تحلیل ساختار روایتى تلخون بر اساس نظریه پراپ

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 6، دوره 5، شماره 16، شهریور 1393، صفحه 145-167   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

نسرین فلاح^*

استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان و عضو پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران.

چکیده

بر اساس دیدگاه ساختارى ولادیمیر پراپ هر چند قصه‏ها به شکل‏هاى مختلف و با عملکرد اشخاص متعدد ارائه شده اند، اما از الگوى بنیادینى تبعیت مى‏کنند که ساختار همه آن‏ها را شکل مى‏دهد. این ساختار با تأکید بر کنش‏هاى روایت، اشخاص آن را مشخص مى‏سازد. تلخون بى تردید یکى از آثار برجسته روایى صمد بهرنگى، برجسته‏ترین نویسنده ادبیات کودک است. در این مقاله با شیوه‏اى تحلیلى، بر اساس نظریه پراپ ساختار روایى تلخون در دو محور ساختار طرح روایت و اشخاص روایت ارائه شده و بر این اساس بیست کنش مشابه با الگوى ساختارى پراپ مشخص شده است. درتحلیل ساختار اشخاص روایت، حذف پاره‏اى شخصیت‏ها از عواملى همچون تداوم نیافتن قصه و تفاوت ساختار فرهنگى آن با قصه‏هاى روسى نشأت گرفته. نتایج به دست آمده با تعیین نوع روایت، کمال‏طلبى تلخون را به عنوان شخصیت اصلى روایت در بخش تحلیل معنایى نشان داده است.

کلیدواژه‌ها

ساختار؛ تلخون؛ نظریه پراپ