بررسی تأثیر جنگ های ایران و بیزانس بر تغییر مسیر جاده های تجاری در عهد ساسانی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 2، دوره 7، شماره 25، دی 1390، صفحه 1-16   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدتقی ایمان پور¹؛ رضا کوهساری²

¹دانشیارگروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد

²کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان

چکیده

جنگ­های طولانی­مدت و فرسایشی بین ایران و بیزانس که در عصر ساسانی اتفاق افتاد ابتدا با انگیزه کشورگشایی و گسترش مرزهای جغرافیایی صورت می­گرفت، اما بتدریج به سمت تسلط بر شهرهای کاروانی، جاده های بازرگانی، رودها، بنادر و آبراهه­های تجاری با انگیزه تسلط بر این جاده­های تجاری سوق داده شد.
از طرفی طولانی شدن جنگ­ها به نوبه خود منجر به تغییراتی در مسیر جاده­های تجاری خشکی و دریایی می­شد، این تغییرات، بعضاً یک مسیر تجاری را کامل حذف می­کرد و مسیر جدیدی برای تجارت ایجاد می­کرد. یکی از این تغییرات، تغییری بود که در اثر جنگ­های این دو امپراطوری در جاده و شاهراه باستانی ابریشم اتفاق افتاد و آن را از رونق اقتصادی و تجاری انداخت و در کنار آن جاده­های دریایی و مسیرهای خشکی جدیدی را جایگزین نمود و انجام تجارت را در مسیر تازه به جریان انداخت.
در هر حال این پژوهش بر آن است با استناد به منابع ایرانی - رومی و سایر شواهد تاریخی و با استفاده از شیوه تحقیقات تاریخی به بررسی جنگ­های امپراطوری ایران ساسانی و روم شرقی (بیزانس) در این دوره و تأثیر آن در تغییر مسیر جاده ­های تجاری از خشکی به دریا و بالعکس و از سرزمینی به سرزمین­های دیگر بپردازد.

کلیدواژه‌ها

ایران؛ بیزانس؛ تغیر مسیرهای تجاری؛ جاده ابریشم؛ راه‌های دریایی؛ راه‌های زمینی