عوامل سیاسی فروپاشی دولت سامانیان در تاریخ ایران

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 7، دوره 4، شماره 12، دی 1387، صفحه 1-16   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

جواد هروی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد

چکیده

همان گونه که ظهور دولت آل سامان، سبب‌ساز خیرات و برکات عدیده‌ای در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران و اسلام شد، زوال این خاندان نیز موجب تأثیرات جدی منفی بر پهنه تاریخ سرزمین ایران گشت. از میان عوامل اضمحلال این دولت، نقش عوامل سیاسی جدی‌تر و مهم‌تر بود. ضعف نظام دیوان‌سالاری، خردسالی امیران پایانی، ظهور مدعیان داخلی، برخورد با دول خارجی، ناامنی در ولایات، تشدید روحیه تملق در دربار، تفوق سپاهیان ترک، فقدان وحدت سیاسی و عدم تعامل با خلافت، عصیان سرداران، کاهش رفاه عمومی، از هم پاشیدگی ساختار اجتماعی، عدم حمایت فقیهان و رکود فضای فکری مقارن با اغراض غزنویان و هجوم آل افراسیاب از جمله مواردی است که در مقاله حاضر بدان پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

سامانیان؛ زوال؛ نظامیگری ترکان؛ ضعف دیوان؛ رکود فکری؛ هجوم قراخانیان