بیت الحکمه و نهضت ترجمه در عصر عباسی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 3، دوره 6، شماره 23، تیر 1390، صفحه 1-23   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

رمضان رضائی

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

بیت­الحکمه نخستین و بزرگترین مرکز فرهنگی جهان اسلام در دوره عباسی بوده و به عنوان عامل اصلی اعتلای نهضت ترجمه در این دوره محسوب می شد. به دنبال این نهضت و تولیدات علمی آن منزلت دولت اسلامی ارتقا یافته و روابط آن با سایر کشورها قانون­مند شد. از این زمان به بعد مسلمانان در حوزه های مختلف علمی پرچم رشد و شکوفایی را به دوش کشیدند، تشویق خلفای عباسی نیز باعث شد تا بیت­الحکمه اهمیت بیشتری پیدا کرده و گام های نهضت ترجمه محکم­تر و قوی­تر برداشته شود. بیت­الحکمه در جریان نهضت ترجمه و پیشرفت دیگر علوم عربی در زمینه­های ادبی و علمی از جمله فلسفه، طب، نجوم، ریاضیات و غیره نقش تعیین کننده­ای داشت. این مقاله در صدد است چگونگی تأسیس بیت­الحکمه، پیدایش نهضت ترجمه و عوامل مؤثر در پیدایش آن و نیز تأثیر بیت­الحکمه در رشد و شکوفایی نهضت ترجمه را با شیوه مطالعه اسنادی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

بیت الحکمه؛ نهضت ترجمه؛ عصر عباسی؛ علوم اسلامی