کشف  آثار دیگری از آنها در جای جای استان بوشهر نمود بارزی از سیطره هخامنشیان بر خلیج فارس می­باشد. یکی از آثار ارزشمند هخامنشی در منطقه پارس جنوبی و استان بوشهر بنای معروف به آرامگاه گور دختر می­باشد که بسیار شببیه به آرمگاه کوروش در پاسارگاد است. از این نوع معماری تنها در دو جای ایران یکی در پاسارگاد و دیگری در منطقه بزپر دشتستان تا به حال شناخته شده است. این مقاله که با ترکیبی از روش­های تحقیق «تحلیل محتوا»، «مقایسه­ای» و «میدانی» به انجام رسیده است، نشان می­دهد که زمان احداث این بنای ارزشمند حدود سده پنجم پیش از میلاد می­باشد، نام آن احتمالا به معنای بکر و دست نیافتنی برای نامحرمان بوده که پس از حمله اعراب، نامگذاری شده، معماری آن به دلایل وجود سقف خرپشته­­ی ایلامی می­باشد و احتمالا علل متروک شدن آن تغییر شاهراه مواصلاتی بوده است. 

کلیدواژه‌ها

منطقه بزپر؛ بنای گور دختر؛ هخامنشیان؛ پاسارگاد؛ برازجان