اهمیت اقتصادی و سیاسی خلیج فارس در تاریخ ایران

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 1، دوره 3، شماره 9، دی 1387، صفحه 1-20   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

امیر اکبری

استاد یار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد

چکیده

خلیج فارس همواره در تاریخ ایران و سرزمین‌های مجاور نقش مهم و حساسی داشته است. توجه تمامی حکومت‌های ایران از عهد باستان تاکنون به منطقه خلیج فارس به عنوان یک نقطه ارتباط و تلاقی فرهنگ و تمدن ایرانی با سرزمین‌های دیگر، بر اهمیت اقتصادی و سیاسی این منطقه افزوده است. ارتباطات ساسانیان با آفریقا، هند و شرق دور از این منطقه صورت می‌گرفت. مسلمانان یک پایگاه خود را برای فتح ایران، در خلیج فارس قرار دادند. سپس در سده‌های چهارم هجری به بعد، تجارت از این ناحیه عامل انتشار اسلام در شرق دور شد. به دنبال اکتشافات دریایی، خلیج فارس پایگاه مهم پرتغالی‌ها، هلندی‌ها و سپس انگلیسی‌‌ها گردید. انگلستان خلیج فارس را مهم‌ترین نقطه عملیات نظامی برای حفظ هند می‌دانست. با کشف نفت اهمیت این منطقه برای قدرتهای استعماری چندین برابر گردید. می‌توان به جرأت گفت که هیچ آبراهی، چه در گذشته و چه در حال به لحاظ اهمیت و موقعیت، از خلیج فارس مهم‌تر نبوده است.

کلیدواژه‌ها

خلیج فارس؛ ساسانیان؛ مسلمانان؛ استعمار؛ نفت