نگاهی به مجموعه شعر محلّی جهرمیِ «با نسیم تارُونه»، اثر سیّد عبدالرّسول عقیلی

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 4، دوره 5، شماره 3، آذر 1394، صفحه 76-101   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسنده

بهرام شعبانی^*

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه جهرم

چکیده

سیّد عبدالرسول عقیلی از چهره­های فرهنگی و ادبی معاصر شهرستان جهرم است که در قالب­های شعری سنتّی و نو، هم به زبان معیار و هم به لهجۀ محلی جهرمی، شعر می­سراید؛ عقیلی با چاپ مجموعه­بازی­های محلّی جهرم، با عنوان آتش­بیار و مجموعه شعر محلّی با نسیم تارُونه، توانمندی و عشق خود به ادبیات فولکلوریک این خطّه از اقلیم ادیب­پرور فارس را به نمایش گذاشته­است. با نسیم تارونه، در بر گیرندۀ چهل و چهار غزل و بیست دوبیتی به لهجۀ فارسی جهرمی است که شاعر در آن به موضوعاتی مانند عشق، دعا و نیایش، سنّت­های محلّی، پند و اندرز، فترت شعر و معضلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی منطقۀ جهرم پرداخته­است. زبان شعر نیز در این غزلیات ساده است و شاعر با استفاده از واژه­های بومی جهرمی و تلفّظ واژه­ها به لهجۀ فارسی جهرمی و نیز خلق ترکیبات و مضامین تازه با استفاده از ظرفیت­های زبانی محلّی، بر غنای این اثر افزوده­است. در این تحقیق، ابتدا شاعر و آثارش را به اختصار معرفی می­کنیم و سپس به بررسی و تحلیل ویژگی­های سبکی مجموعه شعر محلّی با نسیم تارُونه، به لحاظ زبانی و محتوایی می­پردازیم

کلیدواژه‌ها

سید عبدالرسول عقیلی؛ با نسیم تارُونه؛ لهجۀ جهرمی؛ ویژگی‌های سبکی

مراجع

حقایق جهرمی، حسین، (1375)، کتاب جهرم، بی­جا، وحید.

رستگار فسایی، منصور، (1380)، انواع شعر فارسی، چاپ دوم، شیراز، نوید.

شمیسا، سیروس، (1382)، سبک شناسی شعر، چاپ نهم، تهران، فردوس.

طوفان، جلال، (1380)، شهرستان جهرم، چاپ سوم، شیراز، کوشا مهر.

عقیلی، سیدعبدالرسول، (1393)، آتش­بیار، جهرم، مصلی.

فرزین­نیا، صمد، (1390)، فرهنگ فارسی جهرمی (واژه­ها، اصطلاحات، ضرب­المثل­ها، باورها و آیین­ها)، شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز. 

سنگری، محمد رضا، (1380)، «فرهنگ و گویش های محلی را دریابیم»، رشد آموزش زبان وادب فارسی، سال شانزدهم، شمارۀ 59، صص 1-2.

فرزین­نیا، صمد. (1389). ویژگی­های لهجۀ فارسی جهرمی، فصلنامۀ فرهنگ مردم، شمارۀ 33، ص 138