خلیج فارس (در متون تاریخی و جغرافیایی قرن چهارم هجری/دهم میلادی)

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 7، دوره 5، شماره 20، مهر 1389، صفحه 1-14   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

جواد هروی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

چکیده

خلیج فارس در تاریخ ایران یک واقعیت همیشگی است که اوراق و تحولات تاریخ همواره آن را تأییدکرده است. در این خلال، یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخ ایران، که موجودیت زبان فارسی و مذهب تشیع را در حال حاضر فراهم نموده است، قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، بعد از اسلام می‌باشد. در این روزگار به دلیل حاکمیت دولت‌های سامانیان و آل بویه، بسیاری از حوادث تحت_­الشعاع تحولات این دو قدرت سیاسی و همچنین دستگاه خلافت عباسیان قرارگرفته است. لذا این شائبه به وجود می‌آید که در این وضعیت، توجه به مناطقی چون خلیج فارس در لابلای منابع تاریخی و جغرافیایی به فراموشی نهاده شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با استناد به مهم‌ترین منابع قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، حضور پر رنگ و تمام عیار منطقه خلیج فارس و نقش آن در تحولات سیاسی و اقتصادی این عصر مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

خلیج فارس؛ سامانیان؛ آل بویه؛ سیراف؛ شیراز؛ ایران.