بررسی رده شناختی زبان گیلکی بیه‌پسی براساس مؤلفه های بیست و چهارگانۀ درایر

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 2، دوره 5، شماره 3، آذر 1394، صفحه 29-56   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسنده

تینا چهارسوقی امین^*

دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات قم

چکیده

 رده­شناسی شاخه­ای از زبان­شناسی است که به مطالعۀ شباهت­های ساختاری بین زبان­های مختلف بدون درنظر گرفتن پیشینۀ آنها می­پردازد. تاکید مطالعات رده­شناختی بر همگانی­های زبانی می­باشد. مؤلفه­های بیست­وچهارگانه درایر یکی از همگانی­های اساسی در مطالعۀ ترتیب واژه است. در پژوهش پیش­رو با تاکید بر این مسأله که رده­ها هرگز قطعی نخواهند بود، به مشخص کردن ردۀ زبان گیلکی بیه­پسی و مقایسۀ آن با زبان فارسی پرداخته­ایم. براساس این تحقیق می­توان گفت زبان گیلکی دارای شانزده مؤلفه از زبان­های فعل پایانی قوی (فعل پس از مفعول) و شانزده مؤلفه از زبان­های فعل میانی قوی (فعل پیش از مفعول) می­باشد. شاید بتوان گیلگی بیه­پسی را به گروه زبان­های فعل پایانی قوی نسبت داد که به­علت ترتیب آزاد واژه در برخی از مؤلفه­ها در حال گذار و تغییر به سوی گروه فعل میانی قوی است. می­توان انتظار داشت زبان گیلکی نیز به­مانند زبان فارسی  به­علل مختلف در این مرحلۀ گذار قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

همگانی های زبانی؛ رده شناسی زبان؛ زبان گیلکی؛ مولفه های جهانی درایر

مراجع

احمدی­پور، طاهره (1391)."بررسی رده­شناختی سازه­ها"، مجله رشد آموزش زبان و ادب فارسی، صص 61-63.

دبیرمقدم، محمد(1392). رده­شناسی زبان­های ایرانی، تهران: انتشارات سمت.

رابینو.ه.ل،(1366) . ولایات دالمرز ایران، گیلان، ترجمۀ جعفر خمامی­زاده. رشت. انتشارات طاعتی.

رضاپور، ابراهیم(1393)."ترتیب واژه در سمنانی از منظر رده­شناسی زبان"،مجله جستارهای زبانی، انتشار آنلاین شهریور 1393.

فخرایی، ابراهیم (1359). ادبیات گیلان. رشت. نشر گیلکان.

گلفام، ارسلان( 1379)."شباهت­ها و تفاوت­های زبانی: جهانی­ها و رده­شناسی"، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، صص 171- 190.

غلامی، محبوبه (1389)." نشان­داری رده­شناختی در زبان فارسی"، مجله دستور، ش6، صص208-236.

منصوری، مهرزاد(1388)."بررسی مجهول در زبان فارسی بر پایه رده­شناسی زبان"، مجله دستور، ش5، صص156-170.

Croft,W.(2003).Typology and Universals.Cambridge: Cambridge University press.

Dryer, M. (1992)."The Greenbergian Word Order Correlations".Language, Vol.68, No.1,pp.81-138.

Keenan,E. & B. Comrie (1977). "Noun phrase accessibility and universal grammar". Linguistic Inquiry, 8:63-99.